Xử lý nghiêm hành vi vứt rác thải bừa bãi

Cùng với đẩy mạnh tuyên truyền thì việc thực hiện nghiêm chế tài xử phạt là hình thức hữu hiệu để răn đe những người có hành vi xả rác bừa bãi ra môi trường.

Công nhân Công ty CP Đầu tư và Phát triển môi trường đô thị Quảng Ninh thu gom rác trên đường Nguyễn Văn Cừ. Ảnh: Thu Nguyệt

Ngày 18/11/2016, Chính phủ ban hành Nghị định số 155/2016/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Nghị định có hiệu lực từ ngày 1/2/2017, thay thế cho Nghị định số 197/2013/NĐ-CP. Theo đó, hành vi vứt, thải, bỏ rác thải sinh hoạt không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng bị xử phạt từ 3-5 triệu đồng. Hành vi vứt, thải rác sinh hoạt trên vỉa hè, đường phố hoặc vào hệ thống thoát nước thải đô thị, hệ thống thoát nước mặt trong khu đô thị sẽ bị phạt tiền từ 5-7 triệu đồng. Tuy nhiên, đến nay có rất ít trường hợp bị xử phạt về hành vi này. Các địa phương mới chủ yếu dừng ở việc tuyên truyền, nhắc nhở. Có lẽ, Bãi Cháy (TP Hạ Long) là phường đầu tiên xử phạt "thành công".

Đầu tháng 7/2019, UBND phường Bãi Cháy ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với ông Đinh Phúc H, trú tại tổ 60, khu 6, phường Hà Khẩu, TP Hạ Long. Ông H đã có hành vi bỏ rác sinh hoạt tại khu vực cổng chợ Cái Dăm, phường Bãi Cháy, vi phạm quy định tại điểm c, khoản 1, Điều 20 Nghị định 155/2016/NĐ-CP. Theo đó, ông H bị UBND phường Bãi Cháy phạt tiền 4 triệu đồng và buộc thu dọn toàn bộ số rác thải đã bỏ tại nơi công cộng. Công dân đã chấp hành nộp phạt và khắc phục vi phạm. Đây là trường hợp thứ 2 bị UBND phường Bãi Cháy xử phạt về hành vi vứt rác không đúng nơi quy định.

Bà Lê Thị Hiền, Phó Chủ tịch UBND phường Bãi Cháy, cho biết: Việc xử lý người dân vứt rác không đúng nơi quy định gặp rất nhiều khó khăn. Do hành vi thường diễn ra nhanh và ở mọi nơi, trong khi địa phương không đủ lực lượng để có thể kiểm soát hết. Nhưng xác định công tác môi trường là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, nên nhân lực luôn được chúng tôi huy động một cách tối đa. Có thể số vi phạm nhiều hơn rất nhiều so với số bị bắt và xử phạt, nhưng việc xử lý nghiêm các vi phạm khi bị phát hiện đã phần nào răn đe các đối tượng khác. Sau khi xử phạt, chúng tôi đã có thông báo về tổ dân, khu phố, nhằm nâng cao nhận thức của người dân trong công tác bảo vệ môi trường, đồng thời cũng là bài học cảnh báo đến người dân về hậu quả nếu vi phạm. Qua xử phạt, đến nay chúng tôi cũng nhận thấy sự chuyển biến tích cực trong nhân dân, hạn chế nhiều việc vứt rác bừa bãi, không đúng giờ, đúng nơi quy định.

Được biết, ước tính mỗi ngày TP Hạ Long có hơn 300 tấn rác thải sinh hoạt phát sinh. Đầu năm 2019, thành phố đã chỉ đạo cho các phường tổ chức cho người dân ký cam kết việc đổ rác đúng giờ, đúng nơi quy định, thời gian thường là 4h30-5h30 và 16h30-17h30. Triển khai nội dung trên, tổ trưởng, khu trưởng các khu phố đã thường xuyên nhắc nhở người dân giữ gìn vệ sinh.

Chị Nguyễn Thị Minh, trú tại tổ 8, khu 3, phường Bãi Cháy, cho biết: Phía trước nhà tôi là điểm tập trung rác trong khu dân cư. Ở đây, tổ dân gắn biển thông báo thời gian để rác rõ ràng. Trước kia, mọi người vẫn theo thói quen, tiện qua lúc nào thì vứt rác lúc đấy, khiến cho rác bị lưu cữu cả ngày, bốc mùi hôi thối. Do có sự nhắc nhở, nên đến nay mọi người đã có ý thức hơn. Rác được bỏ vào đúng khung giờ hoặc theo tiếng kẻng của lao công, nên tình trạng lưu rác cả ngày đã được hạn chế rất nhiều.

Bằng nhiều giải pháp, các địa phương đang tích cực thực hiện trong công tác bảo vệ môi trường. Đơn cử, đầu năm 2018, chính quyền TP Uông Bí đã ứng dụng mạng xã hội Zalo tạo nhóm "Thông tin vi phạm môi trường Uông Bí" với các thành viên là toàn thể cán bộ, lãnh đạo UBND thành phố, các phòng, ban, lãnh đạo UBND các phường, xã... Qua kênh này, nhiều trường hợp vi phạm được phát hiện, lãnh đạo thành phố chỉ đạo xử lý ngay sau khi phát hiện vụ việc. Kết quả xử lý cũng được thông báo ngay trên nhóm. Tuy không thể ngăn chặn ngay tình trạng đổ rác bừa bãi nhưng bước đầu đã có kết quả nhất định khi góp phần nâng cao ý thức của người dân, của cộng đồng trong việc giữ vệ sinh môi trường.

Có thể thấy, để xử lý đối với hành vi vứt rác bừa bãi, chế tài đã có, thẩm quyền cũng rõ, tuy thực tế cho thấy việc xử phạt hành vi này gặp không ít khó khăn, bất cập nhưng không có nghĩa là không thể thực hiện được. Bài học trong cách xử lý của phường Bãi Cháy chính là một ví dụ điển hình, nếu các địa phương có sự quyết tâm, quyết liệt, tăng cường trách nhiệm trong quản lý, điều hành. Cùng với đó, cần xây dựng cơ chế huy động vai trò của người dân, cộng đồng tham gia phát hiện, ghi hình, tố giác các đối tượng vứt rác bừa bãi để xây dựng môi trường sạch đẹp, văn minh.

Thanh Hoa