Ứng phó với các hình thức thiên tai bất thường: Chủ động phòng tránh - biện pháp số 1

Trận mưa đá bất ngờ đổ xuống TP Hạ Long tối 20-4 dù chỉ diễn ra trong thời gian ngắn khoảng 30 phút nhưng đã gây thiệt hại lớn về tài sản, hoa màu của người dân. Theo thống kê của Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh, ước tính thiệt hại ban đầu khoảng 17 tỷ đồng, 177 ngôi nhà tốc mái, thủng mái; trên 250 cây xanh bị đổ; hơn 270 ha lúa, rau màu bị dập nát; hơn 5.000m2 cửa kính bị vỡ; 43 ha rừng bị đổ; hỏng hóc nhiều cột điện và 3 khung nhà lưới trồng hoa. Qua đây cho thấy để ứng phó với các hình thức thiên tai bất thường thì chủ động phòng tránh vẫn là biện pháp số 1.

Công nhân ngành Điện khắc phục sự cố sau trận mưa đá tối 20-4. Ảnh: NGHĨA HIẾU

Thiệt hại nặng chỉ sau 30 phút

Có mặt tại tổ 27, khu 3 (phường Hà Trung) buổi sáng hôm sau khi cơn mưa đá bất ngờ đã đi qua, trước mắt chúng tôi là những mái nhà ngói vỡ, thủng lỗ chỗ, cây cối, hoa màu đổ rạp, gần 300 nhà của các hộ dân nằm trong khu vực của dự án xây dựng đường liên phường Hồng Hải - Hà Trung hầu như nhà nào cũng bị đá ném vỡ ngói, đồ dùng trong nhà bị ướt hết. Chị Phạm Thị Đà, tổ 2, khu 1 cho biết: “Mưa đá ập đến, chồng tôi không có nhà, trần nhựa nhà sập xuống tôi chỉ biết ôm con bỏ chạy sang nhà hàng xóm. Sáng về thấy mái nhà đã hỏng hoàn toàn, đồ đạc cũng hỏng hết”. Còn tại phường Hà Phong, hơn 15 ha rau màu của HTX nông nghiệp Hà Phong đã mất trắng. Ngô đang kỳ vào hạt đổ gãy; bí, rau dập nát hoàn toàn. Bà Vũ Thị Sinh, khu 3, phường Hà Phong cho biết: Nhà tôi có 3 sào rau, ngô, vừa hôm trước còn xanh tốt, truyền hình vừa đến quay phim chụp ảnh; sau trận mưa đêm 20-4 dập nát hết, coi như mất trắng. Không chỉ riêng nhà tôi mà toàn bộ các hộ xã viên HTX Hà Phong đều không còn thửa ruộng trồng rau nào được nguyên vẹn sau trận mưa giông này”...

Tìm hiểu chúng tôi được biết, các hộ dân bị thiệt hại từ trận mưa đá tối 20-4 ở phường Hà Phong nằm trong khu vực dự án nên không được xây dựng, cải tạo lại nhà. Trong khi nhà ở của bà con trong khu phần lớn đã được xây từ cách đây 30 năm đều rất xuống cấp. Trận mưa đá tối 20-4 mái nhà của các hộ dân đều bị vỡ. Sau đó trời lại mưa rất to nên nhà nào cũng bị ướt hết đồ dùng sinh hoạt trong gia đình. Một đồng nghiệp của chúng tôi nhà ở khu vực này cho biết: Cả 4 thùng sách của 2 vợ chồng rồi quần áo, chăn đệm ướt hết. Ngoài yếu tố khắc nghiệt, bất ngờ của thiên tai mà bà con khu vực này phải gánh chịu còn có lỗi do sự chậm trễ trong triển khai thực hiện dự án của chủ đầu tư, chính quyền địa phương.

Mưa đá làm nhiều diện tích trồng rau màu của xã viên HTX Hà Phong bị hư hỏng nặng.

Trận mưa đá đêm 20-4 cho thấy, tính chất khắc nghiệt và mức độ nguy hiểm của hình thái thiên tai này. Mặc dù không rộng như trận mưa đá năm 2006, nhưng trận mưa đá lần này được đánh giá là có cường độ khá lớn, nhiều cục đá rơi xuống ở một số khu vực người dân ước tính to gần bằng bát con nên đã gây thiệt hại lớn tới tài sản, hoa màu của người dân. Điều nguy hiểm hơn nữa là trận mưa đá này xảy ra trong đêm khiến cho người dân lúng túng. Hầu hết những nhà lợp ngói proximăng lại là những gia đình có hoàn cảnh còn khó khăn, thiếu thốn. Khi mưa đá ập đến, họ chỉ còn biết bỏ chạy, di chuyển trẻ nhỏ sang những nhà có độ an toàn cao hơn. Chị Nguyễn Thị Thuý, tổ 10, khu 1, phường Hồng Hà (Hạ Long) cho biết: “Mưa đá ồ ạt xối xuống mái nhà, tôi không biết chuyện gì xảy ra, chỉ biết đội mũ bảo hiểm cho 2 con nhỏ, nhanh chóng đưa các cháu sang nhà hàng xóm trú nhờ, ti vi, chăn chiếu ướt sạch. Ngôi nhà này vợ chồng tích cóp rất nhiều năm mới làm được bằng lợp ngói proximăng nay đã bị thủng gần như toàn bộ, buộc phải thay mới”.

Theo thông tin ban đầu của Văn phòng Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh, trận mưa đá kết hợp gió lốc xảy ra đêm 20-4 đã làm 177 ngôi nhà tốc mái, thủng mái; trên 250 cây xanh bị đổ; hơn 270 ha lúa, rau màu bị dập nát; hơn 5.000m2 cửa kính bị vỡ; 43 ha rừng bị đổ; hỏng hóc nhiều cột điện và 3 khung nhà lưới trồng hoa. Ước thiệt hại hơn 17 tỷ đồng.

Sẵn sàng với diễn biến bất thường

Ông Nguyễn Tiến Sở, Giám đốc Trung tâm dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quảng Ninh cho biết: “Trận mưa đá đêm 20-4 đi theo vệt chủ yếu ảnh hưởng khu vực bên Hòn Gai (TP Hạ Long) còn tại khu vực Bãi Cháy lượng mưa đo được vào thời điểm đó đạt 33mm song gió khá to, với tốc độ 16m/s; cơn giông diễn ra từ 5-7 phút. Chúng tôi nhận được tin báo của nhiều người dân tại khu vực phường Hồng Hải, Hồng Hà, Hà Tu, Hà Trung về hiện tượng mưa đá. Tuy đá rơi không dày hạt nhưng kích thước của các viên đá rơi xuống to hơn rất nhiều so với trận mưa đá năm 2006. Mưa đá là hiện tượng thường gặp vào dịp đầu hè tại miền Bắc, đặc biệt là vùng núi phía Bắc do khu vực này hay có sự bất ổn về thời tiết. Mỗi người dân không được chủ quan, cần theo dõi sát các bản tin thời tiết để tránh thiệt hại. Các hình thái thiên tai sẽ ngày càng diễn biến bất thường và khắc nghiệt vì vậy biện pháp số 1 hiện nay vẫn là chủ động ứng phó và phòng tránh”.

Nhiều tấm biển quảng cáo lớn bị gãy đổ.

Theo dự báo của cơ quan chuyên môn, năm 2012 thời tiết tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khắc nghiệt do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu toàn cầu và nước biển dâng, Việt Nam là 1 trong 5 nước trên thế giới được dự báo là chịu ảnh hưởng nhiều nhất. Ngay khi chuẩn bị bước vào mùa mưa bão, thời tiết đã có những diễn biến bất thường như giông, mưa đá... dự báo một mùa mưa bão phức tạp. Để triển khai làm tốt công tác phòng chống và khắc phục hậu quả, giảm đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra, theo sự chỉ đạo của Ban Chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh, các ngành, địa phương cần làm tốt công tác chuẩn bị, chủ động, sẵn sàng ứng phó với những tình huống xấu do thiên tai gây ra, đặc biệt phải kiên quyết ngay từ công tác chỉ đạo. Những địa phương ven biển cần kiểm điểm kỹ công tác quản lý tàu thuyền, xây dựng chi tiết phương án tạm trú cho ngư dân khi kêu gọi họ lên bờ; các huyện miền núi đặc biệt quan tâm đến hai hình thái thiên tai là lũ quét và sạt lở đất, mưa đá, kiểm tra rà soát đến tận thôn, khe, bản để xác định những vị trí xung yếu, hoàn thành việc di dân ra khỏi vùng có nguy cơ cao về lũ quét và sạt lở đất.

Đến thời điểm này, nhân lực, vật lực, phương tiện phục vụ cho công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn đã được tỉnh và các ngành, địa phương chuẩn bị đảm bảo theo phương châm “4 tại chỗ”. Các địa phương, người dân và ngành chức năng cần đặc biệt quan tâm đến những hình thái thiên tai bất thường như lốc, mưa đá, lũ quét...

Lan Hương - Hữu Việt