Giải pháp cho công tác đào tạo nghề

Những năm qua, tỉnh đã quan tâm chỉ đạo, xây dựng cơ chế, chính sách nhằm hỗ trợ, khuyến khích công tác đào tạo nghề đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế của tỉnh. Tuy nhiên, công tác đào tạo nghề hiện nay của tỉnh còn một số khó khăn trở ngại cần có giải pháp đúng hướng để góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của tỉnh.

Sinh viên thực hành trên mô hình tại Trường Cao đẳng Y tế Quảng Ninh. Ảnh: Phạm Học

Theo số liệu của Sở LĐ-TB&XH, hiện nay toàn tỉnh có 42 cơ sở giáo dục nghề nghiệp (GDNN), trong đó có 2 trường đại học, 7 trường cao đẳng, 1 trường trung cấp, 13 Trung tâm GDNN-GDTX, 19 đơn vị sự nghiệp và doanh nghiệp có tham gia hoạt động GDNN. Trong giai đoạn 2015-2019, các cơ sở đào tạo nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh đã tuyển sinh đào tạo nghề nghiệp mới cho 169.998 người. Trong đó trình độ cao đẳng là 4.159 người, trung cấp nghề  20.473 người, sơ cấp 119.784 người, nghề dưới 3 tháng là  25.582 người.

Các cơ sở GDNN trên địa bàn tỉnh hiện có 141 ngành, nghề  được đào tạo phân theo 7 nhóm, trong đó có 5 nhóm ngành, nghề có kết quả tuyển sinh tốt như: Nhóm vận hành, chiếm 50% tổng số tuyển sinh; nhóm nghề mỏ và hỗ trợ nghề mỏ, chiếm 25,4%; nhóm du lịch - dịch vụ, chiếm 8,11%...

Công tác tuyển sinh tăng từ 30.084 người (năm 2015) lên 36.818 người (năm 2019), tăng 6.734 người; giải quyết việc làm cho học sinh, sinh viên sau đào tạo được các cơ sở dạy nghề quan tâm thực hiện. Năm 2019 có 24.911 người được giải quyết việc làm, chiếm 79% tổng số người tốt nghiệp. Có thể nói chất lượng và hiệu quả đào tạo GDNN đã có những chuyển biến tích cực, nhất là việc chuyển hướng từ  đào tạo theo năng lực sang đào tạo theo cung - cầu của thị trường lao động.

Tuy nhiên, công tác đào tạo nghề hiện nay trên địa bàn tỉnh vẫn còn không ít khó khăn vướng mắc, ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng nhiệm vụ phát triển của tỉnh. Theo ông Vũ Quang Trực, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH, hiện nay nguồn nhân lực chất lượng, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao có kỹ năng nghề phục vụ trực tiếp cho sản xuất lại rất thiếu. Nguyên nhân chính dẫn đến công tác tuyển sinh trường nghề gặp nhiều khó khăn do tâm lý sính bằng cấp của xã hội, coi trọng bằng đại học hơn học nghề.

Sinh viên Trường Cao đẳng Việt - Hàn Quảng Ninh trong giờ thực hành.

Đơn cử như Trường Cao đẳng Y tế Quảng Ninh, hiện nay nhà trường đang gặp khó khăn trong công tác tuyển sinh đầu vào. Theo bà Phạm Hoài Thương, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Y tế Quảng Ninh, hiện nhà trường mới đạt 60% chỉ tiêu tuyển sinh của năm 2020. Nguyên nhân do các trường mở nhiều ngành nghề đào tạo tương đương, tâm lý phụ huynh học sinh, nhận thức người học còn chưa xác định đúng hướng. Mặc dù tỷ lệ việc làm sau khi tốt nghiệp cao, năm 2019 đạt trên 80% sinh viên ra trường có việc làm đúng ngành nghề được đào tạo. Hiện nay Trường Cao đẳng Y tế Quảng Ninh đang đào tạo 2 ngành hệ cao đẳng; 5 ngành hệ trung cấp và 5 ngành hệ sơ cấp.

Cùng với đó, cơ chế chính sách chưa đủ sức hút cho đội ngũ giáo viên, giảng viên; cơ sở vật chất, trang thiết bị vật tư phục vụ cho công tác đào tạo nghề chưa theo kịp với thực tiễn. Thực tế việc gắn kết giữa nhà trường và doanh nghiệp đào tạo hiện nay đã triển khai nhiều nơi những chưa hiệu quả; nhiều doanh nghiệp chưa gắn kết đầu tư chi phí đào tạo cho công nhân. Do vậy, việc phối hợp 3 nhà “nhà nước, nhà trường và doanh nghiệp” trong tuyển sinh, đào tạo và bố trí việc làm còn bất cập. Hiện nay lực lượng lao động trên địa bàn toàn tỉnh có 789.000 người, còn thiếu khoảng 50.000 lao động nữa ở tất cả các ngành, nghề lĩnh vực.

"Để đáp ứng hiệu quả công tác đào tạo nghề, trước tiên phải tập trung tuyên truyền, thay đổi nhận thức của người dân, người học và xã hội. Đồng thời, có cơ chế chính sách thu hút người học, nâng cao chất lượng đào tạo nghề. Hiện nay tỉnh đang hướng đến cơ sở giáo dục có chất lượng phù hợp để ưu tiên đầu tư có hiệu quả. Đặc biệt gắn kết doanh nghiệp với nhà trường để đào tạo theo nhu cầu thị trường lao động, đáp ứng nhiệm vụ sản xuất ở tất cả ngành, nghề lĩnh vực mà Quảng Ninh có thể mạnh..." -  ông Vũ Quang Trực cho biết thêm.

Thành Dương