Nhiều khó khăn trong công tác xử lý nước thải tại Hạ Long

Hạ Long là thành phố du lịch biển, sở hữu Vịnh Hạ Long - di sản, kỳ quan thiên nhiên thế giới. Vì thế, công tác bảo vệ môi trường luôn được chính quyền và người dân địa phương quan tâm. Tuy nhiên, những năm gần đây, quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh chóng, các nhà máy, trạm xử lý nước thải tập trung dù đã được đầu tư nhưng hiện vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển. Nhiều khu vực dân cư đô thị của thành phố, nước thải vẫn chưa được xử lý xả trực tiếp ra môi trường, gây ô nhiễm, mất mỹ quan đô thị.

Hồ điều hòa ngã tư Ao Cá, TP Hạ Long, mặc dù vừa qua đã được cải tạo, nâng cấp, cảnh quan ở khu vực hồ đã có sự thay đổi đáng kể, tuy nhiên nước trong hồ thì vẫn chưa được xử lý và hiện vẫn đang trong tình trạng ô nhiễm.

Hiện tượng cá chết nổi mặt hồ vẫn còn diễn ra. Rác thải ứ đọng ở nhiều nơi trên mặt hồ. Điều đáng lo ngại hơn là hồ điều hòa ngã tư Ao Cá có các cửa cống đấu nối trực tiếp với Vịnh Hạ Long, tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm vùng biển ven bờ.

Hồ điều hòa ngã tư Ao Cá hiện vẫn trong tình trạng ô nhiễm.

Không chỉ hồ điều hòa ngã tư Ao Cá, nhiều khu dân cư trên địa bàn TP Hạ Long hiện cũng diễn ra tình trạng tương tự.

Tại các phường Hà Trung, Hà Lầm, Cao Xanh và Hà Khánh đều có tuyến mương chảy qua địa bàn. Trước kia, tuyến kênh mương này có nhiệm vụ thoát nước mặt của thành phố đổ ra vịnh Cửa Lục. Tuy nhiên, do quá trình đô thị hóa, nhiều khu dân cư, đô thị hình thành, nước thải chưa qua xử lý của nhiều hộ dân nơi đây đều được đấu nối, xả thải trực tiếp xuống lòng kênh, gây ô nhiễm. Thêm vào đó, tuyến kênh mương hở nên rác thải sinh hoạt cũng được vứt trực tiếp xuống lòng mương...

Bà Trần Thị Phin, phường Hà Khánh, TP Hạ Long, cho biết: Quanh năm, nước ở kênh mương này đều hôi thối, khó chịu. Chúng tôi cũng kiến nghị nhiều lần nhưng vẫn chưa được xử lý.

Tuyến kênh mương hở nên rác thải sinh hoạt cũng được vứt trực tiếp xuống lòng mương...

Theo ghi nhận thì tình trạng nước thải xả thẳng xuống các hồ điều hòa, kênh mương gây ô nhiễm môi trường diễn ra khá phổ biến trên địa bàn nhiều phường của TP Hạ Long. Nguyên nhân chính của tình trạng trên là do hệ thống xử lý nước thải của thành phố hiện nay quy mô còn chưa tương xứng.

Các nhà máy xử lý có công suất nhỏ; hệ thống cống thu gom nước thải thiếu đồng bộ nên không đáp ứng được yêu cầu về bảo vệ môi trường, phát triển bền vững.

Nhà máy xử lý nước thải Hà Khánh công suất 6.000m3/ngày đêm.

TP Hạ Long hiện đang vận hành 5 công trình xử lý nước thải sinh hoạt, với công suất trung bình trên 13.400m3/ngày đêm. Cụ thể, nhà máy xử lý nước thải Bãi Cháy có công suất 5.677m3/ngày đêm; nhà máy xử lý nước thải Hà Khánh công suất 6.000m3/ngày đêm; 3 trạm xử lý nước thải phân bố tại các khu vực phường Yết Kiêu, Hồng Hà, Hồng Hải với tổng công suất 1.800m3/ngày đêm.

Ông Hoàng Trung Dũng, tổ công nghệ, nhà máy xử lý nước thải Hà Khánh, TP Hạ Long, cho biết: Quy trình công nghệ xử lý gồm, nước thải được thu gom thông qua các trạm bơm về các nhà máy. Sau quá trình xử lý, nước thải đảm bảo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia mới thải ra môi trường.

Mặc dù các đơn vị liên quan đã có nhiều nỗ lực trong bảo vệ môi trường nước, tuy nhiên theo thống kê của Ban Quản lý các dịch vụ công ích TP Hạ Long thì các công trình trên mới chỉ xử lý được khoảng 38% lượng nước thải ra môi trường. Hiện nay, nước thải sinh hoạt mới chỉ được thu gom và xử lý tại khu du lịch Bãi Cháy và một số phường Hồng Hải, Bạch Đằng, Hồng Gai, Yết Kiêu và Trần Hưng Đạo. Các xã, phường còn lại của TP Hạ Long đều chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung.

Ông Lê Thanh Quỳnh, Phó Giám đốc Ban Quản lý các dịch vụ công ích TP Hạ Long, cho biết: Khó khăn hiện nay của chúng tôi là hệ thống cống thu gom nước thải về các nhà máy xử lý là cống hỗn hợp, dùng cho cả việc thoát nước bề mặt nên mỗi khi trời mưa thì không thể tiến hành thu gom và xử lý được. Một lượng nước thải chưa qua xử lý vẫn hòa tan cùng nước mưa và thải vào môi trường tự nhiên.

Thu hút nhà đầu tư vào lĩnh vực bảo vệ môi trường nói chung và xử lý nước thải nói riêng hiện vẫn còn gặp những khó khăn.

Không chỉ bất cập về hạ tầng thoát nước thiếu đồng bộ, việc thu hút nhà đầu tư vào lĩnh vực bảo vệ môi trường nói chung và xử lý nước thải nói riêng hiện vẫn còn gặp những khó khăn. Nguyên nhân được chỉ ra do đơn giá xử lý nước thải hiện nay tương đối thấp. Trong khi đó đặc thù hoạt động thoát nước và xử lý nước thải là dịch vụ công ích đô thị có số vốn đầu tư lớn nên việc kêu gọi đầu tư từ khu vực tư nhân là rất khó khăn.

Nhằm giải quyết bài toán xử lý nước thải cho đô thị Hạ Long, hiện nay tỉnh Quảng Ninh đang phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành để đẩy nhanh tiến độ Dự án thoát nước và xử lý nước thải TP Hạ Long sử dụng nguồn vốn vay ODA ưu đãi của Chính phủ Nhật Bản. Tổng mức đầu tư của dự án 3.194 tỷ đồng. Quy mô xây dựng một nhà máy xử lý nước thải tại phường Hà Khẩu có công suất 16.200m3/ngày đêm và hệ thống cống, trạm bơm thu gom tại khu vực phía Tây TP Hạ Long.

Đối với khu vực phía Đông, thành phố sẽ xây dựng 2 nhà máy xử lý nước thải, 1 nhà máy tại phường Hà Phong có công suất 7.900m3/ngày đêm và 1 nhà máy công suất 13.700m3/ngày đêm tại phường Hà Khánh. Theo kế hoạch, thời gian thực hiện dự án từ năm 2015 đến năm 2021.

Trong khi chờ đợi triển khai dự án, để hạn chế tình trạng ô nhiễm từ nguồn nước thải thì các sở, ngành chức năng và chính quyền TP Hạ Long cần tăng cường công tác kiểm tra, xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm trong lĩnh vực môi trường. Các khu chung cư, khu đô thị xây mới phải có phương án đầu tư, xây dựng hệ thống thoát nước và xử lý nước thải đồng bộ với quy hoạch của thành phố. Có như vậy môi trường nước của TP Hạ Long mới được cải thiện, góp phần phục vụ phát triển kinh tế - xã hội bền vững, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.

Lê Nam

[links()]