Giữ màu xanh cho rừng phòng hộ

Trời mưa là trở ngại lớn nhất cho người đi rừng. Nhưng với sự quả quyết của chúng tôi, ông Nguyễn Văn Đông, Phó Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Móng Cái, đã bố trí một chuyến “dã ngoại” xuyên lòng hồ Tràng Vinh, xã Hải Tiến (Móng Cái). Nhờ đó, chúng tôi có dịp “mục sở thị” những cánh rừng tự nhiên, rừng phòng hộ đầu nguồn, đồng thời, thấu cảm hơn sự khó khăn, vất vả của những người thầm lặng giữ gìn, tiếp thêm màu xanh cho rừng phòng hộ.

Vẹn nguyên những cánh rừng

Khởi đầu hành trình khám phá những cánh rừng phòng hộ lòng hồ Tràng Vinh bằng chiếc thuyền lắp máy 15CV.

Đến Trạm Quản lý rừng phòng hộ Hải Tiến, anh Vũ Xuân Dũng, Trạm trưởng, cùng 5 cán bộ, nhân viên của trạm kể cho chúng tôi nghe những khó khăn, vất vả khi trực tiếp quản lý, bảo vệ hơn 4.000ha rừng phòng hộ đầu nguồn.

Theo anh Dũng, trong số hơn 4.000ha rừng phòng hộ do Trạm quản lý thì có hơn 2.000ha rừng ngập mặn và hơn 2.000ha rừng phòng hộ đầu nguồn lòng hồ Tràng Vinh. Để quản lý, bảo vệ tốt những cánh rừng này, Trạm đã giao nhiệm vụ quản lý cụ thể, trực tiếp cho từng thành viên; đồng thời tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân sinh sống gần rừng, nâng cao ý thức bảo vệ rừng.

Rừng phòng hộ lòng hồ Tràng Vinh được quản lý, bảo vệ chặt chẽ.

Vừa đi tuần tra về đến Trạm, lưng áo còn ướt đẫm nước mưa nhưng ông Hoàng Thành Hùng, nhân viên Trạm Quản lý rừng phòng hộ Hải Tiến, không ngại dẫn chúng tôi đến thân đập phụ lòng hồ Tràng Vinh để xuôi lòng hồ đi thăm rừng. Với kinh nghiệm 24 năm công tác trong lĩnh vực trồng, bảo vệ, chăm sóc những cánh rừng phòng hộ tại Móng Cái, ông Hùng thuộc từng lô, từng khoảnh rừng.

Ông Hùng cho biết: Từ những năm 1990, khi triển khai dự án trồng rừng Việt-Đức, khu vực này có tình trạng trồng chéo giữa rừng dự án và rừng đã giao cho người dân nên gây nhiều khó khăn cho công tác quản lý, bảo vệ rừng. Đặc biệt, tình trạng người dân vào rừng chặt trộm gỗ, khai thác lâm sản vẫn diễn ra. Tuy nhiên, từ khi rà soát, quy hoạch lại 3 loại rừng, khu vực rừng phòng hộ thuộc diện quản lý của Trạm không giao cho người dân nên công tác quản lý, bảo vệ chặt chẽ hơn. Đặc biệt, đã không còn tình trạng người dân vào rừng khai thác gỗ, lâm sản.

Cán bộ, nhân viên Trạm Quản lý rừng phòng hộ Hải Tiến kiểm tra rừng trên điện thoại di động.

Hồ Tràng Vinh là một trong những hồ thủy lợi lớn trong hệ thống hồ thủy lợi trong cả nước với dung tích hơn 75 triệu m3 nước. Xuôi theo lòng hồ Tràng Vinh là những cánh rừng thông xanh mướt, những cánh rừng tự nhiên rậm rạp. Vừa đi, anh Phạm Quốc Hải-người đã có hơn 10 năm gắn bó với công tác quản lý, bảo vệ rừng phòng hộ vừa giới thiệu cho chúng tôi nghe về từng lô, từng khoảnh rừng trong lòng hồ. Anh Hải cho biết: Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất này, từ nhỏ tôi đã theo bố đi trồng nhiều cánh rừng thuộc nhiều dự án khác nhau. Tôi nhớ rõ từng cánh rừng trồng năm nào. Trong lòng hồ, có những đồi thông mã vĩ được trồng hơn 30 năm, có đường kính gần đủ vòng tay người ôm.

Phối hợp lực lượng trong công tác tuần tra, bảo vệ rừng.

Tại khu vực thuộc khoảnh 3, tiểu khu 350, dưới những tán rừng thông, chúng tôi được thấy rất nhiều loại cây bản địa đang sinh trưởng, phát triển. Anh Phạm Văn Quế, nhân viên Trạm, cho biết: Cùng với công tác tuần tra, kiểm soát, Trạm đã tích cực tổ chức tuyên truyền, phổ biến cho nhân dân sống gần rừng phòng hộ hiểu biết về lợi ích, tầm quan trọng của rừng, đồng thời vận động, hướng dẫn người dân tham gia ký kết bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng, cùng chung sức bảo vệ, phát triển rừng. Từ năm 2017 đến nay, Trạm cũng đã thực hiện chương trình làm giàu cho rừng bằng việc thực hiện các dự án trồng cây bản địa. Đến nay, thuộc khu vực lòng hồ Tràng Vinh đã có 90ha cây bản địa từ 1-3 năm tuổi được trồng mới với các loại cây như: Lim, lát, dổi được trồng dưới tán rừng góp phần bổ sung, làm giàu cho những cánh rừng phòng hộ.

Chỉ tay về hướng những cánh rừng phòng hộ tự nhiên, anh Vũ Xuân Dũng chia sẻ: Tuần tra, canh gác, bảo vệ rừng là công việc thường ngày, nhiệm vụ quan trọng nhất của cán bộ, nhân viên Trạm, song phải thật sự yêu nghề thì mới bám trụ được với công việc.

Cùng với công tác tuyên truyền, vận động nhân dân nâng cao ý thức, trách nhiệm bảo vệ rừng, mỗi nhân viên của Trạm được phân quản lý những khu rừng cụ thể.

Để vào kiểm tra được các khu rừng phòng hộ, hằng ngày các anh khi thì vượt qua lòng hồ Tràng Vinh, khi thì âm thầm len lỏi qua những vạt rừng, quyết không để cho lâm tặc bén mảng. Do đặc thù là phải tuần tra, canh gác trong lòng hồ nên phương tiện đi lại rất quan trọng, đặc biệt là khi xảy ra sự cố cháy rừng. Hiện nay, toàn bộ việc tuần tra, canh gác của Trạm đều được thực hiện với một chiếc đò lắp máy 15CV với rất nhiều lần sửa chữa.

Hiện nay, trong lòng hồ Tràng Vinh có 90 ha cây bản địa gồm lim, lát, dổi được trồng dưới tán rừng, góp phần làm giàu rừng.

Riêng đối với công tác phòng cháy, chữa cháy rừng, ngoài việc được trang bị 6 máy thổi và một số trang thiết bị khác, Trạm luôn duy trì thực hiện tốt việc gác lửa rừng tại chòi canh lửa; thực hiện thường xuyên công tác diễn tập phối hợp lực lượng trong công tác phòng cháy, chữa cháy rừng. Nhờ sự cống hiến thầm lặng này, những cánh rừng phòng hộ, đầu nguồn mỗi ngày một thêm xanh tốt, góp phần đảm bảo nguồn nước cho hồ Tràng Vinh cung cấp nước sản xuất và nước sinh hoạt cho người dân.

Nỗ lực bảo vệ rừng phòng hộ

Ban Quản lý Rừng phòng hộ TP Móng Cái được giao quản lý, bảo vệ 11.964,5ha rừng và đất lâm nghiệp, trong đó có 5.728,8ha rừng tự nhiên. Riêng diện tích rừng ngập mặn là 5.889,06 ha, tại địa bàn các xã, phường. Thời gian qua, Ban Quản lý Rừng phòng hộ Móng Cái đã tăng cường công tác bảo vệ, phát triển rừng. Ban thành lập 4 trạm bảo vệ tại những địa bàn chủ chốt, trọng yếu (trạm Bắc Sơn, trạm Hải Sơn, trạm Hải Tiến, trạm Vĩnh Thực), qua đó đã góp phần giảm thiệt hại về rừng và đất rừng.

Từ năm 2015 đến nay, đơn vị tích cực triển khai thực hiện trồng rừng thay thế với diện tích gần 150ha. Để nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ rừng phòng hộ, hàng năm, Ban đã xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện công tác quản lý và bảo vệ theo quy định, ký hợp đồng khoán bảo vệ với lực lượng bảo vệ rừng chuyên trách theo quy định với số lượng là 17 người.

Ngay từ đầu năm, Ban đã triển khai giao khoán diện tích, địa điểm cụ thể cho từng người, đối với rừng phòng hộ ngập mặn được giao khoán bảo vệ hàng năm đạt trên 2.000ha và rừng đầu nguồn trên 3.000ha. Ngoài ra, đơn vị đã giao diện tích cụ thể cho từng trạm quản lý, tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát thường xuyên. Do đó, từ năm 2017 đến nay không để xảy ra tình trạng chặt phá, lấn chiếm đất rừng phòng hộ, rừng ngập mặn.

Rừng phòng hộ lòng hồ Tràng Vinh chủ yếu là rừng tự nhiên và rừng thông mã vĩ.

Ông Nguyễn Văn Đông, Phó Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Móng Cái, cho biết: Hiện nay, số biên chế của Ban đang thực hiện là 14/16 người. Diện tích rừng rộng và địa hình hiểm trở, đặc biệt là các phương tiện, trang thiết bị phục vụ công tác phòng cháy chữa cháy rừng còn thiếu, trong khi đó, hiện nay, diện tích được quy hoạch là rừng phòng hộ giao cho Ban quản lý còn bị chồng chéo đối với các hộ dân, trong đó có 13 hộ xã Hải Sơn với diện tích khoảng từ 35-40ha và trên 25 hộ tại xã Vĩnh Trung với diện tích hơn 90ha đã sử dụng để trồng cây trước thời điểm thành lập Ban (năm 2005) gây nhiều khó khăn cho công tác quản lý, bảo vệ rừng.

Dù chỉ mới xuôi lòng hồ Tràng Vinh cùng cán bộ Trạm Quản lý rừng phòng hộ Hải Tiến (Ban Quản lý rừng phòng hộ Móng Cái) được gần một ngày, chưa đến được những điểm cao, những sườn dốc đứng nhưng chúng tôi đã cảm nhận được những khó khăn, vất vả của những cán bộ quản lý, bảo vệ rừng. Nhưng vượt lên những khó khăn, vất vả ấy, các anh vẫn lặng lẽ cống hiến sức lực, trí tuệ góp phần giữ màu xanh cho những cánh rừng phòng hộ nơi đây.

Hữu Việt

[links()]