Chăm lo cho giáo dục vùng khó: Để miền núi tiến kịp miền xuôi

“Mấy năm trở lại đây, khoảng cách giáo dục giữa các địa phương trên địa bàn huyện đã có sự thu hẹp đáng kể. Chỉ vài năm trước thôi, có những điểm trường lẻ ở các thôn, bản vùng sâu, vùng xa mới có 3, 4 em đi học. Nhưng đến nay, nhờ sự vào cuộc của ngành Giáo dục và sự tận tuỵ của giáo viên, tất cả học sinh ở thôn, bản đều đã được cắp sách tới trường. Việc huy động học sinh ra lớp chỉ là một trong rất nhiều những nỗ lực mà huyện đã và đang thực hiện, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục vùng khó...” - đồng chí Nguyễn Văn Ty, Trưởng Phòng GD-ĐT huyện Tiên Yên cho biết.

Tiết học của cô và trò lớp 3A, Trường Tiểu học - THCS Đại Thành (xã Đại Thành, huyện Tiên Yên).

Gỡ khó

Trong số những điểm trường lẻ mà đồng chí Trưởng Phòng GD-ĐT huyện nhắc tới trên, chúng tôi đã từng đến hai điểm trường Bản Danh và Nà Hắc, Trường phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học - THCS Hà Lâu (xã Hà Lâu). Đây là hai trong số những điểm trường lẻ khó khăn nhất tại huyện Tiên Yên. Chuyến công tác ấy cách đây chưa đầy một năm đã để lại trong chúng tôi rất nhiều băn khoăn, trăn trở. Đó là mặc dù công tác huy động trẻ ra lớp đã đạt hiệu quả, song cơ sở vật chất, phòng học còn vô vàn thiếu thốn. Đặc biệt là ở điểm trường Bản Danh, học sinh vẫn còn phải học trong nhà tranh, tre. Tuy nhiên, sau gần một năm trở lại, những băn khoăn, trăn trở ấy dường như đã không còn. Gần đây, Tiên Yên đã quyết định phê duyệt xây dựng kiên cố hoá hai điểm trường Bản Danh và Nà Hắc. Đồng chí Nguyễn Văn Ty cho hay: “Đây thực sự là tin vui cho ngành Giáo dục huyện nói chung và cho thầy, trò Trường TH-THCS Hà Lâu nói riêng. Không bao lâu nữa, các thầy cô giáo và các em học sinh sẽ được học tập trong điều kiện cơ sở vật chất kiên cố”.

Quyết định kiên cố hoá điểm trường Bản Danh và Nà Hắc chỉ là hai trong số rất nhiều những quyết sách mà huyện Tiên Yên đã và đang thực hiện để đầu tư cơ sở vật chất cho giáo dục vùng khó. Theo đó, mặc dù đang gặp nhiều khó khăn, song trong năm học 2013-2014, huyện Tiên Yên đã thực hiện tách 4 trường PTCS Đồng Rui, Điền Xá, Đại Dực, Đại Thành (liên cấp mầm non, tiểu học, THCS) thành 8 trường, bao gồm 4 trường TH-THCS và 4 trường mầm non riêng biệt. Cả 4 trường mầm non thành lập mới đều được xây dựng cơ sở vật chất mới (trị giá 15 tỷ đồng/trường). Cô giáo Tô Thị Thân, Hiệu trưởng Trường Mầm non Đại Dực (xã Đại Dực) nói: “Các giáo viên trong trường đều rất vui mừng. Bởi lẽ, việc tách trường này sẽ giúp cho chúng tôi dễ dàng hơn rất nhiều trong việc quản lý, nâng cao chất lượng chuyên môn”.

Không chỉ tích cực đầu tư cơ sở vật chất, huy động học sinh ra lớp, nhiều năm nay, bên cạnh việc thực hiện có hiệu quả các văn bản chỉ đạo của Sở GD-ĐT thì Phòng GD-ĐT huyện còn kịp thời, thường xuyên tham mưu với tỉnh, huyện ban hành nhiều chính sách giúp giáo dục vùng khó phát triển. Đơn cử như: Hỗ trợ tiền ăn cho học sinh bán trú đang học tại các cơ sở giáo dục THCS trên địa bàn tỉnh, không thuộc đối tượng quy định tại Quyết định số 85 của Thủ tướng Chính phủ (bằng 40% mức lương tối thiểu chung/học sinh/tháng); hỗ trợ chi phí học tập 70.000 đồng/tháng cho học sinh thuộc diện nghèo, cận nghèo, mồ côi, khuyết tật… Đặc biệt, Phòng GD-ĐT huyện cũng đã có những cách làm sáng tạo trong việc tổ chức các hoạt động văn nghệ, trò chơi dân gian, hội thi thể dục thể thao... từ đó, giúp các em biết trân trọng, gìn giữ truyền thống văn hoá dân tộc. Rất nhiều trường trên địa bàn huyện còn chủ động phát triển mô hình trồng rau xanh, chăn nuôi để ủng hộ nhà bếp cải thiện bữa ăn cho học sinh bán trú…

Và những trăn trở

Với việc chú trọng đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, thực hiện nghiêm túc các chính sách… ngành Giáo dục Tiên Yên đã từng bước nâng cao chất lượng dạy và học vùng khó. Tuy nhiên, giáo dục vùng khó của huyện vẫn còn “đuối”, chưa bắt kịp so với mặt bằng chung toàn tỉnh. Điều này được thể hiện ở chỗ, tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THCS, THPT ở các trường vùng khó chưa cao; tỷ lệ học sinh đỗ đại học còn thấp. Một số trường vẫn còn thiếu phòng bộ môn, nhà đa chức năng, các thiết bị công nghệ thông tin phục vụ dạy học. Thầy giáo Ty Tiến Đạt, giáo viên điểm trường Bản Danh, Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học -THCS Hà Lâu cho hay: “Rất nhiều học sinh dân tộc thiểu số chỉ học ở trường, về nhà hầu như các em không đụng đến bài vở. Trong khi đó, khung chương trình của học sinh miền núi và miền xuôi đều như nhau”.

Một điều đáng nói nữa là giáo dục mũi nhọn của huyện Tiên Yên, trong đó có giáo dục của các trường vùng cao vẫn còn nhiều hạn chế. Nguyên nhân chính là do điều kiện sống, mức thu nhập và nhận thức của một bộ phận gia đình học sinh còn chưa cao; điều kiện cơ sở vật chất dẫu được đầu tư, nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu đẩy mạnh học 2 buổi/ngày. Thêm vào đó, đối với những trường thực hiện mô hình học sinh bán trú, do chưa có biên chế cho cấp dưỡng, nên hầu như các trường này đều phải thuê hợp đồng ngắn hạn để nấu ăn cho học sinh. Hoặc có chăng, một số điểm trường lẻ của các xã vùng cao (như Tiểu học Phong Dụ 2, PTCS Đại Dực…) đành phải huy động phụ huynh học sinh thay phiên nhau nấu nướng, đảm bảo bữa ăn hàng ngày cho trẻ. Điều này tuy đã giải quyết được vấn đề tình thế, song do phụ huynh không thể bố trí nấu đều đặn, nên chưa đảm bảo tính lâu dài, ổn định cũng như vệ sinh an toàn thực phẩm.

Rõ ràng, với việc chú trọng đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, đổi mới phương pháp giảng dạy… diện mạo giáo dục vùng khó ở Tiên Yên đã có những thay đổi đáng kể. Tuy nhiên, để sự phát triển này thực sự bền vững, vẫn là một bài toán khó đối với huyện. Hy vọng rằng, thời gian tới, huyện sẽ có nhiều giải pháp, cách làm sáng tạo hơn để tiếp tục rút ngắn khoảng cách giữa giáo dục miền núi với giáo dục miền xuôi.

Lan Anh