Hỗ trợ kinh phí hoạt động cho các nhà văn hoá thôn, khu: Cần thiết, nhưng không cào bằng

Thực hiện Nghị quyết số 67/2012/NQ-HĐND ngày 12-12-2012 về tăng cường quản lý và phát huy hiệu quả hoạt động của hệ thống thiết chế văn hoá, thể thao trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2013-2015, các nhà văn hoá (NVH) thôn, khu đã được nhận kinh phí hỗ trợ hàng năm từ ngân sách tỉnh. Qua đó đã có tác động tích cực tới việc nâng cao tần suất hoạt động của NVH thôn, khu, cũng như chất lượng phong trào văn hoá, văn nghệ, thể dục thể thao quần chúng tại cơ sở. Tuy nhiên, kể từ năm nay khi Nghị quyết 67 đã hết hiệu lực, các NVH thôn, khu sẽ ra sao nếu phải tự chủ hoàn toàn về kinh phí hoạt động?

Nhìn từ thực tế

Dịp cuối năm 2015 vừa qua, chúng tôi có dịp đến thăm NVH thôn Đông Khê Thượng, xã Việt Dân (TX Đông Triều). Anh Nguyễn Thanh Tùng, Trưởng thôn Đông Khê Thượng chia sẻ: NVH có ý nghĩa rất quan trọng với người dân trong thôn vì thường xuyên diễn ra các cuộc hội họp, sinh hoạt văn hoá, văn nghệ chung. Nguồn hỗ trợ của ngân sách 6 triệu đồng/năm cho hoạt động của NVH những năm qua được dành cho việc sửa chữa nhỏ, trang trí băng rôn, khẩu hiệu và hỗ trợ một phần kinh phí luyện tập văn hoá, văn nghệ của bà con...

Nhà văn hoá khu Vĩnh Phú, phường Mạo Khê (TX Đông Triều) là một trong những nơi huy động xã hội hoá tốt cho đầu tư cũng như tổ chức các hoạt động văn hoá, văn nghệ của người dân trên địa bàn.

Không chỉ Đông Khê Thượng là nơi còn nhiều khó khăn, với NVH khu Xuân Cầm (phường Xuân Sơn, TX Đông Triều) - một trong những NVH đạt chuẩn, rất đẹp của thị xã vừa được xây dựng xong vào đầu năm 2015 thì việc sử dụng nguồn kinh phí hỗ trợ cho các hoạt động của NVH nơi đây cũng khá dè sẻn. Ông Hà Văn Bao, Phó Bí thư chi bộ kiêm Trưởng khu Xuân Cầm, cho biết: “Xuân Cầm 3 năm qua vẫn được hỗ trợ 6 triệu đồng/năm dành cho hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể thao nhưng chúng tôi đều phải huy động xã hội hoá thêm thì mới đủ. Thậm chí, có năm phải huy động thêm cả chục triệu đồng chứ chỉ có 6 triệu đồng thì một, hai cuộc nhỏ cũng đã hết rồi...”.

Chia sẻ thêm với chúng tôi về vấn đề này, ông Nguyễn Thanh Tùng, Trưởng Phòng VHTT TX Đông Triều cho hay: Ngoài xã hội hoá trong đầu tư NVH thì cũng cần Nhà nước có hỗ trợ chi phí thường xuyên cho hoạt động quản lý NVH, vì mức hỗ trợ 3-6 triệu đồng/NVH theo Nghị quyết 67 là thấp. Nay không có nguồn kinh phí này thì rất khó khăn cho hoạt động của NVH, nhiều NVH ở vùng trung tâm đô thị có thể huy động xã hội hoá để hoạt động nhưng với vùng sâu, vùng xa thì rất khó khăn, trong khi hiện nay hầu hết các hoạt động khác trong xây dựng nông thôn mới đều đã huy động, kêu gọi xã hội hoá từ nhân dân rồi.

Không chỉ TX Đông Triều, với thành phố có nguồn lực mạnh như TP Cẩm Phả thì nguồn kinh phí dành cho hoạt động cũng không đơn giản. Ông Nguyễn Hữu Viển, Thường trực Ban chỉ đạo Phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá của TP Cẩm Phả cho hay: Việc đầu tư xây dựng cũng như tổ chức hoạt động của các NVH thôn, khu trên địa bàn TP Cẩm Phả khá tốt, nhưng khó khăn nhất là không có kinh phí hoạt động. Riêng tiền điện, nước mỗi NVH cũng mất khoảng 1,4 triệu đồng/năm trong khi thực hiện Nghị quyết 67, mỗi NVH khu được hỗ trợ 3 triệu đồng/năm dành cho các hoạt động văn hoá, văn nghệ. Chủ trương xây dựng NVH là tốt, dân tự quản là chính, chỉ cần hỗ trợ một chút kinh phí để họ quản lý, tổ chức hoạt động, chứ giờ mà cắt hết thì cũng là một vấn đề không nhỏ...

Gỡ khó cho cơ sở

Thực hiện chủ trương “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, theo thống kê của Sở VH-TT&DL, tính đến hết tháng 8-2015, toàn tỉnh có 1.543/1.571 NVH thôn, khu đã được đầu tư xây dựng với tổng kinh phí gần 1.290 tỷ đồng. Các NVH thôn, khu được sử dụng đúng mục đích, trung bình hoạt động từ 30-40 lượt/NVH/năm đã góp phần nâng cao đời sống văn hoá tinh thần cho người dân, đóng góp to lớn trong việc phục vụ nhiệm vụ chính trị của địa phương.

Triển khai Nghị quyết số 67/2012/NQ-HĐND ngày 12-12-2012 về tăng cường quản lý và phát huy hiệu quả hoạt động của hệ thống thiết chế văn hoá thể thao, kể từ năm 2013 đến hết năm 2015, các NVH thôn, khu trên địa bàn tỉnh nhận đủ số tiền trợ cấp theo Nghị quyết với mức 3 triệu đồng/NVH/năm đối với các phường, 8 triệu đồng/NVH/năm đối với các xã khó khăn, 6 triệu đồng/NVH/năm đối với các xã còn lại. Việc hỗ trợ nguồn kinh phí cho các hoạt động văn hoá, thể thao tại NVH thôn, khu đã có tác động tích cực tới việc nâng cao tần suất hoạt động của NVH thôn, khu; góp phần nâng cao chất lượng phong trào văn hoá, văn nghệ, thể dục thể thao quần chúng tại cơ sở. Tuy nhiên, qua đánh giá của các địa phương trong toàn tỉnh cho thấy, mức hỗ trợ này cũng còn hạn chế, với nhiều nơi không đủ để hoạt động, trong khi công tác xã hội hoá huy động đóng góp của nhân dân còn yếu, chủ yếu là ngân sách của nhà nước, ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động và chất lượng phục vụ của NVH.

Để gỡ khó cho cơ sở sau khi Nghị quyết 67 hết hiệu lực, hiện Sở VH-TT&DL đang xây dựng báo cáo tham mưu với tỉnh để xây dựng Nghị quyết mới liên quan đến việc quản lý và phát huy hiệu quả hoạt động của hệ thống thiết chế văn hoá, thể thao trên địa bàn tỉnh trong năm 2016 và những năm tiếp theo, trong đó có việc hỗ trợ kinh phí hoạt động cho các NVH thôn, khu. Ông Phạm Hữu Lượng, Trưởng Phòng Nghiệp vụ Văn hoá và Gia đình (Sở VH-TT&DL), cho biết: Việc hỗ trợ kinh phí hoạt động thường xuyên cho NVH - Khu thể thao cấp thôn, khu là vô cùng cần thiết. Căn cứ vào thực tế, chúng tôi dự kiến sẽ đề xuất tỉnh tăng mức hỗ trợ kinh phí tổ chức các hoạt động văn hoá, thể thao hàng năm cho các NVH thôn, khu trong toàn tỉnh. Tuy nhiên, mức hỗ trợ không cào bằng, ở vùng trung tâm đô thị, khả năng huy động xã hội hoá cao thậm chí có thể không cần Nhà nước hỗ trợ kinh phí, nhưng với các huyện miền núi, biên giới, hải đảo thì mức hỗ trợ có thể tăng lên ngang với NVH tại các thôn, bản. Có như thế mới “tiếp lửa” cho các NVH những vùng khó khăn vươn lên hoạt động tốt được...

Phan Hằng