Tăng cường quản lý cơ sở sản xuất rượu thủ công

Toàn tỉnh hiện có gần 2.000 cơ sở sản xuất rượu thủ công, tuy nhiên, việc cấp giấy phép cho các cơ sở này nhằm tăng cường công tác quản lý vẫn đang là bài toán khó.

[links()]

Tỷ lệ cơ sở sản xuất rượu thủ công ở Quảng Ninh được cấp giấy phép theo quy định chỉ đạt 3,72%.

Theo thống kê của Sở Công Thương, toàn tỉnh hiện có 45 cơ sở có giấy phép sản xuất rượu thủ công, tuy nhiên, tỷ lệ cơ sở được cấp phép so với số cơ sở sản xuất rượu thủ công hiện rất khiêm tốn, chỉ đạt 3,72%. Trong đó, tỷ lệ cấp giấy phép cơ sở sản xuất rượu thủ công của 11/14 địa phương đều dưới 10%. Đáng chú ý, một số địa phương có truyền thống sản xuất rượu thủ công như: Đông Triều, Uông Bí, Hoành Bồ, Quảng Yên, Đầm Hà, thì số cơ sở có giấy phép sản xuất rượu thủ công rất khiêm tốn. Cụ thể, Đông Triều 5/452 cơ sở, Uông Bí 5/281 cơ sở, Hoành Bồ 3/158 cơ sở, Quảng Yên 2/245 cơ sở, Đầm Hà 2/142 cơ sở. Con số trên cho thấy công tác cấp giấy sản xuất rượu thủ công nói rất hạn chế; điều này khiến cho công tác quản lý sản xuất rượu thủ công trên địa bàn tỉnh gặp nhiều khó khăn.

Ngày 2/2/2018, Chính phủ ban hành Nghị định số 15/2018/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật An toàn thực phẩm (ATTP), trong đó, sản phẩm tự công bố trên phương tiện thông tin đại chúng, trang thông tin điện tử, niêm yết công khai tại trụ sở, đồng thời chịu trách nhiệm hoàn toàn về an toàn. Từ đó, Nghị định này đã làm giảm thủ tục cấp phép sản xuất rượu thủ công từ 7 loại với kinh phí khoảng 6 triệu đồng xuống còn 4 thủ tục, kinh phí khoảng 2 triệu đồng.

Tuy nhiên, việc chồng chéo giữa các đơn vị cùng chịu trách nhiệm quản lý sản phẩm rượu thủ công gây khó khăn cho người dân. Chẳng hạn như giấy phép đăng ký kinh doanh hộ kinh doanh thì do cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh hoặc huyện cấp, giấy phép sản xuất rượu thủ công lại do phòng kinh tế huyện cấp, đăng ký chất lượng sản phẩm lại do Sở Y tế cấp... Do đó, các cơ sở gặp phải không ít khó khăn, tốn kém thời gian, lúng túng khi thực hiện.

Thêm vào đó, khi được cấp giấy phép các cơ sở này phải thực hiện đóng những loại thuế, như: Thuế môn bài, thuế tiêu thụ đặc biệt... Bên cạnh đó, phần lớn cơ sở sản xuất rượu thủ công trên địa bàn tỉnh hiện nay đều có quy mô nhỏ lẻ, nằm phân tán, phục vụ gia đình, sản xuất không thường xuyên... Cụ thể, cơ sở có sản lượng từ 300-600 lít/tháng, chiếm 10,1%, cơ sở có sản lượng dưới 300 lít/tháng, 87,8%. Do đó, các cơ sở không mặn mà thực hiện thủ tục để được cấp phép.

Cơ sở sản xuất rượu thủ công có sản lượng từ 300-600 lít/tháng, chiếm 10,1%. (Trong ảnh: Kiểm tra độ ngấm của quả mơ tại cơ sở sản xuất rượu mơ Quang Vinh)

Theo phân cấp về đảm bảo ATTP, toàn tỉnh có 1.948/1.959 cơ sở sản xuất rượu thủ công thuộc quản lý của địa phương. Tuy nhiên, toàn tỉnh hiện chỉ có 60/1.959 cơ sở có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, chiếm 3%, trong khi đó, giấy chứng nhận đăng ký do UBND cấp huyện cấp. Đây là một trong những thủ tục đầu tiên phải có để được cấp giấy chứng nhận cơ sở sản xuất. Điều này có một phần không nhỏ thuộc về trách nhiệm quản lý của các địa phương chưa thật sự sâu sát, nhất là trong việc tuyên truyền, hướng dẫn, kiểm tra giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.

Nguyên nhân do thiếu cán bộ phụ trách quản lý ATTP, lại chưa được đào tạo chuyên sâu, chủ yếu là kiêm nhiệm. Đặc biệt, việc phân công cán bộ quản lý ATTP của ngành Công Thương tại cấp xã, phường hầu như chưa có. Không ít cấp xã quản lý ATTP đối với các hộ sản xuất theo cách đối phó, làm cho có, có nơi bỏ qua. Việc thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm về ATTP ở cấp xã, phường mới chỉ dừng lại ở việc nhắc nhở, trách nhiệm của cán bộ cấp xã chưa cao. Điều này đã khiến cho cơ sở sản xuất thực phẩm nhỏ lẻ chưa chủ động đăng ký với cấp có thẩm quyền tại địa phương.

Mặc dù đã có nhiều văn bản pháp luật được ban hành để quản lý, song chế tài xử phạt cơ sở sản xuất rượu thủ công chưa đủ sức răn đe, không cụ thể, chung chung. Do đó, các vụ việc vi phạm về an toàn thực phẩm đối mặt với hàng rượu vừa qua chủ yếu là rượu lưu thông, vận chuyển, buôn bán trên thị trường mà chưa có cơ sở nào bị đình chỉ hoạt động.

Những vướng mắc trên đòi hỏi các cấp, ngành và địa phương cần phải có giải pháp hiệu quả hơn nữa nhằm tăng cường quản lý cơ sở sản xuất rượu thủ công, đảm bảo an toàn thực phẩm, hạn chế vụ việc đáng tiếc có thể xảy ra.

Quỳnh Hoa