Văn hóa doanh nghiệp - nền tảng phục hồi, phát triển bền vững kinh tế

Những tác động của tiếp biến văn hóa, có thể giúp doanh nghiệp xây dựng quá trình sản xuất, thúc đẩy quản trị doanh nghiệp, gắn kết trong sản xuất vượt qua khó khăn khủng hoảng nhất là dịch COVID-19.

Diễn đàn quốc gia thường niên Văn hóa với doanh nghiệp năm 2021 (Culture & Business Forum - CBF) với chủ đề “Tiếp biến văn hóa - Nền tảng phục hồi và phát triển bền vững kinh tế” đã diễn ra chiều 5/12 tại Hà Nội.

Diễn đàn do Ban Tuyên giáo Trung ương, Ban Tổ chức triển khai cuộc vận động xây dựng văn hóa doanh nghiệp Việt Nam, Bộ Công Thương, Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch, Trung ương đoàn và Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức theo hình thức kết hợp giữa trực tiếp, trực tuyến và thực tế ảo.

Sự kiện là hoạt động thiết thực nhằm triển khai thực hiện Cuộc vận động “Xây dựng văn hóa doanh nghiệp Việt Nam” do Thủ tướng Chính phủ phát động; hiện thực hóa lời kêu gọi của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc 2021.

Đến dự có đại diện Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ban Tuyên giáo Trung ương, Ban Dân vận Trung ương, Hiệp hội Phát triển văn hóa doanh nghiệp Việt Nam…; đại biểu dự trực tuyến tại các điểm cầu Praha (Cộng hòa Séc), Moscow (Liên bang Nga), Nhật Bản, Paris (Pháp); các doanh nghiệp đạt chuẩn “Văn hóa kinh doanh”, hưởng ứng tích cực Cuộc vận động “Xây dựng văn hóa doanh nghiệp Việt Nam”…

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng chia sẻ: Thiết thực và kịp thời triển khai kết luận của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc 2021 về nội dung đẩy mạnh xây dựng môi trường văn hóa mà trọng tâm là Cuộc vận động “Xây dựng văn hóa doanh nghiệp Việt Nam,” các cơ quan liên quan tổ chức diễn đàn để các nhà nghiên cứu, chuyên gia, cộng đồng doanh nghiệp thống nhất trao đổi về cách tiếp cận chung về tiếp biến văn hóa nhằm phục hồi phát triển kinh tế trên tinh thần nhận thức đúng để hành động đẹp.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng, vị trí của văn hóa trong kinh tế và kinh tế trong trong văn hóa là mối quan hệ biện chứng, không thể tách rời. Ngay từ khi chưa giành được chính quyền, trong Đề cương Văn hóa năm 1943 của Đảng đã xác định văn hóa, kinh tế là 2 trong 3 mặt trận trọng tâm của kinh tế-chính trị-văn hóa. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định văn hóa, văn nghệ, nghệ thuật cũng như mọi hoạt động khác không thể đứng ngoài mà phải ở trong kinh tế và chính trị.

Trải qua các giai đoạn phát triển khác nhau của đất nước, đặc biệt là trong thời kỳ đổi mới, Đảng ta đã xác định nhiệm vụ xây dựng văn hóa trong kinh tế phải được quan tâm. Do đó, trên cơ sở kế thừa, bổ sung, phát triển các Nghị quyết chuyên đề của Trung ương, Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc đã luôn đề cập và nhấn mạnh điều này.

Nghị quyết Trung ương 9 khóa XI tiếp tục khẳng định thường xuyên quan tâm đến xây dựng văn hóa trong kinh tế, xây dựng văn hóa doanh nghiệp, văn hóa doanh nhân với ý thức tôn trọng pháp luật, giữ chữ tín, cạnh tranh lành mạnh, phát triển bền vững và bảo vệ Tổ quốc. Đại hội lần thứ XIII của Đảng vừa qua cũng tiếp tục khẳng định lại quan điểm nêu trên và nhấn mạnh xây dựng văn hóa doanh nghiệp, doanh nhân và kinh doanh...

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cũng cho biết nhằm cụ thể hóa các quan điểm của Đảng, Thủ tướng Chính phủ đã chọn ngày 10/11 hàng năm là Ngày Văn hóa doanh nhân Việt Nam. Tại lễ công bố và phát động Cuộc vận động “Xây dựng văn hóa doanh nghiệp Việt Nam,” Thủ tướng đã nhấn mạnh xây dựng văn hóa doanh nghiệp chính là xây dựng lợi thế cạnh tranh, lợi thế thương mại và bản sắc văn hóa Việt Nam trên sân chơi của nền kinh tế toàn cầu.

Do đó, đây là nhiệm vụ quan trọng của Chính phủ kiến tạo, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, đó phải là một phần không thể tách rời trong thực hiện nhiệm vụ xây dựng Việt Nam trở thành một quốc gia khởi nghiệp, đồng thời xây dựng phát triển nền tảng văn hóa doanh nghiệp Việt Nam gắn với những truyền thống tốt đẹp của dân tộc, coi phát triển văn hóa doanh nghiệp là yêu cầu cơ bản, cấp thiết để phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp…

Tư tưởng chỉ đạo đó đã cho thấy sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước với vấn đề xây dựng văn hóa doanh nghiệp, văn hóa kinh doanh bởi lẽ doanh nghiệp chính là trái tim của nền kinh tế, thực hiện khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc như tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII đã đề ra là chúng ta phải có một cộng đồng lớn mạnh, năng động, đoàn kết, hướng tới phát triển bền vững.

Mục tiêu đó chỉ có thể đạt được khi cộng đồng doanh nghiệp phát triển hài hòa trên các trụ cột kinh tế, văn hóa, xã hội và môi trường, trong đó văn hóa chính là yếu tố cốt lõi, nền tảng dẫn dắt, điều chỉnh các trụ cột khác...

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng đề xuất một số nội dung trọng tâm mà diễn đàn cần tập trung thảo luận. Đó là làm rõ những vấn đề lý luận cơ bản về vai trò của tiếp biến văn hóa trong phát triển bền vững kinh tế; chia sẻ những kinh nghiệm, câu chuyện, bài học từ thực tiễn Việt Nam và thế giới về tiếp biến văn hóa phục vụ phát triển kinh tế.

Bên cạnh đó là thảo luận về cách thức tiếp biến văn hóa để tồn tại, phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh trong và sau đại dịch COVID-19. Trên cơ sở đó, các đại biểu đề xuất kiến nghị về cơ chế, chính sách với Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, hướng tới xây dựng "cơ chế chính sách minh bạch, nhất quán, ổn định, đồng bộ và khả thi" nhằm tháo gỡ khó khăn, phục hồi và phát triển kinh tế bằng sức mạnh của văn hóa doanh nghiệp, văn hóa doanh nhân.

Xu hướng tiếp biến văn hóa hỗ trợ cho doanh nghiệp

Trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, cuộc sống cá nhân và hoạt động của doanh nghiệp không tránh khỏi những ngưng trệ, nhưng dòng chảy văn hóa không hề ngừng lại, nó vẫn luôn vận động và là nguồn sức mạnh để gắn kết thúc đẩy mỗi con người, mỗi tổ chức hành động vì mục tiêu chung cùng vượt qua khó khăn. Khi cả xã hội thích nghi, ứng phó cùng dịch bệnh, từng bước tiến tới giao đoạn bình thường mới, văn hóa sẽ là nền tảng để doanh nghiệp nhanh chóng phục hồi và vươn lên.

Phiên thảo luận thứ nhất của diễn đàn tập trung vào nội dung tiếp biến văn hóa và những giá trị dẫn dắt trong phục hồi kinh tế từ góc độ văn hóa kinh doanh. Tại phiên thảo luận này, các nhà khoa học, các chuyên gia đầu ngành về văn hóa và kinh doanh đã làm rõ các vấn đề lý luận cơ bản về vai trò của tiếp biến văn hóa trong phát triển bền vững kinh tế; các bài học thực tiễn của quốc tế, các nhận định, tư vấn chung cho doanh nghiệp về tiếp biến văn hóa cũng như ảnh hưởng đến các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đặc biệt rong bối cảnh phục hồi từ dịch COVID-19.

Theo Tiến sỹ Nguyễn Sỹ Dũng, nguyên phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, hiện nay, các xu hướng tiếp biến văn hóa tại Việt Nam theo những mô hình quản trị doanh nghiệp kinh doanh tốt hơn chẳng hạn như xây dựng thương hiệu, quan hệ khách hàng và những điều gắn với kinh doanh hiện đại.

Bên cạnh đó, văn hóa truyền thống Việt Nam với bản sắc vốn có với sự tích hợp giữa hiện đại và giữ được bản sắc. Điều này giúp doanh nghiệp ngày càng kinh doanh tốt hơn và vẫn giữ được bản sắc dân tộc.

Đồng tình với ý kiến của Tiến sỹ Nguyễn Sỹ Dũng, Giáo sư, tiến sỹ Nguyễn Thị Vân Hoa, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế quốc dân cho rằng tiếp biến văn hóa là tiếp nhận và phát triển giá trị khác biệt nhưng doanh nghiệp phải chọn lọc để phù hợp với quá trình sản xuất kinh doanh, phát triển của mình.

Tiếp biến văn hóa không chỉ là tiếp thu cái mới mà phải tạo dựng thêm các tiếp biến mới trong quá trình vận động của doanh nghiệp. Doanh nghiệp Việt Nam muốn phát triển thì cần tập trung vào tiếp biến văn hóa nào phù hợp nhất.

Những tác động của tiếp biến văn hóa, có thể giúp doanh nghiệp,xây dựng quá trình sản xuất, thúc đẩy quản trị doanh nghiệp và doanh nghiệp từ đó, gắn kết trong sản xuất vượt qua khó khăn khủng hoảng nhất là dịch COVID-19 vừa qua.

Cùng với đó, doanh nghiệp cũng cần tiếp cận với tiếp biến văn hóa dựa trên cách tiếp cận trên giá trị mở. Quá trình tiếp cận về tiếp biến văn hóa đúng hướng sẽ tác động với những đối tượng liên quan như bạn hàng, đối tác và người tiêu dùng giúp doanh nghiệp kinh doanh phát triển hơn. Khi bảo tồn và lan tỏa những giá trị văn hóa thì khi đó uy tín của doanh nghiệp sẽ được nâng lên và được khách hàng ghi nhận. Đồng thời, tạo ra sự thống nhất của nội bộ doanh nghiệp.

Vaccine cho doanh nghiệp

Phiên thảo luận thứ hai của diễn đàn là những câu chuyện mang tính thời đại về vai trò của văn hóa kinh doanh, văn hóa doanh nghiệp trong bối cảnh dịch COVID-19.

Tại phiên thảo luận này, các doanh nghiệp đã cùng trao đổi về cách thức tiếp biến văn hóa để tồn tại , phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh trong tình hình dịch. Cùng đó chia sẻ kinh nghiệm quản trị và bài học đắt giá trong sử dụng văn hóa kinh doanh, văn hóa doanh nghiệp như: duy trì phát triển ổn định của doanh nghiệp.

Theo các đại biểu, trong thời gian dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, nhiều doanh nghiệp, công ty đã cắt giảm sản lượng, giảm lao động… Tuy nhiên, tại nhiều doanh nghiệp công nhân vẫn đồng lòng lao động dù bị cắt lương cắt thưởng, cắt lương. Để doanh nghiệp có được sự đồng lòng giúp doanh nghiệp đứng vững, văn hóa doanh nghiệp chính là tấm lá chắn hay là “vaccine” giúp doanh nghiệp không bị chảy máu chất xám.

Bà Trần Trâm Anh, Tổng giám đốc vùng Công ty TNHH Coast Phong Phú cho rằng, văn hóa giống như vaccine đi vào doanh nghiệp và cần phải đủ liều, đúng thời điểm. Đó là nghệ thuật của doanh nghiệp phải phù hợp và đối với Coast Phong Phú đó là con người.

Phong Phú đã xem con người như là “trái tim” doanh nghiệp vì nếu trái tim khỏe, nếu như năng lực con người tốt thì doanh nghiệp sẽ tồn tại và phát triển tốt. Thành công ccủa doanh nghiệp chính là phải tạo kháng thể tốt và để làm được điều này doanh nghiệp phải bắt mạch “trái tim” để có thể duy trì sức khỏa của doanh nghiệp.

Theo bà Trần Trâm Anh, đối với Coast Phong Phú, lúc đầu, doanh nghiệp quan trọng nhất là sức khỏẻ của công nhân. Tới thời điểm phong tỏa, người lao động không biết thu nhập ra sao và doanh nghiệp lúc đó phải thông tin đến công nhân về tình hình doanh nghiệp và đảm bảo cuộc sống cho họ.

Đến khi tình hình dịch ổn định, sản xuất kinh doanh dần khôi phục thì lúc đó doanh nghiệp cũng cũng thông tin cho công nhân, đồng thời thúc đẩy họ tích cực làm việc để đảm bảo tương lai của chính họ và của chính doanh nghiệp.

Ông Hoàng Quốc Vượng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PetroVietnam) cho hay, văn hóa doanh nghiệp sẽ giúp các doanh nghiệp phát triển nhanh hơn. PetroVietnam đưa vào giá trị văn hóa cốt lõi đó là nghĩa tình. Tập đoàn đã tạo thuận lợi cho người lao động trong công việc, ứng xử có trước có sau với người lao động. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp vượt quá khó khăn và ngày càng gắn bó với doanh nghiệp.

Còn bà Hà Thu Thanh, Chủ tịch Hội đồng thành viên Deloitte Việt Nam chia sẻ, văn hóa là sức mạnh nội sinh trong nội tại của doanh nghiệp. Điều này mô tả những giá trị lõi để cho doanh nghiệp phát triển. Vì vậy, trong 30 năm phát triển, niềm tin là giá trị lõi của Deloitte. Đó là niềm tin vào sự phát triển của từng con người, của từng bộ phận và của cả doanh nghiệp. Niềm tin đó đến từ sự kiên tâm ở lãnh đạo và kiên cường của người lao động để từ đó doanh nghiệp vượt qua khủng hoảng của dịch COVID-19./.