Hệ thống điều khiển giám sát tập trung trong hầm lò

Trong chuyến khảo sát tại Công ty Than Khe Chàm - TKV về các giải pháp tham gia Hội thi Sáng tạo kỹ thuật (STKT) tỉnh lần thứ V (2014-2015), ông Đinh Quang Hải, Phó Chủ tịch Thường trực Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Tổ chức Hội thi, cho biết: Than Khe Chàm là một trong những đơn vị tích cực tham gia Hội thi STKT tỉnh từ nhiều năm nay, đã đoạt nhiều giải thưởng của tỉnh và Trung ương. Các giải pháp đã và đang được nhiều đơn vị của TKV áp dụng, mang lại hiệu quả kinh tế cao trong sản xuất, cải thiện đời sống, điều kiện làm việc của công nhân. Tại hội thi lần này, Công ty có 2 giải pháp tham gia là: “Áp dụng thử nghiệm hệ thống điều khiển giám sát tập trung trong hầm lò” và “Thiết kế bộ điều khiển liên động quạt cục bộ”.

Tác giả Lê Văn Hiền (thứ nhất, bên trái) giới thiệu hình ảnh Trạm điều khiển giám sát tập trung mặt bằng +32 của Công ty.

Trao đổi với chúng tôi, anh Lê Văn Hiền, Trưởng Phòng Thông gió, Công ty Than Khe Chàm, một trong 4 đồng tác giả của giải pháp “Áp dụng thử nghiệm hệ thống điều khiển giám sát tập trung trong hầm lò”, cho biết: Hiện Công ty quản lý, khai thác mỏ than Khe Chàm I xuống sâu mức -225 và mỏ than Khe Chàm III xuống sâu mức -300. Do vậy, Công ty gặp nhiều khó khăn trong công tác điều hành sản xuất, vận hành tại chỗ. Mọi thông tin trao đổi đều phụ thuộc vào hệ thống thông tin liên lạc điện thoại điều độ hữu tuyến. Việc kiểm soát người ra vào các cửa lò theo hình thức thủ công, thợ lò khi vào trình thẻ vào lò để bảo vệ ghi sổ, khi ra lấy lại thẻ vào lò. Một khó khăn nữa là mỏ chưa có được phương tiện kỹ thuật cho phép xác định vị trí các thiết bị đang vận hành, sửa chữa và hành trình đi lại trong lò của thợ lò. Do vậy, khi có sự cố xảy ra có thể đe doạ tính mạng thợ lò, việc định vị và định tính thợ lò trong khu vực nguy hiểm, để có biện pháp tổ chức cứu nạn, thủ tiêu sự cố còn là vấn đề rất khó khăn. Trong khi phương tiện duy nhất để hỗ trợ công tác xử lý tình huống xảy ra đều phụ thuộc vào hệ thống thông tin liên lạc điện thoại điều độ hữu tuyến.

Để giải quyết những khó khăn nêu trên, từ tháng 8-2013, nhóm tác giả do ông Ngô Hoàng Ngân, Bí thư Đảng uỷ Than Quảng Ninh, Phó Tổng Giám đốc TKV, là Chủ nhiệm giải pháp, cùng 3 đồng tác giả là Lê Văn Hiền, Nguyễn Quang Vinh và Nguyễn Thế Truyện đã nghiên cứu, thiết kế, cùng với sự đầu tư của Công ty, đưa vào áp dụng hệ thống điều khiển giám sát tập trung trong hầm lò tại Công ty.

Việc áp dụng giải pháp này đã giúp cho Công ty giám sát và điều hành được kịp thời những vị trí chính trong dây chuyền sản xuất, góp phần nâng cao năng lực điều hành để dây chuyền sản xuất được thông suốt. Giải pháp còn giúp cho công tác ứng cứu sự cố, tìm kiếm cứu nạn trong việc thông báo kịp thời cho người lao động khi mỏ có sự cố để rút ra vị trí an toàn và khi người lao động gặp nguy hiểm có thể thông báo được cho Phòng Trung tâm điều hành sản xuất biết để có giải pháp ứng cứu kịp thời. Giúp cho người chỉ huy công tác ứng cứu sự cố, tìm kiếm cứu nạn quan sát được vị trí xảy ra sự cố để chỉ đạo giải quyết sự cố qua hệ thống camera không dây và điện thoại di động.

Việc áp dụng giải pháp còn giúp Công ty theo dõi được tổng số CBCN vào lò làm việc, đang làm việc ở từng khu vực; giám sát được những công nhân vận hành quạt gió, trực trạm biến áp cung cấp điện, bơm nước thời gian giao ca, không giao ca tại chỗ, gây mất an toàn trong công tác thông gió và bơm thoát nước. Đồng thời, truy cập được thời gian vào lò, ra lò, các vị trí đi lại, làm việc của một công nhân khi cần thiết. Hệ thống điều khiển giám sát tập trung có nhiều chức năng so với một số hệ thống điều khiển giám sát đang áp dụng ở một số mỏ hầm lò ở các đơn vị trên địa bàn. Hệ thống đã giải quyết được những vấn đề quan trọng đối với các mỏ than hầm lò, đó là giám sát, điều hành dây chuyền sản xuất chính từ xa, quản lý nhân sự, thông tin được cho người lao động khi mỏ có sự cố, quản lý được khí, gió mỏ, điều khiển thiết bị sản xuất an toàn, hiệu quả.

Hệ thống gọn nhẹ, dễ lắp đặt ở các đường lò, dễ sử dụng, có số thẻ định vị cho nhân sự lớn, đảm bảo cho tất cả những người làm việc trong hầm lò. Việc áp dụng hệ thống vào sản xuất giúp cho việc kết nối với hệ thống cảnh báo khí mê-tan tự động, tập trung, tạo điều kiện thuận lợi trong việc điều hành sản xuất và kiểm soát khí gió mỏ trong các đường lò. Qua đó, góp phần nâng cao được năng lực điều hành sản xuất, đảm bảo dây chuyền sản xuất chính được thông suốt, nâng cao mức độ an toàn cho người lao động, nhất là trong các hầm lò.

Phạm Hoạch