"Mỗi người dân Cô Tô phấn đấu trở thành tình nguyện viên bảo vệ môi trường"

Phát triển du lịch bền vững gắn với bảo vệ cảnh quan tự nhiên, bảo vệ môi trường biển chính là hướng phát triển mà chính quyền và người dân huyện Cô Tô đang hướng tới. Tuy nhiên, bên cạnh những đóng góp mang lại cho địa phương, du lịch biển cũng đang đặt ra cho Cô Tô bài toán cân đối giữa lợi ích kinh tế và môi trường.

Phóng viên Báo Quảng Ninh đã có cuộc trao đổi với đồng chí Trần Như Long, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Cô Tô, về vấn đề này.

Đồng chí Trần Như Long, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Cô Tô (đứng giữa) tuyên truyền, vận động các chủ nhà hàng giữ gìn, bảo vệ môi trường.

- Cô Tô như một “thiên đường du lịch biển” mới nổi đang được rất nhiều du khách quan tâm. Phải chăng du lịch đang là ngành kinh tế quan trọng của huyện đảo, thưa đồng chí?

+ Đúng như vậy. Cùng với ngành nghề truyền thống là nuôi trồng và đánh bắt hải sản, phát triển du lịch đang ngày càng có vai trò quan trọng trong cơ cấu kinh tế của huyện. Tiềm năng nổi trội đã giúp Cô Tô hoạch định chiến lược phát triển du lịch rõ nét, triển khai các giải pháp đem lại hiệu quả cao. Địa danh và những di tích gắn với Bác Hồ, trong đó có tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh được Người đồng ý cho dựng khi còn sống; người dân chất phác, chân tình, mến khách; cảnh quan và không gian biển đảo trong lành; hải sản đặc trưng nơi đảo xa... chính là những tiềm năng thu hút mạnh mẽ khách du lịch trong và ngoài nước. Xác định rõ tiềm năng này là thế mạnh giúp Cô Tô vươn lên, vì vậy thời gian qua, huyện đã có sự đầu tư toàn diện cho ngành Du lịch, từ phát triển hạ tầng đến đào tạo, xây dựng nguồn nhân lực phục vụ du lịch, ban hành Bộ Quy tắc ứng xử trong du lịch của Cô Tô. Chính vì vậy, Cô Tô đã và đang trở thành một điểm đến đẹp trong lòng du khách. Đẹp từ cảnh quan thiên nhiên đến đẹp trong cách ứng xử thân thiện, tận tình và mến khách của mỗi cư dân huyện đảo. Hiện nay, trung bình mỗi ngày, Cô Tô đón trên 800 lượt khách du lịch. Phát triển ngành Du lịch đã tạo việc làm và thu nhập cho khoảng 1.500 lao động trực tiếp và khoảng 2.000 lao động gián tiếp trên địa bàn huyện. Ngành Du lịch đã góp phần quan trọng trong việc cải thiện đời sống, nâng cao thu nhập cho người dân.

- Có ý kiến cho rằng, phát triển du lịch “nóng” sẽ gây ra những xung đột về môi trường, đặc biệt là môi trường biển. Đồng chí đánh giá như nào về quan điểm này?

+ Thực ra thì không riêng gì ngành Du lịch mà nhiều ngành kinh tế khác trong quá trình phát triển cũng đều tạo ra những sức ép về môi trường. Làm thế nào để đảm bảo tăng trưởng bền vững, hài hòa với môi trường luôn là bài toán khó đặt ra cho các nhà quản lý. Chính vì vậy, trong những năm gần đây, tỉnh đã đặc biệt quan tâm đến vấn đề bảo vệ và cải thiện môi trường. Với mục tiêu tăng trưởng xanh, tỉnh đã có nhiều đột phá trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế hướng tới phát triển các ngành kinh tế thân thiện với môi trường, trong đó có ngành "công nghiệp không khói". Đặc biệt, năm 2018 này tỉnh đã lấy chủ đề công tác năm là “Bảo vệ và nâng cao chất lượng môi trường tự nhiên”. Điều này đã thể hiện quyết tâm của cả hệ thống chính trị và toàn thể nhân dân. Do đặc thù, Cô Tô là một trong những địa bàn nhạy cảm về môi trường nên vấn đề bảo vệ môi trường càng phải đặt lên hàng đầu, là yếu tố sống còn của huyện đảo.

Đoàn viên, thanh niên Huyện Đoàn Cô Tô vận động du khách sử dụng túi giấy thay thế túi ni lon khi đi du lịch huyện đảo.

- Được biết hiện nay, Cô Tô là địa phương đi đầu toàn tỉnh trong triển khai phân loại rác đầu nguồn. Điều này có ý nghĩa thế nào với sự phát triển bền vững của huyện, thưa đồng chí?

+ Đối với các đô thị, việc xử lý rác thải luôn là một trong những tiêu chí đánh giá sự phát triển bền vững. Tuy nhiên, phần lớn các đô thị của nước ta hiện nay đang gặp phải khó khăn trong vấn đề xử lý rác thải. Số lượng rác thải cần xử lý lớn vì chúng ta chưa phân loại được rác thải từ đầu nguồn và ý thức của cộng đồng dân cư trong việc hạn chế sử dụng túi nilon trong sinh hoạt hằng ngày. Điều này đã gây ra ô nhiễm môi trường nghiêm trọng tại các khu dân cư, tạo sức ép lớn về ngân sách nhà nước về xử lý rác thải, sức ép đối với các nhà máy xử lý rác thải…

Với đặc thù là một huyện đảo, nếu vấn đề xử lý rác thải không tốt sẽ tác động không nhỏ đến môi trường biển, môi trường sống của nhân dân trên đảo, gây ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm không khí… Hiện nay, công tác thu gom chất thải ở Cô Tô đang diễn ra theo cách làm truyền thống: Toàn bộ rác thải được thu gom rồi đưa về nơi chôn lấp. Việc quản lý rác thải chỉ đơn thuần theo hình thức: Thu gom - vận chuyển - xử lý, chôn lấp. Công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn huyện những năm gần đây đã có những chuyển biến tích cực trong nhận thức của cộng đồng dân cư, cơ quan, đơn vị. Tuy nhiên, công tác thu gom, xử lý rác thải trên địa bàn huyện vẫn còn những tồn tại, hạn chế nhất định, rác thải chưa được phân loại, chủ yếu là thu gom rồi đưa về nơi chôn lấp.

Để giải quyết những vấn đề nêu trên, song song với việc quy hoạch các khu xử lý chất thải trên địa bàn, huyện nhận thấy vai trò của người dân trong bảo vệ môi trường là rất quan trọng. Thực hiện việc phân loại chất thải rắn sinh hoạt đầu nguồn là một nhiệm vụ rất khó khăn nhưng là một định hướng đúng, lâu dài, nhằm nâng cao ý thức của người dân về bảo vệ môi trường. Từ những vấn đề trên, huyện đã triển khai xây dựng và thực hiện Đề án phân loại rác thải tại nguồn trên địa bàn huyện Cô Tô. Đây là hoạt động rất cần thiết để tạo tiền đề tốt cho các giải pháp bảo vệ môi trường, góp phần làm giảm chi phí trong công tác thu gom, vận chuyển, xử lý rác, giảm diện tích đất chôn lấp; giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tiết kiệm cho ngân sách của huyện.

Các lực lượng huyện Cô Tô ra quân làm sạch bãi biển.

- Cùng với việc triển khai Đề án phân loại chất thải đầu nguồn, huyện còn thực hiện những giải pháp nào để bảo vệ môi trường, thưa đồng chí? 

+ Đề án hạn chế sử dụng túi nilon trên địa bàn huyện Cô Tô cũng đang được huyện triển khai tích cực. Chúng ta đều biết những tác hại khôn lường từ việc sử dụng túi nilon. Theo các nhà khoa học, túi nilon được làm từ những chất khó phân huỷ, khi thải ra môi trường phải mất hàng trăm năm đến hàng nghìn năm mới phân huỷ hoàn toàn. Thực tế, nhiều loại túi nilon được làm từ dầu mỏ nguyên chất, khi chôn lấp chúng dưới đất sẽ ảnh hưởng tới môi trường đất và nước, còn đốt chúng sẽ tạo ra khí thải có chất độc Dioxin và Fura gây ngộ độc, ảnh hưởng tuyến nội tiết, gây ung thư, giảm khả năng miễn dịch, rối loạn chức năng tiêu hoá và các dị tật bẩm sinh ở trẻ nhỏ… Không kể những tác hại môi trường mà các thế hệ sau phải gánh chịu, túi nilon còn gây ra nhiều tác hại trước mắt, trực tiếp vào người sử dụng. Sử dụng các loại túi nilon màu đựng thực phẩm có thể khiến thực phẩm nhiễm chì, clohydric gây tác hại cho não và là nguyên nhân gây ung thư phổi.

Những năm trở lại đây, lượng túi nilon được sử dụng và thải ra môi trường trên địa bàn Cô Tô ngày càng tăng. Nếu không có biện pháp hạn chế, giảm thiểu sử dụng túi nilon trên địa bàn huyện sẽ gây suy thoái môi trường, phá vỡ cảnh quan và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người dân. Chính vì thế, huyện Cô Tô đã nỗ lực triển khai Đề án hạn chế sử dụng túi nilon trên địa bàn huyện Cô Tô giai đoạn 2017-2018. Việc thực hiện song song 2 đề án sẽ góp phần nâng cao hiệu quả tuyên truyền để nhân dân và du khách đồng thuận, nhiệt tình hưởng ứng.

- Việc đi đầu trong triển khai phân loại rác thải đầu nguồn, hạn chế sử dụng và tiến tới nói không với túi nilon chính là thông điệp của Cô Tô đối với hoạt động bảo vệ môi trường?

+ Có thể nói, đó chính là thông điệp xanh của toàn thể chính quyền và nhân dân huyện đảo Cô Tô gửi đến những người yêu mến hòn đảo xinh đẹp này. Theo đó, mỗi người dân Cô Tô từ trẻ nhỏ đến người già phấn đấu trở thành những tình nguyện viên bảo vệ môi trường và những du khách khi đến với Cô Tô sẽ được tận hưởng không gian trong lành, khoáng đạt với nhiều hoạt động trải nghiệm vui vẻ, lý thú.

- Xin trân trọng cảm ơn đồng chí!

Nguyên Lâm (Thực hiện)