Chương trình trồng rừng ngập mặn: Góp phần cải thiện môi trường sinh thái, giảm nhẹ thiên tai

Những năm qua, Quảng Ninh luôn quan tâm đến công tác trồng rừng ngập mặn để giảm thiểu những tác hại do thiên tai gây ra. Việc trồng rừng ngập mặn trên địa bàn tỉnh không chỉ góp phần tích cực phòng ngừa thảm hoạ mà còn có tác dụng trong việc cải thiện môi trường sinh thái và xoá đói giảm nghèo.

ĐVTN tham gia trồng rừng ngập mặn tại xã Đầm Hà (huyện Đầm Hà).

Rừng ngập mặn (RNM) ven biển giữ vai trò hết sức quan trọng, vừa là giải pháp kinh tế, vừa đem lại hiệu quả to lớn về nhiều mặt như: Chắn sóng, chắn gió bảo vệ đê biển, lắng đọng phù sa, hạn chế xâm nhập mặn... Bên cạnh đó, RNM cũng góp phần cải thiện môi trường sinh thái và là nơi sinh sống, phát triển của nhiều loài hải sản, làm phong phú thêm nguồn động vật ven biển, góp phần phát triển kinh tế - xã hội. Từ năm 1997 đến nay được sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, và các dự án đồng hành khác trong triển khai chương trình trồng rừng ngập mặn - phòng ngừa thảm hoạ (RNM-PNTH) Quảng Ninh đã trồng trên 2.000ha.

Để triển khai có hiệu quả, Ban điều hành chương trình trồng RNM (do Hội Chữ thập đỏ là thường trực) đã tích cực tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân ven biển về lợi ích của RNM mang lại. Nhiều thành viên chương trình đã trở thành những giảng viên không chuyên trách, truyền đạt kỹ năng phòng ngừa thảm hoạ cho cộng đồng dân cư. Nhờ vậy, sau mỗi lớp tập huấn các học viên đã xây dựng được kế hoạch phòng chống thiên tai tại địa phương và xây dựng các dự án nhân đạo ứng phó với thảm hoạ để kêu gọi đầu tư hỗ trợ cho các đối tượng nghèo. Đơn cử như dự án cảnh báo thiên tai sớm tại phường Hùng Thắng (TP Hạ Long), xã Lục Hồn (Bình Liêu) do Hội Chữ thập đỏ Mỹ tài trợ; dự án hỗ trợ cây con giống phát triển kinh tế hộ gia đình tại xã Đầm Hà, huyện Đầm Hà. Trong giai đoạn 2006-2010, trên địa bàn tỉnh đã trồng được 1.740ha RNM (gồm các loại cây đước, bần, trang, vẹt) trong đó Chương trình của Hội Chữ thập đỏ trồng được 285ha. Trồng RNM giai đoạn này đã tạo việc làm cho gần 1.000 người dân nghèo ven biển có thu nhập trên 1 triệu đồng/tháng. Riêng năm 2011 Hội Chữ thập đỏ tỉnh đã chỉ đạo tổ chức trồng mới 50ha/60ha RNM theo kế hoạch tập trung ở xã Hải Đông (TP Móng Cái); phường Yên Thanh (TP Uông Bí). Có thể thấy, cây ngập mặn được trồng ở những vùng xung yếu vừa có tác dụng PNTH biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường sinh thái, phòng hộ chắn sóng đê biển vừa mang lại giá trị kinh tế về nguồn lợi thuỷ sản. Do rừng được trồng mới và phục hồi tốt, đã tạo ra môi trường trú ngụ thuận lợi cho nhiều loài hải sản như: Giun biển, ngao, ngán, vạng, mực, tôm, cá… mang lại nguồn thu đáng kể góp phần cải thiện đời sống kinh tế của nhân dân trong vùng. Người dân các xã ven biển ở Tiên Yên, Móng Cái... đều được hưởng lợi từ đánh bắt thuỷ sản dưới tán rừng ngập mặn góp phần xoá được đói nghèo. Đặc biệt, việc trồng tre Điềm Trúc tại xã Bình Dân (Vân Đồn), xã Tân Bình (Đầm Hà), xã Hồng Phong, Hưng Đạo (Đông Triều) đã giúp cho khoảng 800 người có thu nhập bình quân 2,6 triệu đồng/người/tháng từ khai thác măng.

Cây ngập mặn được trồng để bảo vệ tuyến đê biển Hà Nam (Quảng Yên).

Có thể nói công tác trồng rừng ngập mặn trên địa bàn tỉnh những năm qua đã đạt được nhiều thành công, góp phần giảm những thiệt hại do thiên tai gây ra. Tuy nhiên, công tác bảo vệ và phát triển rừng ngập mặn của tỉnh vẫn gặp nhiều khó khăn do địa hình phức tạp, ảnh hưởng nhiều do thuỷ triều, thời tiết. Bên cạnh đó, công tác khảo sát, quy hoạch, loài cây trồng rừng ngập mặn chưa sát hợp với lập địa dẫn đến một số diện tích cây trồng không thể phát triển được thành rừng. Để khắc phục tình trạng này và tiếp tục mở rộng diện tích rừng, kế hoạch trong giai đoạn 2011-2015 Quảng Ninh tiếp tục triển khai xây dựng dự án phục hồi và phát triển rừng ngập mặn ven biển. Theo đó mục tiêu dự án là trồng mở rộng đai rừng ngập mặn ven biển trên toàn bộ diện tích đất trống, đồng thời tiến hành trồng bổ sung, cải tạo, nâng cấp một số diện tích RNM tự nhiên ven biển nhằm bảo đảm phát triển rừng bền vững.

Hiểu Trân