Xây dựng đời sống văn hóa lành mạnh, văn minh

Những năm qua, việc triển khai thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội trên địa bàn tỉnh luôn được các cấp ủy Đảng, chính quyền tỉnh Quảng Ninh quan tâm chỉ đạo tổ chức thực hiện và mang lại hiệu quả thiết thực. Với các hình thức tuyên truyền, vận động đa dạng, phong phú, người dân đều được nâng cao nhận thức, tự giác, tích cực tham gia, góp phần xây dựng đời sống văn hoá lành mạnh trong cộng đồng dân cư.

Những hành động đẹp trong các đợt dịch Covid-19

Từ trước đến nay, việc hiếu, việc hỷ vốn dĩ được xem là việc đại sự của mỗi gia đình, thậm chí là của cả dòng họ, vì vậy việc hoãn tổ chức vì một lý do nào là điều ít ai nghĩ tới. Nhưng trong mùa dịch bệnh Covid-19, việc hoãn tổ chức đám cưới, đơn giản tối đa việc tang ma lại trở thành một việc làm khá phổ biến, được coi như một hành động đẹp, ý nghĩa vì cộng đồng được nhiều gia đình tự giác thực hiện.

Đại diện UBND phường Hà Tu (TP Hạ Long) tặng giấy khen biểu dương vợ chồng anh Đinh Thanh Hải - Hoàng Thị Khánh Vy đã chủ động hoãn tổ chức đám cưới trong đợt dịch Covid-19. (Ảnh nhân vật cung cấp)

Vợ chồng anh Đinh Thanh Hải và chị Hoàng Thị Khánh Vy ở tổ 10 khu 2, phường Hà Tu (TP Hạ Long) là một trong số các cặp đôi đã chủ động hoãn tổ chức đám cưới mà chỉ thực hiện đón dâu, báo hỷ. Anh Hải chia sẻ: Để chuẩn bị cho đám cưới gia đình tôi cũng lo chu đáo mọi việc, lên kế hoạch tổ chức mời khách đầy đủ. Song ngày tổ chức lại rơi vào đúng dịp cao điểm của dịch Covid-19 nên vợ chồng tôi bàn với gia đình hoãn việc tổ chức đám cưới và cũng không tổ chức lại khi hết dịch mà chỉ thực hiện các nghi lễ đón rước dâu, báo hỷ cho mọi người thân, bạn bè được biết chia vui.

Bà Nguyễn Thị Thanh Tươi, Bí thư Chi bộ, Trưởng khu phố 2, phường Hà Tu, cho biết: Với những gia đình chủ động hoãn tổ chức đám cưới trong đợt dịch UBND phường đã tặng giấy khen động viên, tuyên dương kịp thời. Việc làm này cho thấy sự chuyển biến rõ nét về thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang trong cộng đồng dân cư. Hy vọng, nếp nghĩ, hành động này tiếp tục được phát huy và nhân rộng, để ngay cả khi không còn dịch, vẫn sẽ lan tỏa mạnh mẽ, bền lâu trong đời sống.

Không chỉ riêng gia đình anh Hải, chị Vy, tính từ đầu đợt dịch đến nay, toàn tỉnh có trên 400 gia đình hoãn, lùi thời gian tổ chức tiệc cưới đến khi hết dịch, thu hẹp quy mô tổ chức đám cưới tiêu biểu tại các địa phương như TX Đông Triều, TX Quảng Yên, TP Hạ Long... Trong đó 20 đám cưới thay đổi bằng hình thức báo hỷ, 1 đám chỉ tổ chức ăn hỏi với thành phần là hai bên gia đình, 5 đám thực hiện đăng ký kết hôn, 3 đám chỉ đón dâu giữa hai gia đình…

Lãnh đạo phường Cẩm Bình (TP Cẩm Phả) trao giấy đăng ký kết hôn và quà chúc mừng cho người dân trên địa bàn. Ảnh: Cao Quỳnh

Về việc tang, toàn tỉnh có trên 320 đám tang được các gia đình nhà hiếu tự nguyện tổ chức với quy mô nhỏ hẹp, hạn chế số lượng người đến viếng, rút ngắn thời gian tổ chức; không tập trung dòng họ làm cỗ 49 ngày, 100 ngày. Tại các địa phương, chính quyền các xã đã cử đại diện đến các gia đình chia buồn, giúp đỡ gia đình thành lập ban tang lễ, phun thuốc khử trùng, bố trí nước sát khuẩn và khẩu trang miễn phí phục vụ khách đến viếng.

Giữa những ngày tháng tám này, khi cả nước vẫn đang căng mình phòng, chống đại dịch thì việc chủ động hoãn hoặc tổ chức đơn giản, gọn nhẹ việc cưới, việc tang của các gia đình đã cho thấy ý thức, tinh thần trách nhiệm công dân của mỗi người đối với việc bảo vệ sức khỏe cho chính mình và cộng đồng. Mô hình tiệc cưới, đám tang gọn nhẹ, trang trọng, không đặt nặng chuyện ăn uống, cỗ bàn, không chỉ thể hiện sự thiêng liêng, nét đẹp văn hóa mà còn thể hiện sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức, hành động của mỗi người dân về thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang.

Tiếp tục tạo chuyển biến

Việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội trên địa bàn tỉnh những năm qua đã có nhiều chuyển biến tích cực. Các hoạt động được tổ chức tiết kiệm, trang trọng, lành mạnh, khơi dậy và phát huy được bản sắc văn hóa của dân tộc. Ước tính, toàn tỉnh có 98,5% số đám cưới và 98,3% số đám tang thực hiện tốt nếp sống văn minh.

Cùng với đó, công tác quản lý và tổ chức lễ hội trên địa bàn tỉnh cũng được quan tâm chỉ đạo chặt chẽ. Kịch bản chương trình tổ chức lễ hội chi tiết, bài bản, chú trọng phát triển hài hoà cả phần lễ và phần hội, tôn vinh giá trị của các di tích, công đức của các bậc tiền nhân, phát huy những giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc, của địa phương.

Song song với đó, các địa phương trong tỉnh đã chú trọng đến công tác chỉnh trang cơ sở vật chất trước mùa lễ hội để phục vụ du khách. Các phương án đảm bảo an ninh trật tự, phòng chống cháy nổ, vệ sinh môi trường, cảnh quan, bố trí bến bãi đỗ xe hợp lý được đảm bảo. Công tác vận động nhân dân và du khách thực hiện nếp sống văn minh khi tham gia lễ hội, hạn chế thắp hương, đốt đồ mã, để rác đúng nơi quy định... đã để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng du khách.

Ngày hội Kiêng gió năm 2019 (xã Đồng Văn, huyện Bình Liêu) được tổ chức tiết kiệm, an toàn, vui tươi, phát huy được nét đẹp văn hóa, bản sắc dân tộc Dao Thanh Phán.

Nhờ làm tốt việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội, kết quả các phong trào xây dựng “gia đình văn hóa”, “Thôn, khu phố văn hóa”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” của tỉnh Quảng Ninh những năm qua không ngừng được nâng lên.Tính đến hết năm 2019 có 329.280/354.655 gia đình đạt danh hiệu “Gia đình văn hóa” (đạt 93%); có 1.365/1.556 thôn, khu phố đạt danh hiệu “Thôn, khu phố văn hóa” (đạt 88%). Tỉnh phấn đấu năm 2020, tỷ lệ gia đình văn hóa toàn tỉnh đạt 94%, tỷ lệ thôn, khu phố văn hóa đạt 91%.

Ngày 16/7/2020 vừa qua, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 21/2020/QĐ-UBND về “Ban hành quy định thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh”. Đây sẽ tiếp tục là cơ sở quan trọng đưa việc thực hiện nếp sống văn hoá, văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội trên địa bàn tỉnh ngày càng hiệu quả, chặt chẽ, nghiêm túc.

Theo đó, các ban, ngành và đoàn thể từ tỉnh đến địa phương sẽ tiếp tục đẩy mạnh quán triệt sâu rộng nội dung thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội đến các tầng lớp nhân dân. Đồng thời, gắn thực hiện với việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, các phong trào thi đua “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, cuộc vận động “Xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”. Bên cạnh đó, chú trọng phát hiện, xây dựng, nhân rộng các điển hình tốt, biểu dương các tập thể, cá nhân, gia đình, đơn vị, địa phương thực hiện tốt quy định trong việc cưới, việc tang theo nếp sống văn minh...

Tin tưởng, với các giải pháp đồng bộ, sự chung sức của các tầng lớp nhân dân việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội sẽ tiếp tục đạt được kết quả tích cực, góp phần xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, thúc đẩy hiệu quả các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Nguyễn Dung

Ý kiến người trong cuộc Những kết quả tích cực từ việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh những năm qua đã góp phần không nhỏ xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, giữ gìn và phát huy thuần phong, mỹ tục, truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Để nhiệm vụ này tiếp tục đi vào đời sống, trở thành việc làm thường xuyên của mỗi gia đình và cả cộng đồng cần có sự chung sức, phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa các cấp ủy Đảng, chính quyền cũng như đông đảo các tầng lớp nhân dân. Bà Nguyễn Thị Bích Thương, Phó Trưởng phòng Văn hóa – Thông tin TP Cẩm Phả: “Tăng cường vai trò chỉ đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp” TP Cẩm Phả là một trong những địa phương đi đầu toàn tỉnh trong triển khai thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội và đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Chính từ sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của các cấp ủy Đảng, chính quyền từ thành phố đến cơ sở mà việc thực hiện được tổ chức một cách bài bản, nghiêm túc, chặt chẽ. Cùng với việc ban hành các nghị quyết chuyên đề như Nghị quyết số 18-NQ/TU, ngày 15/5/2013, của Ban Thường vụ Thành ủy Cẩm Phả về “Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng về thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội”, Nghị quyết 16-NQ/TU, ngày 20/7/2018 của BCH Đảng bộ TP Cẩm Phả về “Xây dựng TP Cẩm Phả giàu đẹp, văn minh, nghĩa tình”..., hàng năm, thành phố đều đưa nội dung này vào các nghị quyết phát triển kinh tế - xã hội chung. Từ đây, yêu cầu cấp cơ sở chủ động triển khai thực hiện đồng bộ; các khu phố đưa vào nội dung quy ước khu phố, gắn với tiêu chí để bình xét gia đình văn hóa, triển khai ký cam kết đến từng hộ dân... Qua đó, giúp người dân được quán triệt, nắm bắt đầy đủ và tự giác ủng hộ, chấp hành thực hiện hiệu quả. Ông Tô Đình Hiệu, Phó Giám đốc Trung tâm Truyền thông – Văn hóa huyện Bình Liêu: “Đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền” Bình Liêu là địa phương có trên 96% là đồng bào dân tộc thiểu số. Vì vậy, để nâng cao chất lượng thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội, xóa bỏ các hủ tục lạc hậu đang tồn tại trong nhận thức và hành động của một bộ phận nhân dân, đồng thời phát huy những giá trị, nét đẹp văn hóa truyền thống, huyện Bình Liêu đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng, phù hợp. Theo đó, chúng tôi tập trung tuyên truyền thường xuyên các nội dung về thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội theo các chỉ thị, quy định của Đảng, Nhà nước qua hệ thống loa phát thanh, tuyên truyền lưu động, băng rôn, khẩu hiệu, các bài viết, hình ảnh trên hệ thống cổng thông tin điện tử của huyện, hình thức sân khấu hóa tại các hội thi... Đặc biệt, thông qua chính việc tổ chức các lễ hội cấp huyện hàng năm một cách văn minh, tiết kiệm, tạo sân chơi vui tươi, lành mạnh mà vẫn giữ được những nét văn hóa truyền thống tốt đẹp của mỗi dân tộc là cách tuyên truyền tốt nhất để nâng cao nhận thức của bà con. Ông Nguyễn Thế Vinh, Bí thư Đoàn Thanh niên phường Giếng Đáy (TP Hạ Long): “Phát huy tốt vai trò của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội” Để việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội ngày càng sâu rộng, theo tôi, MTTQ và các tổ chức CT-XH các cấp cần tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt trong tuyên truyền, chủ động, linh hoạt gắn việc thực hiện với “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá”, cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” cũng như các phong trào thi đua của từng tổ chức để vận động nhân dân, đoàn viên, hội viên tích cực tham gia. Đồng thời, làm tốt hơn nữa vai trò giám sát, nắm bắt tình hình tư tưởng, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền kịp thời xử lý những khó khăn, vướng mắc, những bức xúc mới nảy sinh ở cơ sở, góp phần xây dựng, hoàn thiện và tổ chức thực hiện các quy định về nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội phù hợp với đặc điểm, điều kiện mỗi địa phương. Cùng với đó, tăng cường tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về nội dung, hình thức tổ chức tuyên truyền cho đội ngũ làm công tác văn hóa ở cơ sở. Ông Nguyễn Lệ Tứ, khu Vĩnh Tuy 2, phường Mạo Khê (TX Đông Triều): “Khen thưởng, động viên kịp thời để khuyến khích phong trào” Khu phố Vĩnh Tuy 2 có dân số rất đông với trên 1.100 hộ dân, gần 4.000 nhân khẩu do đó việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội được cấp ủy, chính quyền từ phường đến khu phố chỉ đạo rất sát sao. Từ đó, đã kịp thời chấn chỉnh, uốn nắn những lệch lạc những biểu hiện tiêu cực, nâng cao nhận thức của mỗi gia đình trong tổ chức việc cưới, việc tang tiết kiệm, trang trọng, văn minh. Song theo tôi, để việc thực hiện được hiệu quả hơn nữa, các cấp ủy, chính quyền cần quan tâm, kịp thời khen thưởng tập thể, cá nhân tích cực để động viên, khuyến khích phong trào. Bên cạnh đó, cần phát huy vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhân rộng các gương điển hình trong cộng đồng dân cư. Duy Khoa (Thực hiện)

[links()]