Bài 2: Có dấu hiệu trục lợi?!

Trước khi thực hiện các đợt di dời hộ dân ra khỏi khu vực ảnh hưởng của hoạt động khai thác than của Công ty CP Than Mông Dương; tổ 2, khu I, phường Mông Dương (TP Cẩm Phả) có trên 50 hộ dân sinh sống. Sau 2 đợt di dời, hiện ở đây vẫn còn 13 hộ dân. Trên thực tế, việc di dời các hộ dân ra khỏi khu vực ảnh hưởng được Công ty CP Than Mông Dương thực hiện theo kiểu "xôi đỗ". Điều này ít nhiều cũng ảnh hưởng đến cuộc sống của những hộ phải di dời sau, đồng thời, gây khó khăn cho công tác quản lý của chính quyền. 

[links()]

Khu dân cư tổ 2, khu I, phường Mông Dương, nhìn từ trên cao,

Theo Quyết định số 2789/QĐ-UBND ngày 20/7/2017 của UBND tỉnh về việc phê duyệt điều chỉnh một số nội dung Quyết định số 1357/QĐ-UBND ngày 4/5/2016 của UBND tỉnh "Về việc phê duyệt Đề án di dân tổng thể ra khỏi vùng sạt lở, ngập lụt nguy hiểm và quy hoạch bố trí cư dân phòng tránh thiên tai trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2016-2020 và định hướng đến năm 2025", năm 2017 TP Cẩm Phả sẽ thực hiện di dời, bố trí tái định cư cho 72 hộ dân tại phường Mông Dương nằm trong khu vực ảnh hưởng bởi hoạt động khai thác than của Công ty CP Than Mông Dương.

Trong số 72 hộ này có 12 hộ ở tổ 2, khu I. Bà Nguyễn Thị Hưng, Phó Phòng Trắc địa, địa chất, Công ty CP Than Mông Dương, cho biết: "Ngày 12/10/2017, TP Cẩm Phả đã họp để thông qua phương án bồi thường GPMB. Trước đó, tháng 5/2017, Công ty đã phối hợp với chính quyền tiến hành kiểm đếm. Còn việc xét duyệt bồi thường sẽ căn cứ vào hồ sơ quản lý, xác định của UBND phường đối với từng trường hợp cụ thể để đảm bảo bồi thường đúng đối tượng, đúng quy định của Nhà nước".

Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Quốc Dân, Chủ tịch UBND phường Mông Dương, cho biết: "Theo Quyết định số 3000/2017/QĐ-UBND của UBND tỉnh về việc ban hành Quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh, thì việc xác định phương án bồi thường được quy định rất chặt chẽ. Chẳng hạn như, với nhà, công trình khác xây dựng trên đất đủ điều kiện bồi thường về đất, nhưng không đúng mục đích sử dụng đất, xây dựng từ 1/7/2014 về sau thì không được hỗ trợ. Hiện nay theo hồ sơ lưu trữ ở phường, sẽ có một số trường hợp hộ dân ở tổ 2, khu I không được hỗ trợ".

Ở tổ 2, khu I, không hiếm những ngôi nhà được trang trí bằng gạch ốp lát sặc sỡ như thế này.

Điển hình là trường hợp của hộ anh Lê Văn Tuyên, có hộ khẩu thường trú tại xóm 7, xã Thanh Sơn, huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương, đăng ký tạm trú tại tổ 2, khu I, phường Mông Dương. Ngôi nhà anh Tuyên phản ánh bị nứt gãy, sụt lún (PV đã đề cập trong bài 1), thực tế được xây dựng từ năm 2016 chứ không phải từ năm 2013 như anh Tuyên cho chúng tôi biết. Ngày 29/4/2017, UBND phường Mông Dương đã lập biên bản kiểm tra việc xây dựng nhà ở của anh Tuyên. Thời điểm kiểm tra, ngôi nhà đã xây có diện tích 38,5m², anh Tuyên không xuất trình được giấy tờ liên quan đến thửa đất cũng như công trình đang xây dựng.

Ngày 30/4/2016, UBND phường Mông Dương đã ra Thông báo số 68/TB-UBND về việc dừng tất cả các hoạt động đầu tư, xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng, vi phạm trật tự đô thị tại tổ 2, khu I, phường Mông Dương. Đồng thời, ra Quyết định số 59/QĐ-UBND về việc đình chỉ thi công xây dựng công trình vi phạm trật tự xây dựng đô thị của ông Lê Văn Tuyên. Ngày 5/5/2016, UBND phường tiếp tục ra Thông báo số 70/TB-UBND thông báo lần 2 yêu cầu ông Lê Văn Tuyên dừng việc xây dựng công trình nhà ở không được phép của cơ quan có thẩm quyền...

Đoạn đường dẫn vào tổ 2, khu I, phường Mông Dương, phủ rêu và cỏ mọc, do lâu ngày ít người đi lại.

Tương tự là trường hợp của hộ anh Hoàng Văn Tuấn. Theo bản xác minh của Công an phường, anh Tuấn tuy có hộ khẩu tại tổ 2, khu I, phường Mông Dương, nhưng không thường xuyên sinh sống tại đây. Trong biên bản xác minh nguồn gốc đất đai - xây dựng của hộ anh Tuấn, ông Nguyễn Khắc Phùng xác nhận: "Năm 2013, gia đình ông Phùng có nhượng cho anh Hoàng Văn Trường (em trai anh Tuấn) thửa đất hiện anh Tuấn đã xây dựng nhà ở. Còn anh Trường nhượng lại cho anh Tuấn thời điểm nào thì tôi không rõ". Thế nhưng trong bản tự kê khai của anh Hoàng Văn Tuấn về nhà đất và tài sản phục vụ công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, anh Tuấn khẳng định: "Đất của gia đình nhận chuyển nhượng lại của anh Hoàng Văn Trường năm 2004" (?). Hơn nữa, trong hồ sơ lưu trữ của UBND phường Mông Dương, ngày 27/4/2017, hộ anh Tuấn đã từng bị UBND phường Mông Dương lập biên bản kiểm tra; ra thông báo và ban hành quyết định đình chỉ thi công xây dựng công trình vi phạm trật tự đô thị...

Ngoài những căn cứ trên, khi mục sở thị các công trình xây dựng ở tổ 2, khu I, bằng cảm quan, chúng tôi cũng thấy được một số công trình người dân xây dựng chỉ mang tính hình thức, nhằm được kiểm đếm hỗ trợ khi GPMB. Chẳng hạn như bể chứa nước, giếng khoan...

Trước khi tiến hành các đợt di dời, giải tỏa, tổ 2, khu I, phường Mông Dương có hơn 50 hộ dân sinh sống, hiện chỉ còn 12 hộ.

Trao đổi và làm rõ kiến nghị của chị Phạm Thị Ngọc Linh về việc gia đình chị bị đình chỉ, cưỡng chế công trình đang thi công; trong khi hộ ông Hà Văn Đỉnh (cách nhà chị Linh không xa), cũng xây dựng công trình cùng thời điểm, sau khi có quyết định cưỡng chế vẫn tiếp tục được xây dựng, Chủ tịch UBND phường Mông Dương, khẳng định: "Gia đình chị Linh đã bị phạt vi phạm hành chính vì chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp không phải là đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng sang đất phi nông nghiệp mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép. Chị Linh còn xây dựng công trình trái phép, vi phạm hành lang bảo vệ an toàn công trình lưới điện cao áp, nên bị buộc phải cưỡng chế, tháo dỡ".

Còn trường hợp gia đình ông Hà Văn Đỉnh, mặc dù bị cưỡng chế vì xây dựng công trình trên đất sử dụng không đúng mục đích, nhưng khu vực ông Đỉnh sinh sống thuộc tổ 3, khu I, không nằm trong diện di dời, giải tỏa. Hơn nữa, theo quy định, trong vòng 60 ngày nếu ông Đỉnh hoàn thiện hồ sơ chuyển đổi mục đích sử dụng đất thì sẽ tiếp tục được xây dựng. Hiện hồ sơ của gia đình ông Đỉnh đã được nộp về Trung tâm Hành chính công thành phố để hoàn thiện theo quy định. Với những quy định mới nhất của tỉnh về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất thì việc lập hồ sơ, xét duyệt từng trường hợp phải được thực hiện chặt chẽ để đảm bảo việc hỗ trợ GPMB phải đúng quy định, đúng đối tượng. Chúng tôi đang cố gắng triển khai hỗ trợ, di dời, GPMB các hộ dân tổ 2, khu I trong thời gian sớm nhất và chắc chắn việc này sẽ phải hoàn thành trong năm 2017".

Cẩm Nang - Khánh Giang