"Siết chặt công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động thu mua, kinh doanh phế liệu"

Ngày 3/1, tại cơ sở thu mua phế liệu ở thôn Quan Độ, xã Văn Môn, huyện Yên Phong, TP Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh, đã xảy ra vụ nổ, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản của người dân quanh khu vực. Từ vụ việc này, người dân trên địa bàn tỉnh có nhiều quan ngại về công tác quản lý cũng như đảm bảo an toàn đối với các cơ sở thu mua phế liệu trên địa bàn tỉnh. Xoay quanh nội dung này, Báo Quảng Ninh có cuộc trao đổi với Đại tá Đỗ Thành Kiên, Trưởng Phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (Cảnh sát QLHC về TTXH) (ảnh), Công an tỉnh.

- Đồng chí cho biết về công tác quản lý cũng như tình hình hoạt động thu mua, kinh doanh phế liệu trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh hiện nay?

+ Hiện toàn tỉnh có 539 điểm thu mua, kinh doanh phế liệu (TM, KDPL). Trong số này, 454 điểm có giấy đăng ký kinh doanh, 85 điểm không có giấy đăng ký kinh doanh. Thực tế cho thấy, đây là loại hình kinh doanh góp phần làm sạch môi trường, tiết kiệm nguồn tài nguyên; tạo việc làm, thu nhập cho một bộ phận người lao động từng bước ổn định cuộc sống, mưu sinh. Bên cạnh mặt tích cực, loại hình kinh doanh này cũng bộc lộ nhiều bất cập, tác động xấu đến môi trường, sức khỏe cộng đồng và tiềm ẩn nguy cơ gây cháy, nổ cao. Hoạt động TM, KDPL là loại hình kinh doanh có điều kiện phải đảm bảo các tiêu chí: Giấy phép kinh doanh, cam kết bảo vệ môi trường, hệ thống phòng, chống cháy nổ (PCCN)… Quy định là vậy, song nhiều điểm hoạt động TM, KDPL hoạt động tự phát, không thực hiện các quy định nói trên. Các cơ sở để phế liệu ngoài trời, không có mái che, nước mưa chảy vào phế liệu, rồi xả ra môi trường. Qua khảo sát cho thấy, các cơ sở TM, KDPL tại địa phương hầu hết không có hệ thống thu gom, xử lý nước thải; nhiều điểm TM, KDPL thường xuyên lấn chiếm lòng, lề đường để làm nơi tập kết, trung chuyển phế liệu…, gây ảnh hưởng tới môi trường, mất TTATGT. Bên cạnh đó, nhiều cơ sở, kho bãi chứa phế liệu này không trang bị dụng cụ, phương tiện PCCC; hệ thống đường dây điện cũ, giăng mắc chằng chịt, tiềm ẩn nguy cơ chập cháy cao, nhất là khi được đặt gần các loại đồ nhựa, phế thải dễ cháy… Bên cạnh đó, công tác quản lý Nhà nước đối với các cơ sở TM, KDPL của cấp thẩm quyền còn hạn chế, nên vẫn tồn tại và phát triển những cơ sở TM, KDPL không giấy đăng ký kinh doanh, nhưng vẫn ngang nhiên hoạt động…

- Với chức năng nhiệm vụ của ngành, thời gian qua, đơn vị đã có giải pháp gì để xử lý những bất cập trên, thưa đồng chí?

+ Theo Nghị định 96 của Chính phủ, loại hình hoạt động TM, KDPL không phải là loại hình kinh doanh có điều kiện về ANTT, do vậy, công an không có thẩm quyền cấp giấy đăng ký kinh doanh mà thuộc thẩm quyền của chính quyền địa phương các cấp quản lý. Song, với chức năng nhiệm vụ được giao, Phòng Cảnh sát QLHC về TTXH luôn chủ động tham mưu cho Giám đốc Công an tỉnh tham mưu UBND tỉnh có công điện, kế hoạch lãnh đạo, chỉ đạo các sở, ban, ngành, chính quyền trên địa bàn tỉnh thực hiện nghiêm Nghị định số 36 của Chính phủ “về quản lý, sử dụng pháo” và Chỉ thị số 30 của Thủ tướng Chính phủ “Về tăng cường công tác quản lý, thu hồi vật liệu nổ công nghiệp”. Hằng năm, Phòng còn tham mưu cho Giám đốc Công an tỉnh có nhiều kế hoạch, văn bản chỉ đạo công an các đơn vị, địa phương tăng cường kiểm tra, vận động thu hồi và phòng ngừa đấu tranh với các hành vi vi phạm về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, pháo. Đồng thời, phối hợp với công an các địa phương tiến hành rà soát, yêu cầu các điểm TM, KDPL ký cam kết thực hiện nghiêm quy định về bảo vệ môi trường, PCCN; không thu mua phế liệu chiến tranh. Nếu phát hiện bom, mìn, vũ khí, vật liệu nổ phế liệu… trong chiến tranh phải báo hoặc giao nộp cho cơ quan chức năng… Với cách làm nói trên, nhiều năm qua và năm 2017 toàn tỉnh không xảy ra vụ việc cháy, nổ tại các điểm TM, KDPL.

Đặc biệt, ngay khi xảy ra vụ nổ cơ sở thu mua phế liệu ở thôn Quan Độ, xã Văn Môn, huyện Yên Phong, TP Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh ngày 3/1, Phòng Cảnh sát QLHC về TTXH tiếp tục tham mưu cho Giám đốc Công an tỉnh ban hành công điện chỉ đạo công an các đơn vị, địa phương trên địa bàn đẩy mạnh kiểm tra, rà soát, quản lý, xử lý nghiêm các vi phạm của các cơ sở, hộ kinh doanh có điều kiện về ANTT trên địa bàn, trong đó có cả các cơ sở, hộ TM, KDPL. Đồng thời, kiểm tra, rà soát các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp được trang bị, quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ… Tổ chức lực lượng trực ban, ứng trực, 24/24 giờ để tiếp nhận, xử lý kịp thời các thông tin do nhân dân cung cấp, cũng như điều động lực lượng đến hiện trường giải quyết các vụ việc xảy ra khi có yêu cầu kịp thời.

- Để hạn chế tối đa những sự cố do hoạt động này gây ra thì cần phải có những giải pháp gì, thưa đồng chí?

+ Theo tôi, cấp ủy, chính quyền cần siết chặt và đẩy mạnh hơn nữa công tác quản lý Nhà nước đối với lĩnh vực hoạt động TM, KDPL. Đồng thời, lãnh đạo, chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, PCCN cũng như phổ biến cảnh báo những hiểm họa nguy cơ tiềm ẩn dẫn đến cháy nổ xảy ra. Cùng với đó, chính quyền các cấp cần chỉ đạo các ngành chức năng thường xuyên rà soát, tăng cường kiểm tra để kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm quy định trong lĩnh vực hoạt động TM, KDPL, đặc biệt là phế liệu chiến tranh, bom, mìn, vũ khí, vật liệu nổ; xử lý nghiêm những trường hợp không tự giác giao nộp vũ khí, vật liệu nổ, phế liệu cho cơ quan chức năng theo quy định; tuyên truyền, hướng dẫn những người tham gia thu mua, xử lý phế liệu phải trang bị các kỹ năng đảm bảo an toàn vệ sinh lao động, PCCN. Bên cạnh đó, chú trọng vận động người dân sinh sống gần những điểm TM, KDPL nếu phát hiện cơ sở, hộ nào thu mua phế liệu không đảm bảo an toàn, không chấp hành nghiêm các quy định về PCCN kịp thời báo cho chính quyền địa phương, cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý.

Về lâu dài, để đảm bảo an toàn khu dân cư, khu đô thị, đề nghị cấp ủy, chính quyền địa phương cần nghiên cứu di dời, quy hoạch các điểm TM, KDPL theo hướng tập trung, kiên quyết không để các điểm TM, KDPL xen lẫn trong khu dân cư, khu đô thị như hiện tại, vừa mất mỹ quan, không đảm bảo an toàn… Trước mắt, cần đình chỉ ngay những cơ sở TM, KDPL không có giấy kinh doanh và những cơ sở có giấy kinh doanh nhưng không đảm bảo các quy định.

Về phía Công an tỉnh, tiếp tục phối hợp với các ngành, đoàn thể ở địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, tổ chức cho các cơ sở, hộ TM, KDPL ký cam kết chấp hành nghiêm các quy định của nhà nước trong hoạt động lĩnh vực này; tích cực tham gia các đoàn liên ngành do chính quyền địa phương tổ chức để kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm, kiên quyết các cơ sở, hộ TM, KDPL tại địa phương vi phạm pháp luật. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ năm 2017 (có hiệu lực từ 1/7/2018) sâu rộng đến mọi tầng lớp nhân dân trên địa bàn bằng nhiều nội dung, hình thức phù hợp với đặc điểm từng vùng miền, đối tượng. 

- Trân trọng cảm ơn đồng chí!

Tuấn Hương (Thực hiện)