Chế độ cho người tham gia kháng chiến nhiễm chất độc hoá học: Vẫn thiếu hướng dẫn, chờ đến bao giờ?

Để tri ân những người có công với cách mạng, trong đó có người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hoá học/dioxin, Nhà nước đã ban hành nhiều cơ chế chính sách ưu đãi với những đối tượng này. Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện chính sách liên quan đến người bị nhiễm chất độc hoá học hiện vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn, bất cập.

Đến ngôi nhà của vợ chồng ông Chu Công Văn (sinh năm 1952), tại tổ 9, khu 7, phường Cao Xanh, chúng tôi không khỏi chạnh lòng khi gặp cô con gái bị tâm thần của ông. Thở dài, ông bảo: “Con người ta bằng này tuổi thì đã có chồng, có con. Còn con tôi 26 tuổi đầu rồi mà như đứa trẻ con lên ba, phải dặn dò, dạy bảo từng tí một. Sểnh ra một cái là nó mang hết đồ ở nhà đem cho người ngoài…”.  Được biết, ông Văn  tham gia chiến đấu tại tỉnh Tây Ninh, thuộc chiến trường B2, một trong những khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của chất độc da cam. Con gái đầu của ông mắc chứng teo cơ từ khi mới sinh ra, đến năm 17 tuổi thì mất. Còn cô con gái thứ 2 thì bị rối loạn tâm thần. Hàng tháng ông đều phải đưa xuống Bệnh viện Bảo vệ sức khoẻ tâm thần Quảng Ninh để điều trị. Nếu so với quy định để được hưởng chế độ ưu đãi đối với người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hoá học/dioxin, ông có đủ điều kiện. Thế nhưng cho đến thời điểm này, ông Văn và con gái vẫn chưa thể được thụ hưởng những ưu đãi về chính sách đối với người bị nhiễm chất độc của Nhà nước. Ông Văn tâm sự: “Tôi đã phải lặn lội đi tìm các đồng đội cũ để xác nhận mình đã từng tham gia chiến trường. Tôi còn có Huân chương Chiến sĩ giải phóng hạng 3. Tuy nhiên, các cơ quan chức năng chưa giải quyết, các cán bộ lao động nói phải chờ Thông tư hướng dẫn của Bộ Y tế”.

Vợ chồng ông Chu Công Văn bên người con gái bị tâm thần.

Hay như trường hợp của vợ chồng ông Bùi Văn Hoè, bà Lý Thị Ngân, tổ 5, khu 7, phường Hà Khẩu, TP Hạ Long, tham gia chiến đấu và phục vụ nhiệm vụ quốc phòng tại chiến trường Quảng Trị năm 1972-1973. Sau khi trở về, ông Hoè được xác định mắc bệnh tiểu đường và vẩy nến, bà Ngân thì mắc ung thư phế quản phổi, ung thư cổ tử cung. Con gái của ông bà mắc ung thư phổi và mất vào năm 2000. Ông Bùi Văn Hoè cho biết: “Tôi cũng đã gửi hồ sơ đề nghị được hưởng chế độ nhưng cán bộ phường giải thích là đang dừng lại chờ có thông tư mới để giải quyết. Hai vợ chồng đều bệnh tật như vậy, nếu tình hình như thế này thì không biết chúng tôi có thể chờ được đến ngày có chế độ không nữa”.

Ông Văn và vợ chồng ông Hoè chỉ là hai trong số rất nhiều trường hợp các đối tượng người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hoá học/dioxin gặp khó khăn trong quá trình tiếp cận chính sách ưu đãi của Nhà nước. Theo số liệu thống kê của Hội Nạn nhân chất độc da cam TP Hạ Long, hiện trên địa bàn thành phố có hơn 2.500 người phơi nhiễm chất độc hoá học. Trong đó, mới có gần 1.500 người đã được giải quyết chế độ, còn lại hơn 600 bộ hồ sơ tồn đọng. Đến nay, khoảng 230 bộ hồ sơ đã được tỉnh thẩm định nhưng do chưa có hướng dẫn thực hiện nên những trường hợp này phải trả lại cho đối tượng. “Quá trình giải quyết hồ sơ tồn đọng quá lâu, khi hồ sơ hoàn tất đảm bảo pháp lý thì lại có yêu cầu dừng lại chờ hướng dẫn mới. Vì thế, nhiều người vẫn đang phải chờ để được hưởng chế độ”, ông Bùi Hữu Thỉnh, Chủ tịch Hội Nạn nhân chất độc da cam TP Hạ Long cho biết.

Trao đổi với ông Trần Huân, Phó Phòng LĐ-TB&XH TP Hạ Long về vấn đề giải quyết chế độ ưu đãi đối với người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hoá học/dioxin, ông Huân cho biết: “Ngay sau khi có Nghị định 31 của Chính phủ và Thông tư 05 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, TP Hạ Long cũng đã nhanh chóng triển khai tập huấn, bồi dưỡng cho cán bộ lao động các phường, xã trên địa bàn quy định mới về chính sách đối với người có công với các mạng. Tuy nhiên, đến nay, Bộ Y tế vẫn chưa ban hành được Thông tư hướng dẫn danh mục bệnh, tật, dị dạng, dị tật do nhiễm chất độc hoá học để xác nhận người hoạt động kháng chiến và con đẻ của họ bị nhiễm chất độc hoá học. Hướng dẫn, quy định về tiêu chuẩn thương tật, bệnh, tật, dị dạng, dị tật và tổ chức khám, giám định đối với thương binh, bệnh binh, người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hoá học và con của người có công với cách mạng cũng chưa có. Chính vì vậy, việc giải quyết chế độ ưu đãi đối với người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hoá học đều phải tạm thời dừng lại”.

Không chỉ tại TP Hạ Long mà vấn đề giải quyết chế độ ưu đãi đối với người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hoá học theo pháp lệnh ưu đãi người có công hiện đang được cử tri toàn tỉnh quan tâm. Và trong kì họp thứ 11, HĐND tỉnh khoá XII, ông Nguyễn Thế Thịnh, Giám đốc Sở LĐ-TB&XH tỉnh cũng nhấn mạnh: “Hiện tại, Bộ Y tế đang khẩn trương phối hợp với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và các Bộ, ngành liên quan để hoàn thành Thông tư hướng dẫn 05. Do đó, việc triển khai lập thủ tục xác nhận mới đối với người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hoá học do Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam, sẽ được thực hiện ngay sau khi có Thông tư hướng dẫn của Bộ Y tế”.

Lưu Phương Thảo