Xây dựng hệ thống dịch vụ công tác xã hội: Cần được tăng tốc

Hiện nay trên địa bàn tỉnh, nhu cầu về các dịch vụ công tác xã hội là rất lớn. Tuy nhiên, thực tế hệ thống này lại đang rất thiếu và yếu. Đáng nói hơn là một số dịch vụ hiện có hoạt động nhưng chưa thực sự khoa học và hiệu quả. Mặt khác, các loại hình dịch vụ chưa đồng bộ, chưa đáp ứng được nhu cầu của đối tượng, nhất là ở cấp huyện và cấp xã.

Cán bộ Trung tâm Công tác xã hội tỉnh thực hiện tư vấn cho trẻ em.

Hệ thống dịch vụ hiên có trên địa bàn tỉnh chủ yếu tập trung ở cấp tỉnh và cấp huyện. Cụ thể là chỉ có 3 trung tâm cấp tỉnh, gồm: Trung tâm Công tác Xã hội tỉnh, Trung tâm Bảo trợ xã hội, Trung tâm Bảo trợ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt; và 2 mô hình cấp huyện, gồm: Văn phòng công tác xã hội TP Móng Cái, Trung tâm tiếp nhận trẻ có hoàn cảnh đặc biệt thuộc Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng. Mặc dù, tại thời điểm này các đơn vị trên đều đã và đang làm tốt chức năng nhiệm vụ của mình, là hoạt động quản lý, chăm sóc các đối tượng thuộc thẩm quyền. Thế nhưng, các đơn vị cũng mới chỉ tập trung vào việc nuôi dưỡng là chính, còn các dịch vụ hỗ trợ khác chưa được triển khai; đặc biệt là việc can thiệp, hỗ trợ khẩn cấp cho các đối tượng tại cơ sở. Hơn nữa, hệ thống trên cũng mới chỉ dành cho các đối tượng có trình độ nhận thức, có điều kiện để tiếp cận; trong khi đó, thực tế không phải đối tượng yếu thế nào trong cộng đồng khi có nhu cầu cũng có cơ hội và điều kiện sử dụng các dịch vụ công tác xã hội tuyến tỉnh.

Qua tìm hiểu được biết, các đối tượng yếu thế rất cần một đơn vị cung cấp dịch vụ công tác xã hội “sát sườn” ngay từ ở cấp xã để thuận lợi hơn trong việc tiếp cận và sử dụng. Tuy nhiên, hiện nay, trên địa bàn tỉnh mới chỉ có 3 điểm công tác xã hội ở xã Hải Đông (TP Móng Cái), phường Cao Thắng (TP Hạ Long), phường Quang Trung (TP Uông Bí) và 1 văn phòng tham vấn học đường đặt tại Trường THCS Nguyễn Văn Thuộc (TP Hạ Long). Để đáp ứng nhu cầu thực tế và bắt kịp xu hướng phát triển, thời gian gần đây các điểm công tác trên cũng đã đổi mới hoạt động và đạt được những kết quả ban đầu rất đáng mừng. Tuy nhiên, vẫn phải khẳng định, số lượng các dịch vụ công tác xã hội trên còn quá ít ỏi và đương nhiên chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế. Điều này thực sự rất bất cập, bởi theo kết quả khảo sát mới đây của cơ quan chức năng, hầu hết các đối tượng yếu thế và các vấn đề xã hội cần được can thiệp hỗ trợ của Quảng Ninh đều xảy ra ở cơ sở. Bà Ngô Thị Tư, xã Hải Đông, TP Móng Cái cho biết: “Chúng tôi là người cao tuổi sống trong hộ dân tộc khó khăn, trình độ dân trí lại thấp. Hiện nay để cải thiện đời sống, chúng tôi được Đảng và Nhà nước đã cho hưởng nhiều chính sách ưu đãi, trợ cấp. Thế nhưng, với điều kiện của chúng tôi thì không thể nắm bắt hết được. Rất may, ở xã tôi có điểm công tác xã hội, các anh chị ấy hướng dẫn, giúp đỡ, nhờ vậy, chúng tôi tiếp cận chính sách được dễ dàng hơn. Cứ suy từ trường hợp của mình mà ra, nếu ở những nơi khác không có những dịch vụ công tác xã hội thì quả là khó khăn cho các đối tượng yếu thế lắm…”.

Được biết, hiện nay Trung tâm Công tác xã hội tỉnh đang triển khai đề án xây dựng hệ thống công tác xã hội. Theo đó, tỉnh sẽ mở rộng các dịch vụ công tác xã hội, nhất là các dịch vụ ở tuyến xã. Bước đầu đề án thí điểm xây dựng tại 3 địa phương: Hạ Long, Quảng Yên, Tiên Yên. Mỗi địa phương sẽ có 1 văn phòng công tác xã hội cấp huyện, 2 điểm công tác xã hội cấp xã, 1 CLB bảo vệ trẻ em hoặc phòng công tác xã hội trong trường học. Các dịch vụ công tác xã hội trên sẽ là nơi triển khai các hoạt động tư vấn, trợ giúp về pháp lý, giáo dục xã hội và nâng cao năng lực, kịp thời can thiệp, hỗ trợ cho các đối tượng yếu thế tại cộng đồng khi có khó khăn. Ngoài ra, các điểm công tác xã hội trên còn tham gia hoạt động xã hội từ thiện để kết nối, giúp đối tượng yếu thế được thụ hưởng, góp phần cải thiện đời sống...

Đề án trên là một tín hiệu đáng mừng trong bước phát triển lĩnh vực hoạt động công tác xã hội trên địa bàn. Anh Nguyễn Văn Hùng, cán bộ Trung tâm Công tác xã hội khẳng định: “Đề án “xây dựng hệ thống công tác xã hội” sẽ góp phần hoàn thiện hệ thống cơ sở cung cấp các dịch vụ xã hội, giúp các đối tượng yếu thế, đặc biệt là đối tượng ở cơ sở được quan tâm đầy đủ, hiệu quả hơn…”. Được biết đến thời điểm này, cả 3 địa phương Hạ Long, Quảng Yên, Tiên Yên đều đã hoàn thành các bước cơ bản về thủ tục pháp lý, đội ngũ nhân lực… để chuẩn bị thành lập và đưa vào hoạt động các dịch vụ công tác xã hội.

Thanh Bình