Nỗi lo “gánh nặng” đầu năm học

Năm nào cũng vậy, cứ mỗi dịp năm học mới cận kề, không ít bậc phụ huynh lại than ngắn, thở dài. Ngoài nỗi lo chọn trường, chọn lớp, chọn thầy là nỗi lo gánh nặng tiền trường... Với những gia đình có hoàn cảnh khó khăn, nỗi lo ấy như nhân lên gấp bội.

Mặc dù năm nay bước vào lớp 9 nhưng Nguyễn Thị Phượng, Trường THCS Nam Hoà (TX Quảng Yên) trông nhỏ thó như học sinh lớp 6, lớp 7. Vậy mà ngày nào em và cậu em trai, năm nay mới 5 tuổi, cũng phải đi khắp các ngõ ngách để tìm nhặt ve chai, mua sách cũ về bán lại cho các cơ sở thu mua sắt vụn. Theo lời Phượng kể, em còn 1 cậu em trai năm nay học lớp 7 và đứa em út 5 tuổi. Bố em là hội viên Hội Người mù phường Nam Hoà, làm nghề xoa bóp, tẩm quất ở tận Cẩm Phả nên vài tháng mới về một lần, thu nhập chưa được 1 triệu đồng/tháng. Mẹ em ở nhà cũng chỉ biết trồng cấy trên mảnh ruộng nhỏ. Vì thế, mọi chi phí sinh hoạt trong gia đình đều phải rất tiết kiệm. Phượng chia sẻ: “Ngày thường gia đình em đã rất khó khăn nhưng vất vả nhất vẫn là những ngày chuẩn bị bước vào năm học mới. Mẹ em sẽ phải mua sách, vở, quần áo, tiền ăn, uống cho cả 3 chị em. Thương mẹ, em và em trai đi nhặt ve chai, mua bán sách cũ để kiếm thêm chút ít đỡ đần cho mẹ. Nhưng ngày nào hên cũng chỉ được năm bảy chục”. Quả thực, chỉ nhẩm tính qua thôi cũng thấy được “gánh nặng” mà Phượng nói. Mặc dù hai chị em Phượng được miễn tiền học phí nhưng với những chi phí khác như sách vở, đồ dùng học tập, đồng phục... cộng với tiền học mẫu giáo của đứa em út, chắc đầu năm học, mẹ em sẽ phải chi ngót nghét hơn 3 triệu. Với những hộ gia đình có hoàn cảnh khá giả thì số tiền này chẳng thấm gì nhưng với gia đình như Phượng, đây là món tiền không dễ có được.

Em Nguyễn Thị Phượng (bên phải) cùng em trai đi nhặt sắt vụn, ve chai để kiếm thêm thu nhập giúp mẹ chuẩn bị cho năm học mới.

Không riêng trường hợp của Phượng, ngay tại TP Hạ Long, kể cả những gia đình có thu nhập khá giả cũng thấy “chật vật” với những khoản chi phí đầu năm học cho con em mình. Như chị Phạm Thu Hương, phường Yết Kiêu, TP Hạ Long năm nay cho con vào học lớp 1 ở trường ngoài công lập. Chị cho biết: “Chưa đến năm học mới nhưng tôi đã phải chi trên 4 triệu đồng cho rất nhiều khoản như: 1,5 triệu đồng tiền xây dựng trường, 400.000 đồng tiền dã ngoại, 170.000 đồng/bộ đồng phục, hơn 1 triệu đồng tiền học phí, 600.000 đồng tiền đưa đón, hơn 1 triệu tiền sách vở đồ dùng học tập...”. Hay như trường hợp của chị Nguyễn Thị Dung, 36 tuổi, tổ 58, khu 6A, phường Cao Thắng, TP Hạ Long, chồng sức khoẻ yếu do bị bệnh nên phải về hưu sớm. Tất cả chi phí trong gia đình đều trông cả vào số tiền lương bán hàng thuê của chị. Con chị không thuộc diện được hỗ trợ học phí nên cộng tất cả chi phí đầu năm học, chị Dung cũng phải chi tới hơn 4 triệu đồng cho 2 đứa con đến trường. Chị nói: “Một bộ sách của mỗi đứa cũng mất tới gần 1 triệu đồng, chưa kể sách tham khảo do có giá rất đắt, mua 2, 3 quyển cũng tới hơn 100.000 nghìn đồng”...

Rõ ràng, gánh nặng đầu năm học không chỉ đối với riêng gia đình có hoàn cảnh khó khăn ở vùng nông thôn, miền núi mà còn tác động đến cả những gia đình có mức thu nhập trung bình khá ở vùng đô thị. Nguyên nhân không chỉ do các khoản đóng góp đầu năm nhiều, lớn mà còn bởi tác động của suy giảm kinh tế, lạm phát, giá cả các mặt hàng đều tăng cao. Dạo quanh các cửa hàng bán sách, vở, đồ dùng học tập trên địa bàn TP Hạ Long thấy, giá rất nhiều sản phẩm phục vụ năm học mới đều tăng với mức dao động từ 5-10% so với năm trước. Đơn cử như loại vở Cường Thịnh 48 trang năm học trước giá chỉ 2.700 đồng, năm nay đã tăng lên 3.300 đồng. Nhiều loại sách tham khảo tăng từ 3 đến 5.000 đồng như Sách học tốt Vật lý, Hoá học...

Từ nhiều năm nay, trước mỗi năm học mới, Sở GD&ĐT đều có văn bản hướng dẫn việc thực hiện một số quy định về miễn, giảm học phí; hỗ trợ chi phí học tập và cơ chế thu, sử dụng học phí đối với các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân do tỉnh quản lý nên mức thu học phí ở các địa phương trong tỉnh được đảm bảo thực hiện nghiêm túc. Theo đó, nhiều trường hợp học sinh có hoàn cảnh khó khăn, hoặc ở vùng nông thôn, miền núi được hỗ trợ mức học phí phù hợp. Các trường hợp được hỗ trợ học phí đều được thực hiện 2 năm/lần (lần 1 chi trả vào tháng 10 hoặc tháng 11; lần 2 vào tháng 3 hoặc tháng 4). Tuy nhiên, có thể thấy rằng, với mức tăng giá chung của nhiều sản phẩm phục vụ cho việc học tập thì việc chuẩn bị cho con em vào đầu năm học mới vẫn là nỗi lo không nhỏ của các bậc phụ huynh.

Lan Anh