Ngăn chặn hiệu quả khai thác thủy sản bất hợp pháp

Thông qua các khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC), thời gian qua tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp quyết liệt nhằm ngăn chặn tình trạng khai thác thủy sản bất hợp pháp. Đến nay, nhiều khuyến nghị thuộc trách nhiệm cấp tỉnh đã cơ bản được khắc phục.

Tổ kiểm soát tàu cá tại cảng Cái Rồng (huyện Vân Đồn) thực hiện thủ tục kiểm tra, kiểm soát tàu cá.

Những năm qua, rất nhiều tàu cá của tỉnh vẫn vi phạm và thường xuyên tái diễn vi phạm, như: Khai thác thủy sản không có giấy phép; khai thác thủy sản trái phép trong vùng biển thuộc quyền quản lý của tổ chức quản lý nghề cá khu vực, quốc gia và vùng lãnh thổ khác; không trang bị hoặc trang bị không đầy đủ hoặc không vận hành thiết bị thông tin liên lạc và thiết bị giám sát hành trình theo quy định; không có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm theo quy định…

Để khắc phục tình trạng này, ngày 1/9/2017, BTV Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị số 18-CT/TU về tăng cường công tác bảo vệ nguồn lợi thủy sản (NLTS) trên địa bàn tỉnh. Sau hơn 2 năm triển khai, toàn tỉnh đã ban hành gần 500 văn bản để chỉ đạo, đôn đốc các lực lượng chức năng đẩy mạnh các hoạt động kiểm tra, kiểm soát, xử lý vi phạm; tiếp nhận, xử lý thông tin đường dây nóng bảo vệ NLTS; xây dựng các cơ chế chính sách của tỉnh trong việc hỗ trợ ngư dân chuyển đổi nghề. Việc huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và quy định cụ thể trách nhiệm của các sở, ngành, địa phương đã làm thay đổi nhận thức trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, giúp các cấp uỷ, chính quyền xử lý kịp thời những "điểm nóng" trong công tác bảo vệ và phát triển NLTS.

Phần lớn các tàu cá của tỉnh có chiều dài từ 15m trở lên đã được viết số đăng ký và đánh dấu theo quy định.

Điển hình như việc tổ chức kiểm tra, thẩm định và cấp giấy chứng nhận ATTP cho tàu cá. Hiện 195/237 tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15m trở lên được cấp giấy (tỷ lệ năm 2019 chỉ đạt trên 20%); 603/603 tàu cá hoạt động vùng lộng có chiều dài lớn nhất từ 12m đến dưới 15m đã ký cam kết về ATTP. Trên 85% tsố tàu cá thuộc diện phải lắp đặ đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình; trong đó 22 tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 24m trở lên đã hoàn thành lắp đặt thiết bị MOVIMAR (giám sát hành trình bằng công nghệ vệ tinh) để đáp ứng quy định cũng như khuyến nghị của EC nhằm góp phần tháo gỡ “thẻ vàng” đối với khai thác hải sản của Việt Nam. Thông qua thiết bị giám sát hành trình, nếu phát hiện tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài hoặc có nguy cơ vi phạm, Sở NN&PTNT sẽ liên lạc trực tiếp để cảnh báo, yêu cầu ngư dân chấm dứt tình trạng vi phạm.

Sở NN&PTNT thường xuyên gửi các văn bản, đề nghị các địa phương thường xuyên rà soát, nắm bắt tình hình sản xuất của ngư dân để phát hiện, xử lý kịp thời vi phạm, cố tình vi phạm, các đối tượng môi giới, móc nối để đưa tàu cá và ngư dân đi khai thác bất hợp pháp trên vùng biển nước ngoài và ngược lại. Các sở, ban, ngành, địa phương duy trì thường xuyên hoạt động tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm trong khai thác, bảo vệ NLTS; không thực hiện đăng kiểm, không cấp giấy phép khai thác thuỷ sản đối với tàu cá hết hạn đăng kiểm, không lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, không đánh dấu theo quy định…

Lực lượng thanh tra Sở NN&PTNT tuyên truyền, phát tờ rơi cho ngư dân các quy định pháp luật về hoạt động thủy sản.

Với những giải pháp quyết liệt, từ năm 2017 đến nay, toàn tỉnh đã phát hiện trên 5.600 vụ vi phạm các quy định quản lý khai thác, bảo vệ NLTS; thu phạt nộp ngân sách nhà nước trên 27 tỷ đồng. Từ đầu năm 2020 đến nay, phát hiện và xử lý gần 1.300 vụ vi phạm, trong đó 883 vụ khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo theo quy định (tăng gần 30% so với năm 2019).

Tuy nhiên theo đánh giá của các cơ quan chức năng, hiện công tác kiểm tra, xử lý vi phạm trong khai thác thủy sản, còn một số khó khăn, tồn tại. Nguyên nhân chính là do vùng biển Quảng Ninh rộng, có nhiều đảo, bến bãi, vụng, vịnh, luồng lạch, có đường biên giới nên khó kiểm soát du nhập các phương pháp, ngư cụ khai thác mang tính tận diệt NLTS; còn tàu cá chưa  đăng ký, đăng kiểm...

Ông Đỗ Đình Minh, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản (Sở NN&PTNT) cho biết: Từ nay đến cuối năm, chúng tôi tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm theo chuyên đề. Trong đó tập trung vào cấp giấy chứng nhận đăng ký ATTP, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình; phấn đấu cơ bản hoàn thành 100% chỉ tiêu đặt ra, góp phần kiểm soát chất lượng nông sản phục vụ tiêu dùng, xuất khẩu, đáp ứng quy định của Luật Thủy sản và tiến tới giải quyết dứt điểm các khuyến nghị của EC.

Hoàng Nga