Quản lý và phát triển giáo dục mầm non tư thục: Hướng tới chuẩn hóa và chất lượng cao

 Theo đánh giá của Sở GD&ĐT, trong mấy năm gần đây, hệ thống giáo dục mầm non (GDMN) tư thục trên địa bàn tỉnh đã có sự tăng trưởng về quy mô trường, nhóm lớp nhưng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu chăm sóc, giáo dục trẻ. Hầu hết các cơ sở GDMN tư thục, đặc biệt các nhóm lớp độc lập quá tải; khó quản lý... Điều này đòi hỏi Quảng Ninh cần tiếp tục có định hướng chiến lược trong công tác quản lý và phát triển GDMN tư thục.

Mặc dù đến thời điểm này, trong hệ thống GDMN nói chung và GDMN tư thục nói riêng trên địa bàn tỉnh chưa xảy ra các "sự cố" bạo hành trẻ; nhưng với quy mô, tốc độ phát triển hiện nay chủ yếu là nhóm lớp nhỏ lẻ, độc lập trong hệ thống GDMN tư thục đang đặt ra nhiều thách thức cho công tác quản lý cũng như chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ. Để tháo gỡ những khó khăn và thách thức trên, Sở GD&ĐT đang tiến hành xây dựng Đề án phát triển GDMN tư thục giai đoạn 2018-2025, định hướng đến năm 2030 với mục tiêu phát triển hệ thống GDMN tư thục theo hướng chuẩn hóa, chất lượng cao.

Giờ học ngoài trời của trẻ tại Trường Mầm non Hoa Lan (phường Trưng Vương, TP Uông Bí). Ảnh: Thanh Hoa

Nhiều nhưng vẫn thiếu và yếu

Vợ chồng chị Nguyễn Thị Hằng, 36 tuổi, khu Nam Thạch B, phường Cẩm Thạch, TP Cẩm Phả, làm nghề buôn bán tự do, thường xuyên phải ngược xuôi các địa phương để giao, nhận hàng nên ít có thời gian trông nom, chăm sóc con cái. Chị chia sẻ: "Cháu thứ 2 nhà tôi năm nay 4 tuổi. Chỉ riêng chuyện gửi, đưa đón cháu khiến vợ chồng tôi cũng rất đau đầu. Tuy gần nhà có trường mầm non công lập nhưng giờ giấc đón, trả trẻ không phù hợp với điều kiện của gia đình. Tôi cũng muốn tìm một trường tư thục được đầu tư hiện đại để yên tâm gửi con nhưng cả thành phố này mới có được 1-2 trường, lại quá xa nơi gia đình ở. Vì vậy, đành gửi tạm con ở nhóm trẻ gần nhà. Tuy vậy, chúng tôi cũng chưa thực sự yên tâm vì không biết chính xác việc chăm sóc, giáo dục trẻ ở đó như thế nào".

Sân chơi của Trường Mầm non Hoa Mai Vàng (phường Quang Trung, TP Uông Bí) rộng rãi, thoáng, giúp trẻ có không gian vận động. Ảnh: Thanh Hoa

Nắm bắt tâm lý cũng như nhu cầu gửi trẻ của phần đông các gia đình có con nhỏ trong độ tuổi nhà trẻ, mẫu giáo; cộng thêm những ưu đãi khuyến khích của tỉnh thời gian qua, hệ thống GDMN tư thục trên địa bàn tỉnh trong 10 năm trở lại đây đã phát triển nhanh chóng. Theo thống kê của Sở GD&ĐT, nếu như năm học 2010-2011 toàn tỉnh có 16 trường mầm non tư thục; 283 nhóm, lớp mầm non tư thục độc lập thì đến hết năm học 2017-2018, toàn tỉnh đã có 25 trường mầm non tư thục và 424 nhóm, lớp mầm non tư thục độc lập. Theo đó, tỷ lệ huy động trẻ tại các cơ sở GDMN tư thục là 12% trong tổng số trẻ toàn tỉnh đi nhà trẻ (tăng 3,8% so với năm học 2010-2011) và 21,4% trong tổng số trẻ toàn tỉnh đi mẫu giáo (tăng 0,6% so với năm học 2010-2011).

Mặc dù, phát triển nhanh nhưng con số trên lại cho thấy, các cơ sở GDMN tư thục trên địa bàn tỉnh chủ yếu là nhóm, lớp mầm non tư thục độc lập, nhỏ lẻ. Số trường mầm non được đầu tư quy mô, gắn với chất lượng cao còn ít, chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân. Trong khi đó, những cơ sở GDMN nhỏ lẻ thường quy mô bé, nằm rải rác trong khu dân cư. Cơ sở vật chất cũng chỉ được đầu tư ở mức tối thiểu. Một số cơ sở GDMN nhỏ lẻ ít học sinh nên khó có thể phân chia thành nhóm, lớp theo độ tuổi của trẻ để có thể chăm sóc và nuôi dưỡng phù hợp...

Cần thêm những ưu đãi...

Tìm hiểu tại một số cơ sở GDMN tư thục trên địa bàn tỉnh, chúng tôi đã được các chủ đầu tư chia sẻ không ít tâm tư. Lý giải về hiện trạng phát triển của hệ thống GDMN tư thục trên địa bàn tỉnh, nhiều nhưng chưa chất, các chủ đầu tư đều cho rằng, họ cũng muốn đầu tư, "làm ăn" lớn nhưng có rất nhiều vướng mắc. Mặc dù có chính sách tín dụng ưu đãi để phát triển trường, lớp mầm non nhưng các thủ tục để được vay vốn ưu đãi, nhất là về thế chấp quá chặt chẽ, nhà đầu tư khó đáp ứng, khó có vốn để triển khai. Hơn nữa, quỹ đất tại các địa phương hiện nay để các chủ đầu tư có thể thuê hoặc chuyển nhượng rất hạn hẹp, trong khi đó thủ tục còn rườm rà khó khăn. Bên cạnh đó, vấn đề tuyển chọn nhân lực có trình độ, được đào tạo bài bản; việc thu hút học sinh khi mà học phí các trường mầm non tư thục sẽ phải cao hơn rất nhiều so với các trường công lập cũng là những điều khiến các chủ đầu tư lo lắng. 

Thực tế cũng cho thấy, các chính sách phát triển GDMN đã và đang triển khai còn bị giới hạn trong khoảng thời gian ngắn; chưa có chính sách cho một số đối tượng khó khăn như trẻ là con công nhân thu nhập thấp tại các khu công nghiệp và cũng chưa có chính sách đặc thù đủ mạnh để khuyến khích phát triển GDMN tư thục trên địa bàn tỉnh. Hiện nay, cơ chế phân bổ ngân sách chi sự nghiệp cho GDMN chủ yếu vẫn hướng vào loại hình giáo dục công lập, chưa thể hiện được trách nhiệm của Nhà nước trong việc phát triển GDMN tư thục, vô hình chung tạo ra sự cạnh tranh không cân sức giữa cơ sở GDMN công lập và tư thục.

Trẻ chủ động vệ sinh cá nhân sau giờ học ngoài trời tại Trường Mầm non quốc tế Hạ Long, phường Hồng Hà, TP Hạ Long. Ảnh: Thanh Hoa

Bà Nguyễn Thị Thu Hà, Trưởng Phòng Giáo dục mầm non, Sở GD&ĐT, cho biết: "Nhận thức rõ những "rào cản" đối với việc phát triển hệ thống GDMN tư thục hiện nay trên địa bàn tỉnh, Sở GD&ĐT đang tiến hành xây dựng dự thảo Đề án phát triển GDMN tư thục giai đoạn 2018-2025, định hướng đến năm 2030. Theo đó, mục tiêu mà tỉnh Quảng Ninh hướng tới là huy động đa dạng nguồn lực nhằm củng cố và tiếp tục phát triển mạng lưới cơ sở GDMN tư thục theo hướng chuẩn hóa, chất lượng cao để đáp ứng tốt hơn nhu cầu gửi trẻ của nhân dân. Nâng cao chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ trong các cơ sở GDMN tư thục, hướng tới đạt chuẩn chất lượng GDMN, giúp trẻ phát triển toàn diện, chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ vào học tiểu học; củng cố, duy trì và nâng cao chất lượng phổ cập GDMN cho trẻ 5 tuổi; phát triển mạnh GDMN dưới 5 tuổi; thực hiện công bằng và bình đẳng trong tiếp cận GDMN".

Cũng theo chia sẻ của bà Hà, trong dự thảo Đề án, Sở GD&ĐT đã tham mưu, đề xuất tỉnh 5 giải pháp. Trong đó, giải pháp cốt lõi là xây dựng và ban hành các cơ chế, chính sách phát triển giáo dục mầm non tư thục. Giải pháp này được cụ thể thành 3 nhóm chính sách tập trung hỗ trợ cho 3 nhóm đối tượng là trường mầm non tư thục; giáo viên mầm non tư thục và trẻ em mầm non.

Các trường đã chú trọng hơn việc phát triển toàn diện cho trẻ. Trong ảnh: Lớp học múa tại Trường Mầm non Hoa Sen, phường Bãi Cháy, TP Hạ Long. Ảnh: Thanh Nga

Hiện Đề án đang thu hút được sự quan tâm của nhiều người dân với mong muốn các giải pháp, chính sách hỗ trợ sẽ sớm được thông qua. Đây sẽ là trợ lực để hệ thống GDMN tư thục trên địa bàn tỉnh phát triển hơn theo hướng chuẩn hóa và chất lượng cao.

Cẩm Nang

Tiếng nói người trong cuộc

                     Phó trưởng Phòng GD&ĐT TP Uông Bí Trần Thị Hồng Thu: “Đẩy mạnh kiểm tra, giám sát”

   Trong những năm gần đây, Phòng GD&ĐT TP Uông Bí đã tích cực đổi mới cả về nội dung và hình thức kiểm tra các cơ sở GDMN tư thục. Theo đó, chúng tôi tập trung kiểm tra hồ sơ; việc thực hiện Điều lệ trường mầm non và các quy định tại Quy chế tổ chức hoạt động trường, lớp mầm non tư thục; các quy định về hướng dẫn thực hiện chuyên môn; thực hiện chế độ chính sách đối với đội ngũ giáo viên, người lao động... Bên cạnh kiểm tra định kỳ, chúng tôi cũng tăng cường kiểm tra đột xuất. Trên cơ sở kết quả kiểm tra, các đơn vị có liên quan đều nghiêm túc rút kinh nghiệm để khắc phục những tồn tại trong công tác tổ chức, quản lý, thực hiện hoạt động chăm sóc, nuôi dưỡng giáo dục trẻ. Ngoài ra, Phòng cũng triển khai nhiều giải pháp nhằm thiết lập, duy trì và tăng cường mối liên hệ của gia đình - nhà trường - nhóm lớp độc lập tư thục - cộng đồng, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ theo hướng lấy trẻ làm trung tâm.

Bà Trần Thị Trang, tổ 5, khu 1, phường Bãi Cháy, TP Hạ Long: “Quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, nâng cao chất lượng giáo viên”

Không thể phủ nhận sự ra đời của các cơ sở mầm non tư thục đã góp phần giảm tải cho các trường công lập, giải quyết kịp thời nguyện vọng của phụ huynh. Tuy nhiên, hoạt động của các cơ sở mầm non này vẫn còn nhiều hạn chế, cần tăng cường kiểm tra, quản lý của cơ quan chức năng. Cũng như nhiều phụ huynh khác, tôi cũng khá vất vả trong việc tìm kiếm cơ sở GDMN tin tưởng để gửi con. Thực tế cho thấy, nhiều cơ sở GDMN tư thục có không gian chật chội, các con không có chỗ vui chơi, vận động. Ngoài ra, vấn đề chất lượng giáo viên của các cơ sở cũng là điều mà chúng tôi băn khoăn, lo lắng khi không nắm rõ được trình độ của giáo viên, điều kiện quy định tuyển dụng cũng không chặt chẽ như trường công lập.

Bà Bùi Thúy Duyên, thôn Nà Kẻ, xã Tình Húc, huyện Bình Liêu: “Phát triển số lượng cần gắn với chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ"

Hiện nay, ở huyện Bình Liêu chưa có trường mầm non tư thục mà chỉ có trường mầm non công lập và điểm nhận trông giữ trẻ quy mô gia đình. Tại các trường mầm non công lập, chỉ nhận trẻ từ thứ 2 đến thứ 6, nên nhiều phụ huynh có nhu cầu gửi trẻ 2 ngày nghỉ cuối tuần phải gửi tại các điểm trông giữ trẻ tư thục. Tại các điểm trông giữ nhỏ lẻ này, thuần túy chỉ là trông giữ trẻ, còn việc học tập và vui chơi của các cháu chưa được quan tâm, đầu tư đúng mức. Tôi cũng mong muốn tiến tới sẽ phát triển trường mầm non tư thục ở các huyện miền núi như Bình Liêu. Tuy nhiên, hiện nay trên các phương tiện thông tin đại chúng đăng tải nhiều hình ảnh và thông tin không được tốt ở các trường mầm non tư thục, điều này cũng khiến cho những bậc phụ huynh như chúng tôi không khỏi lo lắng. Do vậy, nếu phát triển trường mầm non tư thục, cơ quan chức năng cần có biện pháp quản lý chặt chẽ để phụ huynh yên tâm giao con cho nhà trường.

Ông Vũ Văn Thuyên, thôn Chùa, xã Tiền An, TX Quảng Yên: “Tăng cường chính sách đãi ngộ để giáo viên mầm non yên tâm làm việc"

GDMN có vị trí đặc biệt quan trọng trong việc chăm sóc, định hướng sự phát triển, trưởng thành cho trẻ. Vì vậy, các cháu cần được chăm sóc, yêu thương, dạy dỗ đúng cách. Nhưng đáng tiếc, bạo hành trẻ mầm non vẫn đang hiện hữu, trở thành mối lo thường trực của các bậc phụ huynh. Nhiều vụ vi phạm đã bị đưa ra ánh sáng, đối tượng cũng bị xử lý nghiêm khắc nhưng việc khắc phục hậu quả, nhất là đối với sự phát triển, tâm sinh lý của các cháu thì cần phải mất một thời gian dài. Nâng cao kỹ năng nghề nghiệp, chú trọng bồi dưỡng đạo đức nghề giáo cho đội ngũ giáo viên mầm non là một trong những yêu cầu cấp thiết. Người giáo viên cần phải có lòng yêu mến trẻ, sự khoan dung, độ lượng và đức hy sinh. Cùng với đó, thiết nghĩ, cơ quan chức năng cần quan tâm hơn, tăng cường các chế độ đãi ngộ để giáo viên mầm non yên tâm với công việc.

Trần Thanh (thực hiện)   [links()]