Ô nhiễm từ các điểm giết mổ tự phát ở TP Cẩm Phả

Ô nhiễm từ các điểm giết mổ tự phát không còn là chuyện bây giờ mới nói. Thực tế, vấn đề này đã được báo chí phản ánh rất nhiều lần song không mấy được các cấp chính quyền quan tâm. Hiện tại, các điểm giết mổ gia súc, gia cầm tự phát vẫn tồn tại trong khu dân cư, gây ô nhiễm môi trường nặng nề. Đây cũng là nơi có nguy cơ phát sinh các dịch bệnh, nhất là thời gian này, dịch bệnh đang diễn biến khá phức tạp.

Báo động đỏ

“Mục sở thị” tại điểm giết mổ của gia đình ông Nguyễn Văn Đang, phố Minh Khai, phường Cẩm Tây, TP Cẩm Phả, chúng tôi được chứng kiến khung cảnh bừa bộn, loang lổ những vũng tiết lợn, mỡ lợn, vây quanh là đủ các loại rác thải... Phía sau của khu vực giết mổ ấy là khu chuồng để tạm nhốt lợn với đủ các loại uế tạp gây mùi hôi thối bốc lên nồng nặc. Một số hộ dân có nhà liền kề điểm giết mổ trên cho biết: “Điểm giết mổ gia súc này đã hoạt động từ lâu, cứ khoảng 16 giờ chiều là có 2 đến 3 chiếc xe tải chở hàng chục con lợn về. Đây là thời gian điểm giết mổ bắt đầu “tra tấn” người dân sống xung quanh. Nào là tiếng lợn kêu, tiếng người í ới gọi, rồi chất thải của lợn rơi vãi khắp dọc đường... Nhưng cao điểm nhất là từ 2 giờ sáng, cả xóm bị náo loạn bởi những âm thanh hỗn tạp ấy, khiến người dân sống xung quanh không ngày nào được yên giấc”. Cũng theo cung cấp của một số hộ dân, trong khu còn có một điểm giết mổ gia cầm nữa cũng gây ảnh hưởng không kém. Hàng ngày, hàng trăm con gia súc, gia cầm tại 2 điểm này được giết mổ. Lượng gia súc, gia cầm này lại chủ yếu được thu mua ngoài thị trường trôi nổi, không có giấy chứng nhận kiểm dịch động vật. Trong khi, dịch bệnh ở gia súc, gia cầm đang bùng phát, các điểm giết mổ này lại thường xuyên đổ nội tạng, lông, chất thải gia súc, gia cầm lẫn với rác sinh hoạt. Thêm nữa, nước thải của quá trình giết mổ thì đều xả thẳng xuống cống nước thải của khu phố. Ngày nắng mùi hôi thối bốc lên, ngày mưa chất bẩn từ dưới cống tràn ra cả đường rất khó chịu. Những người dân trong khu luôn phải sống trong cảnh “ngộp thở” vì mùi hôi hám, tanh nồng và mối lo ngại từ nguy cơ dịch bệnh.

Sau giết mổ lợn được vận chuyển bằng các phương tiện không được đóng kín, luôn thường trực nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm, gây mất mỹ quan.

Chúng tôi tiếp tục “mục sở thị” một số điểm giết mổ tự phát khác tại phường Cẩm Thạch, TP Cẩm Phả cũng trong tình trạng tương tự. Hàng ngày, hàng trăm con gia súc, gia cầm được đưa về tập kết tại điểm, đợi đến sáng đưa vào giết mổ. Xong việc, chủ các điểm giết mổ cứ thế xả nước rửa sân, tống hết các thứ dơ bẩn ra đường đọng thành vũng gây hôi thối, ruồi nhặng bâu đầy. Sản phẩm sau giết mổ được vận chuyển bằng các phương tiện không được đóng kín luôn thường trực nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm, gây mất mỹ quan.

Cần có sự đầu tư, quy hoạch

Những điểm giết mổ nêu trên đều là mổ lậu, trốn thuế, trốn kiểm dịch gia súc, gia cầm nên sản phẩm xuất ra từ các điểm này đều không có dấu kiểm dịch. Chuyện này, không phải chính quyền địa phương không biết nhưng không hiểu sao các điểm giết mổ này vẫn ngang nhiên tồn tại.

Năm 2006, UBND tỉnh đã có Quyết định số 1214/QĐ-UBND về việc phê duyệt quy hoạch hệ thống giết mổ gia súc, gia cầm tập trung trên địa bàn tỉnh. Theo quy hoạch, trong giai đoạn từ 2006-2010 TP Cẩm Phả sẽ xây dựng 4 cơ sở giết mổ tập trung. Tuy nhiên, đến thời điểm này cả thành phố mới có 1 cơ sở xây dựng xong và có giấy phép hoạt động là Công ty CP Thái Hoà ở phố Trần Hưng Đạo, phường Cẩm Thạch. Ông Lý Thái Lân, Phó Giám đốc Công ty CP Thái Hoà chia sẻ: Sau khi UBND tỉnh ra Quyết định khuyến khích đầu tư xây dựng mới cơ sở giết mổ, bảo quản chế biến gia súc, gia cầm, doanh nghiệp đã huy động nguồn vốn, xây dựng điểm giết mổ tại phường Cẩm Thạch từ năm 2006, với quy mô rộng trên 4.300m2, công suất giết mổ đạt 500 con/ngày. Công trình này cũng “ngốn” của chúng tôi gần 8 tỷ đồng với đầy đủ hệ thống cấp nước, thoát nước, khu giết mổ liên hoàn hợp vệ sinh, khu tập kết gia súc, gia cầm đúng quy định. Chúng tôi cũng trang bị cả xe vận chuyển thực phẩm đi các điểm tiêu thụ sau giết mổ. Thế nhưng, đến nay, tại cơ sở mỗi ngày chỉ thực hiện giết mổ được khoảng 50 con lợn và hiện đang rơi vào tình trạng “chết yểu” vì không quy tụ được những hộ giết mổ nhỏ lẻ trong khu dân cư”.

Lý giải về điều này, bà Trần Thị Hồng Ánh, Trạm trưởng Trạm Thú y TP Cẩm Phả cho biết: “Sở dĩ các điểm giết mổ tự phát kia vẫn tồn tại vì cơ sở giết mổ tập trung chưa thực sự đáp ứng được nhu cầu của tư thương đang hoạt động tại các chợ. Bởi, đây là hàng thực phẩm tươi sống, địa bàn thành phố lại rộng, rất khó khăn trong việc vận chuyển. Nếu giết mổ trước, thực phẩm sẽ không đảm bảo chất lượng…”. Cũng cùng quan điểm với bà Ánh, chị Nguyễn Thị Dung, chủ quầy hàng bán thịt ở chợ Cửa Ông nói: “Ở đâu cũng mất tiền cả nên đâu tiện hơn thì tôi đến. Trước đây, tôi cũng đã tìm đến cơ sở giết mổ tập trung ở phường Cẩm Thạch, nhưng cơ sở này xa phường Cửa Ông gần 20km đi lại rất mất công. Đành rằng họ có xe chở lợn mổ sẵn đến tận nơi cho mình, nhưng cả cơ sở của họ chỉ có 1 chiếc xe thì bao giờ mới đến lượt mình. Chúng tôi phải tự chở lợn về, gặp hôm mưa to bùn bẩn hết lợn, khi đem rửa thì thịt lợn nhợt nhạt khách hàng chê. Mùa hè chở đường xa thịt rất chóng ôi. Tôi rất tán thành việc thành phố có kế hoạch xây thêm các cơ sở giết mổ tập trung trong đó có cả phường Cửa Ông. Khi cơ sở đó đáp ứng tốt yêu cầu kinh doanh của chúng tôi thì chúng tôi tự đến chứ không cần phải ai phải bắt ép”.

Để đảm bảo kiểm soát VSATTP từ gốc, rất cần có các cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tập trung để lực lượng thú y đến kiểm soát gia súc, gia cầm trước khi tiến hành giết mổ. Việc tồn tại các cơ sở giết mổ nhỏ lẻ sẽ là trở ngại rất lớn cho công tác kiểm dịch khi mà nguồn nhân lực làm công việc này đang thiếu và yếu. Thiết nghĩ các cơ quan chức năng cần có giải pháp sát thực hơn nữa trong việc lập quy hoạch, thiết kế xây dựng điểm giết mổ tập trung; kiên quyết hơn trong xử lý các điểm giết mổ tự phát trong khu dân cư. Bên cạnh đó, người tiêu dùng cũng cần có thói quen mua thực phẩm được kiểm dịch rõ ràng để bảo vệ sức khoẻ cho chính gia đình của mình.

Đỗ Linh - Anh Vũ