"Nếu anh không về..."

Chị Nguyễn Thị Vân, khu 1A, phường Cẩm Phú, TP Cẩm Phả, sinh năm 1956 tại Trực Ninh, Nam Định. Từ nhỏ chị đã theo cha đi dạy mãi TX Lai Châu. Lớn lên, chị nối nghiệp cha làm giáo viên tiểu học ở vùng cao xa xôi này. Năm 1977, chị kết hôn với một quân nhân cùng thị xã đang làm nghĩa vụ tại chiến trường Tây Nam Tổ quốc. Lúc tiễn chồng trở lại chiến trường, lòng chị bồn chồn không yên bởi lời chồng, giống như một điềm báo chẳng lành: “Nếu anh không về, anh sẽ gửi em cho một đồng đội tên Ân cũng người ở thị xã này…”.

Vợ chồng chị Vân, anh Ân.

Năm 1978, nhận tin chồng hy sinh, lòng chị tan nát. Địa phương làm lễ truy điệu, bạn bè, đồng đội của anh về chia buồn thật nhiều, trong đó có cả người tên Ân nhưng chị còn tâm tưởng gì để ý! Chị định bụng ở vậy thờ chồng… Chiến tranh rồi cũng qua đi. Một chiều, chị vừa bước lên bục giảng, một học trò nhỏ của chị ngập ngừng đứng dậy: “Thưa cô… Mẹ em nhắn, cậu Ân em bị thương nặng lắm, đang điều trị tại Bệnh viện D40 (Tỉnh Đội Lai Châu), mẹ em muốn cô đi cùng thăm cậu!”. Nghĩa tình quân dân, nghĩa tình đồng đội của chồng không cho phép chị nói lời “từ chối”. Chị xin phép nhà trường, về xin phép mẹ chồng. Nào ngờ về tới nhà, mẹ chồng chị đã bảo: “Anh Ân, bạn của chồng con hiện đang bị thương nặng lắm, mẹ chuẩn bị các thứ để con đi thăm anh ấy. Con nên ở lại đó săn sóc nó ít bữa, đó cũng là nguyện vọng của mẹ và của chồng con”. Nghe mẹ chồng nói, chị bàng hoàng cả người, ai ngờ lời dặn tưởng như bông đùa của chồng lúc chia tay bây giờ là hiện thực. Khi đoạn tang chồng và cũng là lúc anh Ân ra viện, xuất ngũ về địa phương hưởng chế độ thương binh hạng 2/4, được sự vun vén của mẹ chồng và đôi bên gia đình, cảm mến sự chân thành của anh, năm 1982, anh chị thành đôi lứa. Những năm sau đó, anh chị lần lượt sinh một trai, một gái. Lúc này chị cũng đã là phó hiệu trưởng của trường.

Nhưng số phận chưa kịp mỉm cười thì trận lũ quét năm 1993 đã làm tan biến mọi mơ ước, hạnh phúc của nhiều gia đình, trong đó có gia đình chị. Mọi tài sản tích cóp đều trôi theo dòng nước lũ. Bất đắc dĩ, chị phải xin nghỉ hưu, giã từ cái nghề mà chị yêu thích, gắn bó suốt 19 năm để đưa chồng con về nương nhờ nhà người thân ở vùng than Cẩm Phả. Để kiếm kế sinh nhai, chị bắt đầu dãi dầu với công việc buôn thúng, bán bưng. Nhìn vợ tất tưởi ngược xuôi, anh Ân xót lắm! Anh bảo chị chọn một nghề ổn định, đỡ nhếch nhác mà anh cũng đỡ đần được. Nghe lời anh, chị bỏ công đi học nghề làm đậu. Có nghề trong tay, vất vả đấy nhưng ổn định. Anh hằng ngày đi kiếm củi, rồi phụ giúp chị chế biến nhiên liệu. Chị ngày ngày lo nguyên liệu rồi sản xuất, lo bỏ mối hàng, dư thì ngồi bán trực tiếp cho người dân trong khu dân cư.

Công việc tuy bận rộn, con còn nhỏ nhưng vốn là người ưa hoạt động, chị dành thời gian để tham gia hoạt động trong khu phố. Nhờ lòng nhiệt tình, chân thành và năng động, năm 2001 chị được bầu làm Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ và tham gia Ban Chi ủy Chi bộ khối phố 1A, phường Cẩm Phú, TP Cẩm Phả. Chị thường xuyên tìm hiểu, gần gũi thăm hỏi chị em trong Chi hội. Khi triển khai công việc của Chi hội, chị luôn tìm ra những giải pháp có hiệu quả sát thực với lợi ích của dân theo chủ trương, chính sách của Đảng. Trong thời gian tham gia hoạt động phụ nữ khu phố, chị đã góp phần hàn gắn biết bao cặp vợ chồng không yên ấm, một số gia đình có nguy cơ tan vỡ hạnh phúc.

Không chỉ vậy, chị Vân còn là một người vợ liệt sĩ hiếu nghĩa, vợ một thương binh hết lòng thương yêu chồng, nuôi con ăn học thành người. Con trai, con gái chị đều có việc làm ổn định. 24 năm (1994-2018) làm cư dân của TP Cẩm Phả, vùng than Đông Bắc Tổ quốc, dù phải vượt qua biết bao khó khăn để mưu sinh nhưng chị Vân có đến 22 năm tham gia hoạt động hội phụ nữ tại khu phố. Chị luôn biết cách vươn lên bằng lối sống giản dị, sống vì mình, vì cộng đồng, luôn có ý thức tự giác học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Chị đã nhiều năm được chính quyền TP Cẩm Phả, chính quyền phường Cẩm Phú tặng giấy khen về công tác hoạt động đoàn thể và danh hiệu “Người phụ nữ làm kinh tế giỏi”.

Trần Đình Nhân (TP Cẩm Phả)