Dạy nghề cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn: Gắn đào tạo với giải quyết việc làm

Triển khai từ tháng 3-2015, mô hình hỗ trợ dạy nghề cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn (ĐBKK) của Trung tâm Công tác xã hội (CTXH) thuộc Sở LĐ-TB&XH tỉnh đã giúp trẻ em khó khăn trên địa bàn được học nghề phù hợp với điều kiện của mình, từ đó tạo việc làm để hỗ trợ gia đình ổn định cuộc sống...

Anh Bùi Quang Quyền hướng dẫn Nguyễn Văn Đỗ (người ngồi) bọc dán xe máy.

Không có bố, mẹ đã lập gia đình riêng, em Nguyễn Văn Đỗ, sinh năm 2000 (tổ 10, khu 1, phường Hồng Hà, TP Hạ Long) sống với bà ngoại từ nhỏ. Bà em năm nay hơn 70 tuổi, kiếm sống bằng nghề bán rau nên gia cảnh khó khăn. Tháng 10-2015, được Trung tâm CTXH tỉnh tư vấn, hỗ trợ, Đỗ theo học nghề bọc dán tem, trang trí xe máy, ô tô tại Cơ sở của anh Bùi Quang Quyền, số 329, đường Nguyễn Văn Cừ, TP Hạ Long. Đỗ cho biết: Cháu mới học hết lớp 9 thì bỏ học nên cũng mong có được một nghề nào đó để sau này nuôi sống được gia đình. Nghề này khá phù hợp với năng lực của cháu.

Anh Quyền tâm sự: Tôi vốn là trẻ mồ côi từ Hải Dương về đây lập nghiệp nên rất đồng cảm với những đưa trẻ có hoàn cảnh khó khăn. Chính vì vậy, khi các anh chị ở Trung tâm CTXH tỉnh đặt vấn đề giúp đào tạo nghề cho cháu Đỗ, tôi đồng ý ngay. Tôi hy vọng với nghề mình truyền lại sẽ giúp ích cho cuộc sống của cháu sau này.

Không chỉ có Đỗ mà 27 trẻ em khác từ 14-16 tuổi có hoàn cảnh ĐBKK ở các huyện, thị xã, thành phố (Quảng Yên, Hạ Long, Cẩm Phả, Vân Đồn) triển khai mô hình hỗ trợ dạy nghề cho trẻ em hoàn cảnh ĐBKK đã được các cơ sở nhận dạy nghề, tạo công ăn, việc làm. Mô hình này được Trung tâm CTXH tỉnh triển khai từ tháng 3-2015. Những trẻ được lựa chọn thực hiện mô hình được học nghề theo hình thức cầm tay chỉ việc trong thời gian 3 tháng với một nghề phù hợp khả năng của mình và sau khi học có thể được nhận vào chính tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh để làm việc.

Theo Phó Giám đốc Trung tâm CTXH tỉnh Trương Mạnh Hùng, để thực hiện mô hình này, trước đó, Trung tâm đã phối hợp với phòng LĐ-TB&XH các địa phương khảo sát 35 cơ sở dạy nghề, 40 cơ sở sản xuất kinh doanh và doanh nghiệp có đào tạo nghề ở Hạ Long, Quảng Yên, Cẩm Phả, Vân Đồn để đánh giá năng lực dạy nghề và nhu cầu tuyển dụng lao động của các cơ sở này; đồng thời nhân viên CTXH của Trung tâm cùng phối hợp cùng với cộng tác viên CTXH ở thôn, khu đi nắm bắt điều kiện, hoàn cảnh, nguyện vọng học nghề của trẻ em 14-16 tuổi có hoàn cảnh ĐBKK ở các địa phương trên để tư vấn giúp các em việc chọn nghề sao cho phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của mình và phù hợp với cơ sở dạy nghề gần nhất, tìm được việc làm sau khi học nghề một cách tối ưu nhất. Qua khảo sát 250 trẻ em, Trung tâm đã lựa chọn được 28 trẻ phù hợp tham gia vào mô hình để gửi đào tạo tại 24 cơ sở trên địa bàn.

Nhờ được tuyên truyền, vận động thường xuyên, những cơ sở dạy nghề cho trẻ dù chỉ được hỗ trợ kinh phí 3 triệu đồng/người học/khoá học, nhưng luôn nhiệt tình truyền nghề cho các cháu theo học. Một số cơ sở dạy các nghề: Đan lưới, đóng tàu vỏ gỗ, đánh cá... cam kết với người học là sau khoá học sẵn sàng bố trí công việc có mức lương từ 4-6 triệu đồng. Nhiều cơ sở còn trích tiền hỗ trợ đào tạo để giúp người học mua xe đạp đi học hoặc mua quần áo, đồ dùng sinh hoạt.  Trong quá trình học nghề và tạo việc làm, Trung tâm CTXH tỉnh thường xuyên phối hợp với địa phương và cơ sở dạy nghề nắm bắt tâm tư, nguyện vọng; kịp thời tư vấn, động viên trẻ theo học.

Thực tế triển khai mô hình cho thấy, việc đào tạo nghề cho trẻ em có hoàn cảnh ĐBKK gặp nhiều trở ngại bởi qua khảo sát cho thấy, đa số trẻ em có hoàn cảnh ĐBKK thuộc đối tượng tâm thần, khuyết tật nặng, không tự phục vụ được bản thân. Do vậy, dù gia đình có nguyện vọng cho các em đi học một nghề gì đó để sau này tự nuôi sống bản thân, nhưng các em không tham gia học tập được. Bên cạnh đó, một số em chưa xác định được việc lựa chọn nghề hoặc còn tư tưởng “cả thèm chóng chán” nên Trung tâm phải tư vấn nhiều lần; thực hiện kết nối từ 2 đến 3 cơ sở mới thành công.

Mặc dù vậy, với việc cụ thể từng người gắn với từng cơ sở đào tạo, Mô hình hỗ trợ đào tạo nghề gắn với việc làm cho trẻ em có hoàn cảnh ĐBKK đã khẳng định được hiệu quả của mình. Sau một năm thực hiện, mô hình này đã giúp 5 trẻ có việc làm ổn định; 5 trẻ vừa học vừa làm tại cơ sở dạy nghề với mức lương tháng từ 2-3 triệu đồng/tháng; các trường hợp khác đang tiếp tục theo học nghề. Điều đáng mừng là qua hoạt động vận động, kết nối đối với các cơ sở dạy nghề, hiện Trung tâm CTXH tỉnh đã xây dựng được một “quỹ” với 40 cơ sở trên địa bàn TP Hạ Long, TP Cẩm Phả, TX Quảng Yên và huyện Vân Đồn sẵn sàng nhận dạy nghề đối với trẻ em có hoàn cảnh ĐBKK nói riêng và đối tượng yếu thế nói chung.

Thu Nguyệt