Kỳ 2: Gặp đồng hương Quảng Ninh ở Trường Sa

Đoàn công tác tỉnh Quảng Ninh ra thăm Trường Sa đợt này có 26 thành viên thì có tới 10 cựu chiến binh, chưa kể 1 cán bộ của Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh. Có lẽ do vậy làm mọi sinh hoạt của chúng tôi suốt chuyến đi ít nhiều mang dáng dấp tác phong người lính. Vui vẻ, sôi nổi nhưng kỷ luật cũng đâu ra đấy.

[links(right)]Trong số các thành viên là cựu chiến binh, đáng chú ý có Chuẩn đô đốc, Anh hùng LLVTND Đỗ Viết Cường - người con của quê hương Đầm Hà (Quảng Ninh). Năm 1973, ở tuổi 23, ông được phong Anh hùng LLVTND bởi những chiến tích đánh chìm tàu giặc lẫy lừng ở Cửa Việt năm 1972. Trước khi nghỉ hưu (cuối năm 2011) Anh hùng Đỗ Viết Cường là Phó Tham mưu trưởng Quân chủng Hải quân. 37 năm trước, Thiếu uý, Đội phó Đội 1, Tiểu đoàn 861, Binh chủng Hải quân Đỗ Viết Cường được giao chỉ huy bộ đội ra giải phóng các đảo Trường Sa từ tay quân đội ngụy Sài Gòn. Kể từ lần đó cho đến chuyến đi này là chuyến đi Trường Sa thứ 14 trong cuộc đời ông (có lẽ không nhiều người đạt được con số như thế). 40 năm quân ngũ gắn bó với biển đảo, gắn bó với Trường Sa, đi đến đâu ông cũng nhận được sự kính trọng, quý mến của các đồng đội; từ Ban chỉ huy, thuỷ thủ trên tàu HQ 571 đến cán bộ, chiến sĩ các đảo nơi đoàn đến thăm.

Trong hải trình thăm Trường Sa lần này, đoàn công tác tỉnh Quảng Ninh đã gặp được 17 cán bộ, chiến sĩ là con em Quảng Ninh đang làm nhiệm vụ tại các đảo, nhà giàn. Thật tự hào, họ đã kế thừa được truyền thống quê hương Vùng mỏ anh hùng của thế hệ cha anh đi trước, ngày đêm chắc tay súng bảo vệ toàn vẹn chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Đặt chân lên đảo, nhà giàn nào, sau những lời chào, cái bắt tay thân mật với cán bộ, chiến sĩ, câu cửa miệng của các thành viên trong đoàn là: Có ai người Quảng Ninh không, đồng chí ơi?

Đồng chí Đỗ Vũ Chung, Ủy viên BTV, Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy tặng quà, động viên hai trung uý Đỗ Văn Công và Đinh Văn Châu, quê ở Quảng Yên đang đóng quân ở đảo Sinh Tồn.

Trong số các đồng hương Quảng Ninh chúng tôi đã gặp ở Trường Sa, người có thâm niên gắn bó với Trường Sa nhất là Đại uý Nguyễn Văn Bình, Phân đội trưởng pháo 85, đảo Nam Yết. Năm 1988, rời quê hương Nguyễn Huệ (Đông Triều), anh Bình nhập ngũ và ra đóng quân tại Trường Sa sau sự kiện tàu nước ngoài dùng vũ lực đánh chiếm đảo Gạc Ma của Việt Nam ngày 14-3-1988 khiến 64 cán bộ, chiến sĩ ta hy sinh. Từ đó đến nay, xen kẽ một số lần chuyển về bờ, anh Bình gắn bó với Trường Sa, có chăng là luân chuyển từ đảo này sang đảo khác. Gia đình vợ con của Đại uý Bình hiện nay định cư ở đội 4, xóm 4, xã Diên An, huyện Diên Khánh (Khánh Hoà).

Những câu chuyện hỏi han về tình hình quê nhà và điều kiện gia đình, cuộc sống ở đảo choán hết thời gian gặp gỡ. Nhận phần quà của đoàn, anh Bình xúc động, nắm tay anh Đỗ Vũ Chung, Trưởng đoàn: “Đây là lần đầu tiên có đoàn Quảng Ninh đến thăm đảo. Lần đầu tiên em gặp được đồng hương đấy anh ạ!”.

Đêm hôm ấy, anh Bình mời anh Đỗ Vũ Chung cùng tôi về phòng của anh nghỉ. Phòng chỉ có 3 giường, anh Bình cùng đồng đội đã đi ngủ dưới hầm để nhường giường cho khách. Trước đó, anh đã chuẩn bị sẵn một nồi cháo gà (gà do cán bộ, chiến sĩ phân đội tăng gia) thết đãi đồng hương. Mặc dù không đói do vừa ăn tối với cả đoàn nhưng anh Chung và tôi vẫn ăn thêm một bát con cháo để anh Bình vui lòng.

Đồng hương Quảng Ninh gặp nhau tại đảo Song Tử Tây. Từ trái qua là các trung uý: Vũ Xuân Thao, Phạm Thanh Tùng, Đỗ Đức Cường và Nguyễn Văn Năng (thứ 5).

Phòng ngủ cách mép biển chỉ chục bước chân. Đêm ở đảo tĩnh lặng, nghe rõ tiếng sóng biển vỗ vào bờ ì ầm, lúc gần, lúc xa, tiếng lá phong ba xào xạc. Nửa đêm, thao thức không ngủ được, tôi bèn trở dậy xin theo Đại uý Bình đi đốc gác. Dưới ánh trăng sáng vằng vặc, bóng anh khoác súng đổ dài trên bờ kè đá. Anh Bình tâm sự, khung cảnh yên bình là thế, lãng mạn là thế nhưng kỳ thực cán bộ, chiến sĩ trên đảo lúc nào cũng nêu cao cảnh giác, sẵn sàng chiến đấu, quyết không để Tổ quốc bị bất ngờ. Nghe anh nói, tôi đưa mắt nhìn ra xa. Dưới ánh trăng, mặt biển ánh lên màu bàng bạc. Phía cuối đường chân trời là viền chỉ đen sẫm tít tắp. Tôi biết đã và đang có các đôi mắt của đảo ngày đêm quan sát, giữ gìn sự bình yên biển đảo của Tổ quốc.

Các thành viên đoàn Quảng Ninh thăm hỏi sức khỏe Đại úy Nguyễn Văn Bình, đảo Nam Yết-người đã có 24 năm gắn bó với Trường Sa.

Khác với đảo Nam Yết chỉ có mỗi Đại uý Bình, tại đảo Song Tử Tây, chúng tôi đã gặp 7 đồng hương Quảng Ninh - đông nhất trong số các đảo ở Trường Sa. Họ đều còn khá trẻ. Trong số này, tôi nhận ra một người quen đó là Trung uý Phạm Thanh Tùng. Tùng 27 tuổi, chuyển ra đảo Song Tử Tây tháng 7-2011. Gia đình Tùng ở đối diện chợ Cái Rồng (Vân Đồn). Bố Tùng - ông Phạm Văn Bắc, từng là dân quân xã đảo Ngọc Vừng, tham gia trận đánh bắn rơi chiếc máy bay Mỹ thứ 200 trên bầu trời Quảng Ninh ngày 24-12-1972. Ngày tôi cưới vợ, chính cô Thuỷ - mẹ Tùng, là bếp trưởng nấu cỗ giúp bên nhà vợ tôi... Cùng quê Vân Đồn với Tùng còn có Trung uý Nguyễn Văn Năng, quê ở thôn Ninh Hải, xã Minh Châu, ra Trường Sa tháng 12-2011. Năng đã có vợ, 1 con nhỏ và gia đình của anh đang ở Cam Ranh (Khánh Hoà). Nơi quê nhà Minh Châu hiện còn bố và các anh, chị em. Ra đảo một đợt với Nguyễn Văn Năng là Trung uý chuyên nghiệp Vũ Lâm Thao, 32 tuổi, quê ở xã Hà An (Quảng Yên). Thao đã có vợ và hai con trai, cháu lớn lớp 3, cháu nhỏ 3 tuổi. Tất cả ở cùng với bố mẹ. Thao cho biết anh là con trai duy nhất trong nhà. Gọi điện về nhà, bố mẹ và vợ vẫn luôn động viên anh công tác cho tốt, yên tâm về hậu phương…

Trẻ nhất trong số cán bộ, chiến sĩ người Quảng Ninh ở Song Tử Tây là Phạm Minh Tuấn. Năm nay, Tuấn mới 19 tuổi. Tuấn cho biết nhà Tuấn ở tổ 5, khu 5, phường Hà Tu (TP Hạ Long). Tuấn là con lớn, kế sau là em gái 9 tuổi. Mẹ Tuấn là cô giáo Lê Thị Hương Lan, đang dạy học ở Trường THCS Hà Tu. Bố Tuấn là Đại tá Phạm Văn Quang, Trưởng phòng Tuyên huấn, Cục Chính trị, Quân chủng Hải quân. Từ ngày Tuấn nhập ngũ và ra Trường Sa (tháng 12-2011) đến nay, bố con mới gặp nhau chớp nhoáng một lần, nhân dịp bố Tuấn ra Trường Sa công tác.

Trung úy Nguyễn Văn Trung, Đảo phó đảo Đá Đông C xem hình ảnh gia đình, người thân qua đĩa hình đoàn ghi trước lúc đi Trường Sa.

Đêm hôm ấy, sau chương trình giao lưu văn nghệ của đoàn công tác với cán bộ, chiến sĩ trên đảo tổ chức ngay dưới chân cột mốc chủ quyền, Tùng và Năng đã “chủ trì” cuộc gặp gỡ đồng hương Quảng Ninh. Buổi gặp gỡ đã diễn ra trong không khí vui vẻ, đầm ấm. Bằng tấm lòng chân thành, các thành viên trong đoàn đã xúc động hát tặng những người con Đất mỏ xa nhà các ca khúc về quê hương Quảng Ninh. Anh Trần Xuân Cương, Uỷ viên Thường trực HĐND tỉnh hát bài Quảng Ninh quê mình, anh Nguyễn Toàn, cựu chiến binh TP Hạ Long hát Đêm trăng Hạ Long, còn anh Phạm Hùng Sơn, Phó Chủ tịch Uỷ ban MTTQ tỉnh thì chọn Tôi là người thợ lò... Giữa chừng buổi giao lưu, Tuấn đứng dậy xin phép chia tay đoàn vì đã đến giờ đi gác. Nhìn Tuấn khoác súng, tác phong nhanh nhẹn, chững chạc, tiếng ai đó thốt lên trêu: Đúng là con nhà binh có khác!

Đến thăm đảo Sinh Tồn, chúng tôi gặp 2 chàng trai quê ở Quảng Yên, đó là Trung uý chuyên nghiệp Đinh Văn Châu và Trung uý Đỗ Văn Công. Công năm nay 29 tuổi, quê ở thị trấn Quảng Yên. Công khoe với tôi: “Vợ em mới sinh con gái được 4 tháng. Cháu kháu khỉnh lắm anh ạ”. Hỏi: “Em mới về phép à?” - “Không, vợ em gửi hình con qua điện thoại”. Châu năm nay 26 tuổi, quê ở xã Hiệp Hoà. Hỏi đã có người yêu chưa? Anh chàng bẽn lẽn: Em chưa anh ạ.

Phó chủ tịch Hội CCB huyện Đầm Hà Hoàng Tô căn dặn Thiếu úy Đàm Duy Thành, quê ở phường Bắc Sơn (TP Uông Bí) đang làm nhiệm vụ tại nhà giàn DK1/8.

Tại đảo Trường Sa lớn, chúng tôi gặp 3 đồng hương Quảng Ninh. Thực ra thì Thiếu tá Hoàng Văn Cường, trợ lý chỉ huy quê gốc là ở Lào Cai. Trong quá trình đóng quân ở Quảng Yên, anh đã quen và nên nghĩa vợ chồng với cô giáo Vũ Thị Mai Hương, Trường THCS Trần Hưng Đạo (Quảng Yên). Họ đã có hai con và gia đình nhỏ của anh đang ở Quảng Yên. Anh Cường cho biết, từ lâu anh đã coi Quảng Ninh là quê hương thứ hai của mình.

Cùng đóng ở Trường Sa lớn với Thiếu tá Cường là Trung tá Nguyễn Việt Tiến, Cụm trưởng cụm chiến đấu 2. Quê anh ở phường Việt Hưng (TP Hạ Long). Anh Tiến đã có hơn 10 năm gắn bó với Trường Sa, hết Đá Lớn, Song Tử Tây và nay là Trường Sa lớn. Trung tá Tiến cho biết nhà anh ở gần trụ sở phường Việt Hưng. Vợ chồng anh sinh được 2 con gái, cháu lớn đang là sinh viên Đại học Sao Đỏ.

Người thứ ba là Trung uý chuyên nghiệp Đinh Viết Dũng, sĩ quan cơ yếu. Dũng năm nay 29 tuổi, quê ở phường Mông Dương (Cẩm Phả). Hiện mẹ, anh trai và em gái Dũng định cư ở phường Mông Dương, còn gia đình nhỏ của anh đang ở Cam Ranh (Khánh Hoà). Vợ chồng Dũng có 1 con gái nay được 13 tháng tuổi, vợ anh chưa có công ăn việc làm. Gặp đồng hương Cẩm Phả, Đại tá Trần Bá Đức, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh Cẩm Phả tay bắt, mặt mừng. Ông hỏi chuyện tíu tít, tặng quà (ngoài phần quà của đoàn) và xin địa chỉ gia đình Dũng để có dịp tới thăm.

Xúc động nhất trong các cuộc gặp gỡ đồng hương ở Trường Sa là cuộc gặp với Trung uý Nguyễn Đức Trung, Đảo phó chính trị đảo Đá Đông C. Trước hôm đoàn lên đường, gia đình Trung đã gửi quà cho anh. Hôm ấy, theo kế hoạch, tàu chỉ đưa khách thăm được đảo Đá Đông A (trong 3 điểm đóng quân A, B, C của đảo Đá Đông). Đoàn đang tìm cách gửi quà sang cho Trung thì anh đi xuồng đến nơi tàu HQ 571 neo đậu. Trung cho biết nghe tin trong các đoàn ra thăm Trường Sa có đoàn Quảng Ninh nên tìm đến thăm hỏi, với mong muốn gặp được người quê mình. Gia đình Trung hiện ở thôn Đông Tiến, xã Đông Xá (Vân Đồn). Tháng 10-2010, Trung cưới vợ xong là đi ra Trường Sa làm nhiệm vụ từ đó đến nay chưa một lần về phép. Vợ chồng anh chưa kịp có con.

Trong các phần quà của đoàn, có một món quà rất ý nghĩa với Trung, đó là đĩa VCD ghi lại hình ảnh người thân trong gia đình anh. Đĩa hình này do các đồng nghiệp Đài PT-TH Quảng Ninh thực hiện ngay trước chuyến đi. Cuộc gặp chỉ diễn ra được không quá 10 phút thì đến giờ tàu nhổ neo. Chiếc xuồng cao tốc quay mũi đưa Trung trở lại đảo, trong sự lưu luyến của cả đoàn.

Trở về từ Trường Sa, tôi đã liên lạc và chuyển những bức ảnh chụp về các đồng hương mình đã gặp ở Trường Sa cho gia đình họ, coi như món quà từ đảo xa. Từ Vân Đồn, chị Bùi Minh Thiện, vợ Trung uý Nguyễn Đức Trung “e mail” cho tôi: “Cảm ơn anh rất nhiều! Đã 1 năm rưỡi rồi, vợ chồng em chưa được gặp nhau. Những tấm ảnh anh gửi khiến cho em đỡ nhớ chồng em hơn...”.

(Còn nữa)
Kỳ 3: Trường Sa - Những điều kỳ thú