Phong trào sáng tạo khoa học - kỹ thuật ở Trường THPT Chuyên Hạ Long

Trường THPT Chuyên Hạ Long là một điểm sáng về chất lượng giáo dục của tỉnh, bên cạnh thành tích về học tập Trường THPT Chuyên Hạ Long còn đoạt nhiều giải thưởng cao tại các cuộc thi Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết vấn đề thực tiễn, khoa học kỹ thuật (KHKT) dành cho học sinh trung học và Sáng tạo dành cho thanh thiếu niên và nhi đồng (TNN-NĐ) cấp tỉnh và cấp quốc gia.

Cô giáo Bùi Thị Hải Yến, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Chuyên Hạ Long cho biết, đa số giải pháp sáng tạo khoa học, kỹ thuật của các em học sinh đều xuất phát từ sự quan sát các hiện tượng, vấn đề xảy ra trong cuộc sống được học sinh tìm tòi nghiên cứu, vận dụng lý thuyết của các môn học trong nhà trường để đi tìm lời giải cho các hiện tượng, vấn đề đó. Để tạo điều kiện tốt nhất cho các em nghiên cứu khoa học, kỹ thuật ngay từ đầu năm học nhà trường đã triển khai đến các giáo viên chủ nhiệm các lớp về thể lệ các cuộc thi để từ đó hỗ trợ các em thời gian, cơ sở vật chất phục vụ nghiên cứu. Bên cạnh đó, nhà trường tổ chức tuyên truyền cho học sinh, phụ huynh về ý nghĩa hoạt động nghiên cứu khoa học, kỹ thuật. Đồng thời tập huấn cho học sinh bằng nhiều cách như hướng dẫn trực tiếp phương pháp nghiên cứu, cung cấp tài liệu qua mạng Internet, lập tủ sách giáo khoa. Đặc biệt chú trọng tập huấn theo nhiều đợt gắn với tiến độ đề tài để các em nắm bắt bước đầu cách nghiên cứu thực tế, đặt câu hỏi, lập kế hoạch, ghi nhật ký, nghiên cứu tổng quan, tìm giải pháp.

Học sinh Trường THPT Chuyên Hạ Long tìm hiểu thông tin, thể lệ cuộc thi Sáng tạo TTN-NĐ lần II.

Chia sẻ thêm về kinh nghiệm phát triển phong trào nghiên cứu khoa học tại trường mình, cô Yến cho rằng, quan trọng nhất vẫn là phát huy sức sáng tạo của học sinh và có niềm tin vào các em. “Có những đề tài, các em làm thí nghiệm thất bại liên tục, nhiều lúc muốn bỏ cuộc. Nhưng các thầy cô phụ trách đều nhiệt tình động viên và hướng dẫn các em tiếp tục tìm tòi, thử nghiệm thêm những phương pháp mới” - cô Yến nói. Việc lựa chọn giáo viên có năng lực, kinh nghiệm để hướng dẫn cho các em học sinh cũng là một trong những giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động nghiên cứu, sáng tạo khoa học, kỹ thuật của nhà trường. Mặc dù nhà trường đã được đầu tư hệ thống cơ sở vật chất phòng thí nghiệm, tuy nhiên nhiều đề tài nghiên cứu của các em cần phải hợp tác với nhiều phòng thí nghiệm chuyên nghiệp hơn. Do đó, các giáo viên hướng dẫn đã chủ động liên hệ với Sở NN&PTNT, Trung tâm Quan trắc môi trường, Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh... để có chỗ cho các em thực hiện đề tài. Ngoài ra, nhà trường cũng thường xuyên tổ chức các buổi ngoại khoá để học sinh được làm việc với các đơn vị, cơ sở sản xuất và các nhà khoa học, qua đó các em được tư vấn, hướng dẫn trong thực tiễn. Thông qua các hoạt động này, các em sẽ càng thêm yêu thích và gắn bó với khoa học nhiều hơn. Hằng năm, nhà trường tổ chức cuộc thi cấp trường, từ đó chọn ra các sản phẩm và công trình nghiên cứu có chất lượng tham dự cuộc thi cấp tỉnh. Chính vì thế nên hầu như năm nào, các sản phẩm dự thi của học sinh nhà trường cũng đạt giải cấp tỉnh, quốc gia. Sau mỗi cuộc thi, đề tài đã đạt giải hoặc chưa đạt giải sẽ được phân tích, rút kinh nghiệm và đây chính là cách tập huấn hữu hiệu nhất cho các học sinh tiếp tục thực hiện đề tài năm sau.

Được biết, sau 3 năm tham gia, nhà trường đã giành được 1 giải nhì, 2 giải ba và 1 giải khuyến khích trong Cuộc thi KHKT dành cho học sinh trung học cấp quốc gia. Tiêu biểu là dự án: “Hệ thống thông minh kiểm soát người lái xe khách uống rượu bia tham gia giao thông” của Chu Minh Phương và Nguyễn Đức Anh, lớp 12 Tin, Trường THPT Chuyên Hạ Long tham gia cuộc thi KHKT đã đoạt giải nhì cấp tỉnh và giải ba cấp quốc gia. Dự án đã chế tạo thiết bị phát hiện nồng độ cồn của người lái xe, nếu nồng độ cồn trong hơi thở vượt ngưỡng cho phép xe ô tô sẽ không khởi động được. Đồng thời, nghiên cứu lắp đặt thiết bị tại túi khí, khi trường hợp xe xảy ra tai nạn và nổ túi khí thiết bị sẽ được kích hoạt gửi tin nhắn nội dung thông báo tới cơ quan chức năng nhằm có biện pháp cứu hộ, cứu nạn kịp thời.

Chu Minh Phương chia sẻ: Tham dự cuộc thi là cơ hội tốt để chúng em thể hiện niềm đam mê của mình với nghiên cứu khoa học, công nghệ, kỹ thuật. Chính vì vậy, em đã đến với cuộc thi KHKT và Sáng tạo TTN-NĐ. Ở trường cũng có rất nhiều bạn đăng ký tham gia sẽ là cơ hội cho em được giao lưu với những người bạn có chung sở thích để từ đó nắm bắt được thêm nhiều phương pháp nghiên cứu mới, thoả mãn niềm đam mê của bản thân.

Qua mỗi cuộc thi KHKT, Sáng tạo TTN-NĐ, học sinh đã tìm ra thế mạnh của bản thân, biết vận dụng, phát huy những điều đã được học vào thực tiễn cuộc sống, góp phần đổi mới phương pháp dạy học, phát triển năng lực học sinh, nâng cao chất lượng giáo dục.

Nguyễn Hoa