Văn Khắc Huấn - chàng trai giàu nghị lực

Gặp chàng trai khôi ngô Văn Khắc Huấn đang cầm trên tay cây kéo miệt mài tạo mẫu tóc cho khách hàng mới thấy hết niềm đam mê và nhiệt huyết trong Huấn. Ít ai biết được cuộc sống kém may mắn nhưng Huấn không đầu hàng trước số phận. Huấn luôn cố gắng đi trên chính đôi chân của mình và viết nên một câu chuyện mang tên: Nghị lực.

Không đầu hàng số phận

Chúng tôi đến Salon tóc Á Đông tại số 40 Lê Lai, phường Yết Kiêu, TP Hạ Long. Salon tóc khá đẹp, diện tích chừng 40m2. Phía ngoài là khu cắt tóc khang trang, ngăn nắp, đầy đủ các trang bị. Phía trong là phòng gội đầu cho khách. Không chỉ vậy, các thợ cắt, làm tóc làm việc rất chăm chỉ, chuyên nghiệp chào, chăm sóc khách hàng chu đáo…

Điều chúng tôi cảm nhận là tất cả khách hàng ở đây đều được chào đón bằng nụ cười thân thiện. Các thông tin trao đổi đều qua cử chỉ, qua giấy hoặc qua tin nhắn điện thoại!

Cũng như lần trước, tôi cố tình chọn thời điểm giữa giờ chiều vào thăm Huấn, bởi thời điểm đó vắng khách. Thế nhưng câu chuyện của chúng tôi luôn bị ngắt quãng giữa chừng bởi khi thì Huấn ra cắt tóc cho khách quen khi thì tranh thủ chỉ bảo cho 8 nhân viên của mình. Nhìn “cơ ngơi” trước mặt và sự yêu quý của khách hàng, ít ai có thể hình dung cửa tiệm trước mặt được xây dựng bởi chàng trai khuyết tật câm điếc bẩm sinh Văn Khắc Huấn (SN 1995, quê Quảng Thành, Hải Hà).

Văn Khắc Huấn nở nụ cười, ra ký hiệu chào chúng tôi một cách thân thiện. Quan sát đôi tay khéo léo, sự tỉ mỉ trong từng thao tác mới thấy hết tình yêu nghề và quyết tâm của Huấn. Trò chuyện với các vị khách vừa được Huấn tạo mẫu tóc dễ dàng thấy được sự hài lòng của khách hàng khi đến với salon tóc Á Đông. Theo tìm hiểu, lúc đầu họ ghé đến salon Á Đông vì tò mò, nhưng sau khi được Huấn cắt tóc và tạo kiểu đều rất hài lòng với thành quả sáng tạo của chàng trai đặc biệt mang tên Văn Khắc Huấn.

Cuộc trò chuyện giữa phóng viên và Huấn qua giấy hoặc bằng cử chỉ rồi được "phiên dịch" thuật lại.

Cuối giờ chiều khi đã vãn khách, Huấn mới nhẹ nhàng đến bắt tay và trò chuyện với tôi. Câu chuyện của chúng tôi khá đặc biệt bằng cử chỉ, viết ra giấy hoặc đều phải thông qua người phiên dịch đặc biệt - vợ Huấn hoặc bạn Huấn ở Hà Nội.

Mở một salon tóc và tạo được chỗ đứng tại TP Hạ Long đối với một người bình thường đã khó. Trong khi với một người khuyết tật như Huấn con đường đến với thành công có lẽ lại khó khăn, gập ghềnh gấp nhiều lần. Ngồi lắng nghe những chia sẻ về con đường lập nghiệp mới thấy hết ý chí sự bền bỉ, nghị lực phi thường của một chàng trai không đầu hàng số phận.

Câu chuyện khiến tôi chợt nhớ, chừng gần 10 năm trước khi đến thăm Trung tâm nuôi dạy trẻ mồ côi ở cột 8, phường Hồng Hải, TP Hạ Long (nay là Trung tâm Bảo trợ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt), tôi đã rất ấn tượng với một cậu bé ngoan ngoãn, khá điển trai, có vẻ ngoài nhút nhát. Và những lần theo chân các thợ cắt tóc tình nguyện vào đây, cậu bé rất chăm chú như “hút mắt” vào từng đường kéo. Cậu bé đó là Văn Khắc Huấn.

Khắc Huấn thoăn thoắt thao tác, cắt tóc cho khách hàng.

Nhắc lại kỷ niệm này, Huấn hồi tưởng: Khi lên 2, gia đình mới biết em bị điếc. Bố mẹ đã cùng em rong ruổi khắp các bệnh viện từ tỉnh đến tuyến Trung ương với mong ước giúp em nghe thấy những âm thanh của cuộc sống. Nhưng mọi hành trình chạy chữa đều vô vọng. Ngày đó, dù kinh tế gia đình còn khó nhưng chưa bao giờ bố mẹ từ bỏ việc chữa trị cho em.

Số phận không mỉm cười với Huấn. Bị khiếm thính, Huấn không nghe được đồng nghĩa với không thể nói được. Sau khi đi chạy chữa khắp nơi không được, việc học hành ở trường cùng với những người bạn bình thường đã khiến Huấn không thể tiếp thu kiến thức và mất tự tin. Trong kí ức của Huấn, tôi cảm giác vẫn có một nỗi buồn. Huấn kể, mặc dù không nghe thấy âm thanh và em cũng nhận thấy mình khác các bạn. Các bạn có thể nghe cô kể chuyện, nghe cô dạy từng con số. Còn em chỉ có thể nhìn theo từng cử chỉ của thầy, cô mà không thể hiểu thầy cô đang nói gì. Bản thân em ngày đó cũng rất buồn, và mặc cảm.

Nhưng may mắn khi cuộc sống lại mở ra những cánh cửa khác cho Huấn khi em luôn được nhiều người giúp đỡ. Cho đến hiện tại, em có cuộc sống ổn định, lao động và sống có ích cho xã hội. Đó là điều hạnh phúc không chỉ của Huấn mà còn cả của gia đình.

Đó là năm 2007, khi biết Trung tâm Bảo trợ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt tỉnh có lớp dành cho trẻ câm điếc nên gia đình đã đưa Huấn vào trung tâm học. Tại đây, Huấn được các thầy, cô dạy ngôn ngữ ký hiệu, dạy chữ và vui chơi với các bạn cùng trang lứa. Trong suốt quá trình học tập tại Trung tâm, Huấn luôn thể hiện tư chất thông minh, nhanh nhẹn, ham học hỏi.

Kết thúc chương trình học, điều khiến Huấn nghĩ nhiều nhất đó là sẽ làm nghề gì để tự nuôi sống bản thân trong tương lai. Rất may mắn cho Huấn, nhờ sự tư vấn của một bạn hơn tuổi ở Trung tâm, Huấn đã quyết định gắn bó với nghề cắt tóc, tạo mẫu tóc. Huấn đã thử cắt tóc cho các bạn ở Trung tâm và nhận được nhiều lời khen từ các mẹ, các bạn ở đây.

Say nghề, cống hiến 

Có lẽ, những người thiệt thòi như Huấn luôn được số phận bù đắp theo một cách khác. Nhờ sự động viên, khích lệ của mọi người, Huấn đã nhen nhóm ước mơ sẽ trở thành một người cắt tóc, giúp đỡ và tạo việc làm cho những người bị câm điếc như mình.

Khắc Huấn hướng dẫn kỹ thuật cắt tóc cho Huy và Phương tại salon của mình.

Để tạo điều kiện cho Huấn thực hiện mơ ước, các mẹ ở Trung tâm Bảo trợ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt đã kết nối cơ sở dạy nghề làm tóc trên địa bàn TP Hạ Long để Huấn có thể vừa học, vừa làm. Huấn đã được chủ tiệm cắt tóc Cọ (phường Hồng Hải, TP Hạ Long) nhận dạy nghề cắt tóc miễn phí.

Nhớ lại quãng thời gian này, Huấn chia sẻ (viết trên giấy-PV): Việc học nghề ban đầu cũng là một chuỗi ngày khó khăn đối với em do không giao tiếp được. Ở tiệm tóc, tất cả mọi người đều có thể nghe, nói bình thường, riêng em thì không. Tuy nhiên, em vẫn quyết tâm không bỏ cuộc, học và tích lũy kiến thức. 

Năm 2012, Huấn rời Trung tâm Bảo trợ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt và đã may mắn tìm được một người thầy, người anh trong nghề, đó là Nguyễn Thái Thành cũng là một người điếc bẩm sinh, chủ tiệm tóc Thành Nguyễn ở Hà Nội. Nhờ nỗ lực học hỏi, Huấn đã được tặng học bổng của dự án Thriive và được tham gia chương trình đào tạo nghề tóc miễn phí. Ở đây, Huấn không chỉ được học hỏi kỹ năng cầm kéo, tạo mẫu tóc, mà còn được học thêm nhiều ngôn ngữ ký hiệu, được học hỏi thêm rất nhiều kỹ năng sống khác giúp bản thân thêm tự tin.

Huấn chia sẻ: Hiện salon cắt và chăm sóc tóc rất nhiều, cạnh tranh rất gắt. Ở thành thị, chi phí thuê nhà, trả cho 3 nhân viên salon, chăm lo cho các học viên cũng tốn kém hơn. Bản thân em đã trót đam mê theo nghề, em nghĩ mình phải nỗ lực giỏi và có nét riêng. Vì thế, em đã mất rất nhiều công đi học nghề ở các tỉnh, thành trong cả nước. Nghe đâu có người giỏi dạy là em xin tới học nghề. Có lẽ em cầu thị và mê nghề, rất may đều được mọi người giúp đỡ nhiệt tình. Sau khi mở salon, em vẫn thường xuyên vẫn lên Hà Nội học hỏi, cập nhật nhiều mẫu mới phù hợp với thị hiếu của khách hàng.

Lớp học cho các học viên cùng cảnh ngộ với Huấn ngay tại salon tóc khi vắng khách.

Không chỉ tạo dựng cho mình một chỗ đứng riêng, giờ đây, Huấn lại tích cực giúp đỡ những mảnh đời có chung sự khiếm khuyết như mình. Hiện tiệm tóc của Huấn có 7 học viên là người câm điếc đang được Huấn truyền nghề theo hình thức vừa học, vừa làm. Phạm Ngọc Huy (Hà Nam) và Đoàn Lâm Phương (Thái Bình) đều chung cảnh ngộ gia đình khó khăn, bản thân lại bị khiếm thính. Huy chia sẻ: Em đã được biết đến tấm gương của anh Huấn và muốn theo anh học nghề cắt tóc để sau này có thể có được một việc làm ổn định, tự nuôi sống bản thân. Học ở tiệm tóc của anh Huấn, chúng em cảm thấy rất thoải mái, rất dễ hiểu, anh Huấn sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm và hết lòng chỉ bảo nên em thấy việc học nghề làm tóc rất thú vị.

Không chỉ Huy, Phương, hiện Huấn còn nhận hỗ trợ 5 học viên khiếm thính khác. Nhà Huấn cũng là nơi cư trú ăn ở cho các em. Học phí được đóng mang tính tượng trưng, chủ yếu để chăm lo ăn ở. Điều chúng tôi cảm nhận có lẽ chính ở Huy, Phương và các học viên khác mà Huấn nhiệt tình chỉ dậy đó là: Ở các em, Huấn nhận thấy hình ảnh của mình ở đó.

Phần thưởng xứng đáng

Với Huấn nhận lại và cho đi là hai khái niệm luôn song hành trong cuộc sống của em. Sinh ra kém may mắn nhưng đổi lại em lại có được sự giúp đỡ từ bạn bè, thầy cô, các mẹ nơi Trung tâm bảo trợ. Và giờ là lúc em cần phải chia sẻ những kiến thức ấy đến những người khuyết tật như mình.

Khắc Huấn được vinh danh gương sáng thầm lặng vì cộng đồng do Bộ LĐTB&XH trao tặng cuối tháng 11/2020.

Salon tóc Á Đông là tình yêu, biểu trưng cho nỗ lực không ngừng vươn lên của chàng trai khuyết tật. Nhưng kể từ những ngày đầu tiên khi Huấn nuôi ý định mở Salon tại Hạ Long, kể cả những người thân của Huấn cũng không dám tin em sẽ có thành công như ngày hôm nay. Khi biết em quyết định mở salon tại Hạ Long, bố và cả gia đình em cũng khuyên em nên suy nghĩ thật kỹ. Ai cũng mong muốn em mở salon gần nhà, bố, mẹ, anh, chị cũng có thể giúp đỡ em phần nào. Ông trời không phụ người có tâm và cố gắng, cuối cùng em vẫn có thể khẳng định mình, tự đi trên đôi chân của mình dù còn không ít khó khăn. Chưa thể gọi là thành công nhưng em vẫn đứng vững trước và quay lại giúp những mảnh đời khó khăn. Đó là điều đáng quý.

Huấn cho biết: Những học viên đến với salon tóc Á Đông đều không thể nghe nói như những người bình thường. Vì có chung hoàn cảnh, chúng em dễ sẻ chia. Em chỉ dạy các bạn qua những kí hiệu. Từ đó vốn từ vựng của các bạn rất khá. Rút ngắn thời gian học của học viên, có khi 3-5 tháng các bạn cơ bản hiểu chương trình. Phụ huynh gửi con em đến học tại salon Á Đông đều hài lòng vì con em mình mạnh dạn, chủ động, vui vẻ, hòa nhập và tự tin hơn.

Huấn chia sẻ: Em hạnh phúc vì ở hiện tại hai ước mơ của em đang dần trở thành hiện thực. Bước đầu đã mở được salon tóc và không chỉ là nơi em làm công việc yêu thích mà còn lo được cho gia đình nhỏ của bản thân và có cơ hội giúp đỡ những người cùng cảnh ngộ vươn lên trong cuộc sống.

Với suy nghĩ cách làm đó, có lẽ đã có rất nhiều thế hệ học trò đặc biệt, những thợ cắt, làm tóc khiếm thính đã thành nghề, tự nuôi sống bản thân và hoà nhập tốt với cộng đồng. Có lẽ vì thế mà Huấn đã được nhận phần thưởng xứng đáng khi nhận bằng khen của Bộ LĐTB&XH cho những tấm gương cống hiến thầm lặng vì cộng đồng cuối tháng 11 vừa qua.

Tạ Quân