"Bà hỏa" rình rập các chợ

Mặc dù đã có nhiều bài học đau lòng về các vụ cháy chợ diễn ra trên khắp cả nước thế nhưng theo tìm hiểu của phóng viên các chợ trên địa bàn tỉnh vẫn tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ rất cao.

Nhà kho để thiết bị PCCC tại Chợ Cẩm Phả thành nơi bán hàng.

Ẩn họa rình rập

Để tìm hiểu thực trạng về công tác an toàn PCCC hiện nay tại các chợ trên địa bàn tỉnh chúng tôi đã đi khảo sát tại các chợ trung tâm trên địa bàn tỉnh.

Theo ghi nhận của chúng tôi tại các chợ trung tâm các địa phương như Hạ Long, Cẩm Phả, Uông Bí, Móng Cái... nhìn chung tại các chợ còn tương đối mới, các thiết bị an toàn PCCC cơ bản được trang bị đầy đủ.

Tuy nhiên đối với các chợ cũ, chợ tạm do sự buông lỏng quản lý khiến hệ thống điện hư hỏng xuống cấp, thiết bị PCCC thiếu sự đồng bộ, không còn đảm bảo an toàn. Đặc biệt, tại nhiều chợ, việc trang bị bình cứu hoả cho các tiểu thương để có thể ứng cứu tại chỗ khi có hoả hoạn rất hạn chế, nhiều chợ chỉ làm mang tính chất đối phó. Tình trạng lấn chiếm lối đi làm nơi bán hàng diễn ra phổ biến, đường giao thông xung quanh bị chiếm dụng, nếu chẳng may xảy ra sự cố thì xe chữa cháy không thể tiếp cận hiện trường. Không những vậy, hệ thống điện tại các chợ chằng chịt, công tơ, bảng điện, bóng đèn được lắp đặt ngay sát đồ, hàng dễ cháy.

Điển hình như tại chợ Trung tâm TP Cẩm Phả được xây dựng từ năm 1986, trải qua gần 30 năm hoạt động đã xuống cấp trầm trọng, đặc biệt là trang thiết bị PCCC lạc hậu, cũ nát. Bất kỳ ai khi đến chợ cũng cảm thấy giật mình vì sự chủ quan, coi thường công tác an toàn PCCC của BQL chợ cũng như ý thức của tiểu thương.

Hệ thống điện Chợ Trung tâm TP Cẩm Phả đã xuống cấp nghiêm trọng.

Ngay khi đặt chân đến Chợ Trung tâm TP Cẩm Phả để đi vào các ngành hàng chúng tôi phải rất vất vả luồn lách nhường nhau lối đi, không gian trong chợ lúc nào cũng cảm thấy ngột ngạt. Bởi, chỗ nào cũng bị tiểu thương chiếm dụng làm nơi buôn bán từ lối đi lại, nhà kho, thậm chí cả khu vực chứa dụng cụ PCCC...

Người dân vào chợ phải cúi đầu vì sợ vướng vào những tấm ni-lông, vải bạt do các chủ quầy căng ngang dọc, tầng tầng lớp lớp lấn chiếm khoảng không. Khu chợ này rất tối, chật chội, các chủ hộ thường xuyên dùng điện thắp sáng, kể cả giữa trưa. Điều chúng tôi cảm thấy giật mình nhất là tình trạng mất an toàn hệ thống điện tại chợ này. Những đường điện nối ngang dọc không theo một quy luật, chằng chịt. Thậm chí nhiều đoạn dây điện cũ bị mục nát, không được bọc kín. Trong khi đó hệ thống công tơ điện treo lủng lẳng nhiều cái có thể rơi xuống bất cứ lúc nào. Nguy hiểm là thế, nhưng tiểu thương ở đây chẳng mấy ai bận tâm, nhiều người còn thản nhiên đún nấu, để bếp than gây gần nguyên điện hay câu móc điện trái phép.

Với thực trạng này, chỉ cần một đường dây bị chập, đứt, hở là có thể gây chập điện và nguy cơ cháy là hoàn toàn có thể xảy ra.

Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Chí Công, Phó Trưởng Ban Quản lý chợ Trung tâm Cẩm Phả cho biết: “Lực lượng PCCC chợ gồm 40 người trong đó có cả tiểu thương, ngoài ra chợ trang bị 90 bình cứu hoả các loại, 1 máy bơm, 2 bể nước với 120m3... Thế nhưng hiện nay chợ gặp rất nhiều khó khăn do bể nước PCCC phải dùng chung với bể nước sinh hoạt của 700 tiểu thương đang kinh doanh tại chợ. Còn các bình cứu hỏa thì nhiều bình đã hoen gỉ không sử dụng được".

Tương tự như vậy, tình trạng mất an toàn PCCC cũng diễn ra tại nhiều chợ khác như chợ Trung tâm TP Uông Bí. Tại đây các lối đi giữa các ngành hàng nhỏ hẹp, bị chiếm dụng làm nơi bán hàng. Còn hệ thống công tơ điện tại các ngành hàng để trần không có hộp che đậy. Còn tại chợ Trung tâm TP Móng Cái, Hạ tầng các chợ không đồng bộ, các khu vực chợ xây dựng chia thành nhiều giai đoạn, thiết kế thi công không đồng bộ, vừa sử dụng, vừa cải tạo, sửa chữa nâng cấp và bổ sung các trang thiết bị PCCC. Trong đó, ở khu vực Chợ 2 và Chợ 3, nhiều hạng mục công trình đã xuống cấp, hư hỏng; hệ thống điện thường xuyên bị quá tải, tiềm ẩn nhiều nguy cơ cháy nổ...

Tiểu thương Chợ Trung tâm TP Cẩm Phả đún nấu ngay cạnh hệ thống điện.

Tiểu thương thờ ơ

Có một thực tế hiện nay, những nguy cơ trên đều được dự báo trước, nhưng nhiều Ban Quản lý chợ vẫn chưa quan tâm đúng mức đến công tác PCCC, thiếu kiểm tra thường xuyên, nên chưa kịp thời chấn chỉnh, khắc phục thiếu sót. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, huấn luyện, bồi dưỡng nghiệp vụ PCCC của các Ban quản lý chợ và trung tâm thương mại đối với cán bộ, công nhân viên, các hộ kinh doanh không thường xuyên, đầy đủ theo quy định.

Lối đi tại chợ Uông Bí bị tiểu thương chiếm dụng làm nơi bán hàng.

Khi được hỏi tiểu thương tại hầu hết các chợ nhiều người đều chia sẻ rằng chẳng mấy khi được BQL chợ tổ chức tập huấn bồi dưỡng kỹ năng PCCC hay hướng dẫn sử dụng các công cụ chữa cháy thông dụng nhất như bình bọt, vòi phun nước, cách sử dụng chăn dập lửa... Thậm chí việc mua bảo hiểm PCCC hiện nay rất hữu ích, giúp tiểu thương giảm thiệt hại khi chẳng may có hỏa hoạn xảy ra nhưng nhiều người cho biết chưa bao giờ nghe đến việc này.

Trao đổi với chúng tôi, chị Nguyễn Thị Hằng, tiểu thương Chợ Trung tâm TP Cẩm Phả khẳng định: "Tôi đã buôn bán ở đây nhiều năm nay, có bao nhiêu vốn liếng đều dồn vào sạp hàng, nhưng chưa từng tham gia diễn tập PCCC và chưa bao giờ nghe bất kỳ thông tin nào giới thiệu về các sản phẩm bảo hiểm tài sản, mức phí hay quyền lợi bảo hiểm."

Theo tìm hiểu được biết, kể từ tháng 11-2006, Chính phủ ban hành Nghị định số 130/2006/NĐ-CP quy định chế độ bảo hiểm cháy nổ bắt buộc. Cụ thể, các chợ, trung tâm thương mại là một trong những đối tượng bắt buộc tham gia loại hình bảo hiểm cháy nổ.

Quy định là vậy nhưng hiện nay do nhiều chợ trên địa bàn tỉnh không chấp hành các quy định về an toàn PCCC, nguy cơ tiềm ẩn hiện rõ vì thế có lẽ chẳng mấy doanh nghiệp bảo hiểm nào muốn bán. Điển hình như tại Chợ 2 và Chợ 3 (TP Móng Cái), nhiều hạng mục công trình đã xuống cấp, hư hỏng; hệ thống điện thường xuyên bị quá tải, tiềm ẩn nhiều nguy cơ cháy nổ, hệ thống đường nội bộ, hành lang lối đi trong chợ nhỏ hẹp, không đáp ứng được yêu cầu công tác chữa cháy theo quy định. Vì vậy, 2 chợ không thể thực hiện việc mua bảo hiểm theo quy định.

Nghĩa Hiếu