Đăng ký hộ tịch có yếu tố nước ngoài: Gỡ "nút thắt" về thủ tục

Luật Hộ tịch 2014 có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2016 được coi là cuộc “cách mạng” trong công tác đăng ký, quản lý hộ tịch. Trong đó, việc chuyển thẩm quyền đăng ký hộ tịch có yếu tố nước ngoài cho UBND cấp huyện thực hiện đã được người dân tích cực đón nhận và mang lại nhiều kết quả thiết thực. Sau một năm rưỡi triển khai, việc đăng ký, quản lý hộ tịch đã từng bước đi vào nền nếp, đáp ứng nhu cầu thực tế của người dân các địa phương.

Chị Vũ Thị Thu Thảo, khu 2, phường Cửa Ông, TP Cẩm Phả, có nhu cầu làm thủ tục kết hôn với người Việt Nam tại Đức, chia sẻ: “Hiện 2 vợ chồng tôi đều làm việc tại Đức nên không có nhiều thời gian để đi lại làm các thủ tục. Tuy nhiên, với những quy định mới của pháp luật hiện nay đã tạo điều kiện hết sức thuận lợi cho chúng tôi, nhất là các hồ sơ, trình tự cũng đã đơn giản hơn rất nhiều”. Thực tế hiện nay, quy trình giải quyết đã được đơn giản hoá, nhưng vẫn đảm bảo tính pháp lý, nhất là với thủ tục ghi chú ly hôn. Nếu trước đây cán bộ địa phương phải gửi văn bản xin ý kiến Bộ Tư pháp, thì nay chỉ cần tra cứu tại website của Bộ Tư pháp là đảm bảo giải quyết hồ sơ. Nhờ đó, thời gian đăng ký hộ tịch có yếu tố nước ngoài đã được rút ngắn, từ 25 ngày làm việc xuống còn 15 ngày.

Người dân làm thủ tục đăng ký hộ tịch tại Trung tâm Hành chính công TP Uông Bí.

Theo Trưởng Phòng Tư pháp TP Uông Bí Bùi Hải Trường, việc phân cấp cho UBND cấp huyện, thị xã, thành phố giải quyết đăng ký hộ tịch có yếu tố nước ngoài sẽ tăng tính chính xác và thuận lợi khi xác minh thông tin công dân. Bởi lẽ, khi các thông tin về công dân phía Việt Nam chưa rõ, UBND cấp huyện có thể tiến hành xác minh trực tiếp tại địa phương trong khoảng thời gian ngắn. Trong khi trước đây, Sở Tư pháp muốn xác minh các thông tin về công dân thường phải gửi văn bản qua đường bưu chính đến phòng tư pháp để xác minh và chờ đợi kết quả, dẫn đến thời gian giải quyết dài ngày, ảnh hưởng đến quyền lợi của công dân.

Báo cáo của Sở Tư pháp cho thấy, sau một năm rưỡi thực hiện công tác đăng ký và quản lý hộ tịch có yếu tố nước ngoài tại UBND cấp huyện, đến nay, toàn tỉnh đã tiếp nhận, giải quyết đăng ký khai sinh cho 97 trường hợp; đăng ký khai tử cho 16 trường hợp; nhận cha, mẹ, con cho 8 trường hợp và đăng ký kết hôn cho 536 trường hợp. Bên cạnh những ưu điểm nêu trên, công tác đăng ký và quản lý hộ tịch có yếu tố nước ngoài vẫn còn tồn tại một số hạn chế. Trong đó, chất lượng các bản chụp giấy tờ tuỳ thân (CMND, hộ chiếu...) bằng điện thoại, máy ảnh để làm căn cứ giải quyết hồ sơ hộ tịch chất lượng kém, nội dung mờ, không rõ, tính xác thực và giá trị sử dụng của các loại giấy tờ này chưa cao. Không những thế, tên của người nước ngoài tại một số hồ sơ kết hôn chưa thống nhất và chính xác, tập trung tại các hồ sơ có công dân mang quốc tịch Trung Quốc, từ đó dẫn đến trong hồ sơ có nhiều tên khác nhau, giấy tờ hộ tịch được cấp không đúng tên thật gây bất lợi cho công dân.

Để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, bên cạnh công tác tuyên truyền thì chính cán bộ tư pháp địa phương là một trong những “mắt xích” quan trọng nhất giúp Luật Hộ tịch thực sự đi vào đời sống. Giám đốc Sở Tư pháp Dương Thái Sơn cho biết: “Việc đăng ký và cấp các loại giấy tờ hộ tịch có yếu tố nước ngoài là một việc cực kỳ quan trọng, thể hiện chính sách của Nhà nước đối với quyền con người trong bối cảnh hội nhập quốc tế. Chính vì vậy, công chức tư pháp hộ tịch cần nghiêm chỉnh chấp hành các quy định của pháp luật khi đăng ký hộ tịch có yếu tố nước ngoài. Đồng thời phải thường xuyên học hỏi, nâng cao trình độ chuyên môn, tích luỹ kinh nghiệm, cũng như nâng cao trình độ ngoại ngữ và kỹ năng xử lý công việc; chủ động rà soát những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện đăng ký hộ tịch có yếu tố nước ngoài, kịp thời phản ánh tới Sở Tư pháp để được chỉ đạo, hướng dẫn tháo gỡ, đảm bảo việc hộ tịch được thực hiện đúng quy định của pháp luật”.

Hoàng Quỳnh