Hàng trăm hộ dân, gần 10 năm "nằm chờ" dự án

Những thửa ruộng hoang hoá, căn nhà cũ nát, xập xệ, đường um tùm cỏ dại - Đó là thực trạng ở vùng Dự án Quần thể sân Golf, khách sạn 5 sao, khu nghỉ dưỡng cao cấp và dịch vụ giải trí tại Khu đô thị Ao Tiên trên địa bàn xã Hạ Long (huyện Vân Đồn).

Nhiều khu ruộng bị bỏ hoang do thiếu nước canh tác nhiều năm nay vì nằm trong vùng quy hoạch của dự án.

Thấp thỏm chờ đền bù

Một ngày cuối tháng 11, chúng tôi đến trụ sở UBND xã Hạ Long để tìm hiểu tình hình thực hiện Dự án Quần thể sân Golf, khách sạn 5 sao, khu nghỉ dưỡng cao cấp và dịch vụ giải trí tại Khu đô thị Ao Tiên, thì được đồng chí Lương Thị Anh, Chủ tịch UBND xã, cho biết: Dự án này được triển khai từ năm 2007, trên diện tích hơn 300ha, ảnh hưởng đến gần 200 hộ dân. Ngay sau khi nhận được quyết định của UBND tỉnh về triển khai dự án này, xã đã chủ động phối hợp kiểm đếm phục vụ công tác giải phóng mặt bằng. Giai đoạn 2008-2010 đã giải phóng mặt bằng gần 238ha. Còn giai đoạn 2012-2014, chủ đầu tư và các cơ quan chức năng mới chỉ kiểm đếm đất nông nghiệp của một số hộ dân. Đến ngày 25-4-2014, UBND huyện tiếp tục có công văn về việc tiếp tục giải phóng mặt bằng diện tích 93,97ha phục vụ dự án, do vậy, xã đã phối hợp kiểm đếm thêm đất nằm trong vùng dự án của 60 hộ dân. Tuy nhiên, cả 2 giai đoạn, chủ đầu tư và cơ quan chức năng không chuyển hồ sơ cho UBND xã để thực hiện các bước tiếp theo. Như vậy, từ năm 2007 đến nay, dự án này vẫn chưa hoàn thành việc giải phóng mặt bằng, khiến cho hàng chục hộ dân sống trong cảnh thấp thỏm do nhà cửa cũ nát, xuống cấp không được xây, sửa...

Đi cùng cán bộ thôn 4, xã Hạ Long vào một số hộ dân, chúng tôi chứng kiến cuộc sống khó khăn do nhà cửa cũ nát, cũng như nghe những tâm tư, mong muốn của người dân nơi đây. Ông Phạm Văn Nhương, Trưởng thôn 4 buồn bã cho biết: “Trong khi cả nước đang rầm rộ triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới thì ở đây, bà con chúng tôi quá xa lạ với chương trình này. Anh thấy đấy, cách đây vài trăm mét, những thôn không nằm trong vùng dự án thì được đầu tư đường bê tông phẳng lì, đêm đến điện đường sáng, còn ở thôn này thì đường đất lởm chởm, đi lại rất khó khăn. Ruộng đồng bị bỏ hoang vì nhiều khu vực không được đầu tư hệ thống thuỷ lợi...”. Bà Nguyễn Thị Luyến cùng thôn cũng bộc bạch: “Gần chục năm nay, cứ thi thoảng lại thấy cán bộ đến kiểm đếm nhà cửa, ruộng, vườn. Nhưng chờ mãi chẳng thấy được nhận tiền đền bù...”. Chỉ tay vào căn nhà nhỏ của mình, bà Luyến bức xúc: “Nhà tôi đã cũ lắm rồi, vậy mà mỗi khi định sửa, cán bộ xã lại đến nhắc nhở. Gia đình tôi luôn sống trong cảnh thấp thỏm, nhất là mùa mưa bão chỉ lo nhà sập...”.

Căn nhà của gia đình ông bà Nguyễn Văn Ấn, Lê Thị Ẩn đã bị lún, nứt nhiều năm nay nhưng không được xây sửa.

Chúng tôi tiếp tục đến nhà ông Nguyễn Văn Ấn ở cuối thôn 4 đúng lúc cán bộ tư vấn đang làm việc với vợ chồng ông. Ký song tên vào bản trích lục bản đồ, bà Lê Thị Ẩn vợ ông Ấn cho biết: “Ông nhà tôi năm nay đã ngoài 70 tuổi, sức khoẻ yếu lắm rồi. Bao năm phải sinh sống trong cảnh tạm bợ, ông ấy luôn ước được ở trong căn nhà mới cho khỏi tủi khi tuổi già. Nghe cán bộ tư vấn thông báo, ký song lần này là sẽ được nhận tiền đền bù, tôi rất vui. Bà con trong thôn đều đồng tình với việc triển khai dự án. Hy vọng rằng sau nhiều năm nhùng nhằng, đợt này, chúng tôi sẽ được di chuyển đi nơi khác. Chứ sống như hiện nay, chúng tôi khổ quá...”. Theo quan sát của chúng tôi, căn nhà của gia đình bà Ẩn đang ở đã xuống cấp. Trên các bức tường có nhiều vết nứt, tiềm ẩn nguy cơ đổ sập.

Sớm tháo gỡ “nút thắt”

Trao đổi với các cơ quan chức năng của tỉnh và huyện Vân Đồn thì được biết, Dự án trên địa bàn xã Hạ Long (Vân Đồn) được UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận đầu tư cho Công ty TNHH Xây dựng công trình Hải Đăng có trụ sở chính tại Hà Nội và Công ty Rockingham Asse Management, LLC có trụ sở tại Mỹ ngày 18-10-2007. Hai doanh nghiệp này đã thành lập Công ty TNHH liên doanh 167 - Việt Nam, nay là Công ty TNHH HDMON Vân Đồn để thực hiện dự án. Quy mô của dự án bao gồm: 1 sân golf 27 lỗ, 1 khách sạn 5 sao cao 15 tầng, 1 câu lạc bộ, khu biệt thự biệt lập cho thuê và khách sạn nhỏ, điểm du lịch Ao Tiên, bến du thuyền cùng nhiều hạng mục có giá trị khác. Tổng số vốn đầu tư ở thời điểm đăng ký là 112 triệu USD... Thời gian triển khai dự án là 46 tháng kể từ khi có giấy chứng nhận đầu tư... Tuy nhiên, từ đó đến nay, việc triển khai dự án gặp khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng.

Vợ chồng ông bà Nguyễn Văn Ấn, Lê Thị Ẩn ký trích lục bản đồ thửa đất của gia đình trong vùng dự án.

Theo đồng chí Lương Thị Anh, Chủ tịch UBND xã Hạ Long thì nguyên nhân của việc triển khai dự án chậm một phần là do hồ sơ trích lục thửa đất của các hộ chưa được chủ đầu tư hoàn thiện, một số hồ sơ chưa đúng hiện trạng sử dụng đất, không đúng tên chủ sở hữu..., dẫn đến không đủ điều kiện để cơ quan chức năng triển khai lập phương án đền bù. Đặc biệt là theo quy định của Luật Đất đai 2003 thì Dự án này không thuộc các trường hợp Nhà nước thu hồi đất, nên việc áp dụng các chính sách đền bù đối với các tổ chức, cá nhân bị chiếm dụng đất gặp nhiều trở ngại. Đồng chí Chủ tịch UBND xã cũng cho biết thêm, mặc dù Dự án được triển khai từ năm 2007, nhưng đến tận ngày 27-4-2016, các cơ quan chức năng mới phê duyệt quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500, còn trước đó chỉ có quy hoạch tỷ lệ 1/2.000. Mặt khác, đến thời điểm hiện tại, chủ đầu tư chưa thực hiện việc cắm mốc ranh giới giải phóng mặt bằng ngoài thực địa, do đó gây rất nhiều khó khăn cho việc quản lý quy hoạch ở địa phương... Có thời điểm, do bức xúc trước tiến độ dự án quá chậm, nhiều cử tri ở địa phương đã kiến nghị các cơ quan chức năng thu hồi dự án.

Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Nguyễn Mạnh Tuấn, Trưởng Ban Quản lý Khu Kinh tế tỉnh, cho biết: Trước những khó khăn, vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng của dự án, ngày 17-5-2016, UBND tỉnh đã có Văn bản số 2705/UBND-QLĐĐ1 về việc giải quyết vướng mắc liên quan đến chính sách thu hồi đất đai tại địa bàn các khu kinh tế. Cụ thể, theo văn bản này thì căn cứ quy định tại Điểm a, Khoản 2, Điều 62, 63 và Điều 151, Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn khác của Chính phủ thì các dự án đầu tư có sử dụng đất trong khu kinh tế phù hợp với quy hoạch chi tiết xây dựng được cấp thẩm quyền phê duyệt, thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất. Với nội dung này, các khó khăn, vướng mắc trong việc giải phóng mặt bằng phục vụ Dự án Quần thể sân Golf, khách sạn 5 sao, khu nghỉ dưỡng cao cấp và dịch vụ giải trí tại Khu đô thị Ao Tiên đã được tháo gỡ... Bởi lẽ, theo quy định trước đây, việc đền bù giải phóng mặt bằng do chủ đầu tư phối hợp triển khai dẫn đến nảy sinh “yêu sách” của các hộ có đất bị thu hồi nên công tác đền bù gặp nhiều khó khăn. Còn theo Công văn 2705/UBND-QLĐĐ1 của UBND tỉnh thì việc đền bù, giải phóng mặt bằng sẽ do các cơ quan quản lý nhà nước tiến hành theo các quy định của pháp luật, sau đó giao mặt bằng cho chủ đầu tư triển khai dự án. Vấn đề là hiện nay, UBND huyện Vân Đồn cần phối hợp chặt chẽ hơn nữa trong việc đẩy nhanh tiến độ kiểm đếm, đền bù, giải phóng mặt bằng theo các quy định hiện hành.

Theo thông tin từ UBND xã Hạ Long, hiện công tác xây dựng phương án đền bù cho các hộ đã và đang được tích cực triển khai. Và như vậy, mong ước “an cư, lạc nghiệp” của người dân trong vùng dự án sẽ sớm trở thành hiện thực.

Quang Minh