Phát huy hiệu quả công trình cấp nước sinh hoạt ở Ba Chẽ

Công trình nước sinh hoạt thôn Loỏng Toỏng, xã Thanh Sơn, huyện Ba Chẽ được đầu tư và đưa vào sử dụng năm 2012, nhưng do không có tổ quản lý, nên mỗi khi hư hỏng người dân lại yêu cầu xã phải đứng ra giải quyết.

Bên cạnh đó, vì là công trình chung nên ý thức bảo vệ, quản lý của một bộ phận người dân còn hạn chế. Đơn cử hồi tháng 7/2017, người dân phản ánh tình trạng đứt gẫy đường ống nước do việc thi công đường trong thôn gây nên. Sau khi khảo sát, bên cạnh việc yêu cầu đơn vị thi công khắc phục, nhận thấy trên đầu nguồn có khe hở dẫn đến việc thất thoát nguồn nước (do tự nhiên, cấu tạo địa chất), xã đã hỗ trợ vật liệu, đề nghị nhân dân bỏ ngày công để láng lại khe hở, đảm bảo có nguồn nước sinh hoạt ổn định hơn, nhưng cũng không có ai làm. 

Ông Hoàng Tiến Đặng, Tổ trưởng Tổ Quản lý, khai thác và bảo vệ công trình cấp nước sinh hoạt Làng Han, xã Đồn Đạc, Ba Chẽ, kiểm tra vị trí hở của hệ thống ống nước công trình.

Thực tế, không chỉ riêng công trình nước sinh hoạt tại thôn Loỏng Toỏng, mà nhiều công trình thủy lợi, nước sinh hoạt trên địa bàn huyện Ba Chẽ chưa được quan tâm đúng mức, mô hình quản lý còn chung chung, chưa rõ trách nhiệm, dẫn đến ý thức trách nhiệm trong quản lý chưa cao, không thực hiện duy tu bảo dưỡng thường xuyên, còn trông chờ sự hỗ trợ của Nhà nước. Nhận thức, ý thức bảo vệ công trình của một bộ phận người dân còn thấp. Do vậy, việc quản lý, khai thác và bảo vệ công trình còn hạn chế.

Để giải quyết tình trạng “cha chung không ai khóc”, nhằm quản lý chặt chẽ và phát huy tối đa hiệu quả của các công trình sau đầu tư, nhất là với các công trình thủy lợi, nước sinh hoạt trên địa bàn, huyện Ba Chẽ đã đặt ra yêu cầu: Nếu xã nào không thành lập tổ quản lý, không xây dựng quy chế quản lý các công trình đã đầu tư, sẽ không tiếp tục bố trí vốn đầu tư xây dựng các công trình mới trên địa bàn. Đồng thời, huyện cũng yêu cầu, ngay từ khi thực hiện công tác chuẩn bị đầu tư đối với các công trình thủy lợi, nước sinh hoạt, địa phương đó phải đề xuất được mô hình quản lý, quy chế quản lý, vận hành công trình.

Công trình nước sinh hoạt tự chảy thôn Loỏng Toỏng, xã Thanh Sơn. Ảnh: Tiến Dũng (CTV)

Theo Chủ tịch UBND huyện Ba Chẽ Nguyễn Minh Sơn, thực hiện chủ trương trên, việc xây dựng quy chế quản lý các công trình cấp nước sinh hoạt đã được 100% xã trên địa bàn huyện ban hành, quan tâm chỉ đạo thực hiện với mô hình tổ quản lý công trình hoặc hợp tác xã. Đến nay, toàn huyện có 51 công trình thủy lợi, cấp nước sinh hoạt tập trung, trong đó có 10 công trình đã được nhân dân bàn bạc, thống nhất thu tiền sử dụng nước qua công tơ để duy tu, bảo dưỡng sửa chữa nhỏ. Các công trình còn lại, huyện đang chỉ đạo quyết liệt hoàn thành trong tháng 10/2017.

Dẫn chứng cho chúng tôi về hiệu quả chủ trương của huyện nhằm nâng cao trách nhiệm cá nhân cũng như bảo vệ công trình, ông Lý Văn Thắng, Trưởng thôn Làng Han, xã Đồn Đạc, phấn khởi: “Theo thiết kế, công trình cấp nước sinh hoạt Làng Han đáp ứng nhu cầu nước sinh hoạt cho 96 hộ dân trong thôn. Cuối năm 2016, công trình được đưa vào sử dụng, thời điểm đó chưa thành lập được tổ quản lý nên hiệu quả sử dụng chưa cao. Một số hộ đầu nguồn xả nước bừa bãi dẫn đến những hộ ở xa, trên cao, nước không đến được, gây bức xúc trong nhân dân. Đầu tháng 6/2017, tổ quản lý công trình được xã Đồn Đạc thành lập, tháng 7 vừa qua bắt đầu phổ biến thực hiện thu phí nước sinh hoạt tới các hộ dân. Sau hơn 3 tháng triển khai, hiệu quả thấy rõ, tất cả người dân trong thôn đều được sử dụng nước. Hằng tuần, tổ quản lý đi kiểm tra, rà soát toàn bộ công trình, phát hiện hỏng hóc nhỏ đã kịp thời khắc phục để đảm bảo nguồn nước sinh hoạt ổn định cho bà con. Đối với hỏng hóc lớn, tổ quản lý sẽ báo cáo lại thôn, thôn sẽ có trách nhiệm báo cáo xã xem xét hỗ trợ”.

Được biết, bên cạnh việc đặt ra yêu cầu không đầu tư công trình nếu địa phương không có tổ quản lý, quy chế quản lý, huyện Ba Chẽ cũng đã chỉ đạo các địa phương rà soát, lập phương án hoán đổi rừng. Đối với những xã còn quỹ đất, nếu đầu nguồn các công trình cấp nước sinh hoạt là rừng sản xuất của người dân thì sẽ thu hồi làm rừng đầu nguồn và phân cho người dân khu rừng khác để sản xuất. Đối với những xã không còn quỹ đất, sẽ vận động nhân dân thực hiện trồng rừng gỗ lớn để bảo vệ khu vực rừng đầu nguồn, đảm bảo nguồn sinh thủy cho các công trình.

Thanh Hoa