Xây dựng xã, phường không ma tuý: Hiệu quả hơn khi gỡ những bất cập

Để tăng cường phòng chống tệ nạn ma tuý, thời gian qua khối xã, phường đã đẩy mạnh phong trào xây dựng xã, phường lành mạnh, đồng thời duy trì hiệu quả các đội hoạt động xã hội tình nguyện. Nhờ đó đã góp phần giảm thiểu đáng kể tội phạm ma tuý, ổn định an ninh chính trị xã hội. Tuy nhiên trong quá trình triển khai có không ít bất cập, tồn tại.

Kết quả bước đầu

Tính đến thời điểm này toàn tỉnh đã có 124 xã, phường lành mạnh. Hiện nay các cơ quan chức năng đang khảo sát để phát triển thêm 10 xã, phường lành mạnh khác. Đây có thể nói là kết quả rất đáng mừng trong mục tiêu xây dựng xã, phường không ma tuý. Hiện nay, tại hầu hết các xã, phường lành mạnh, công tác tuyên truyền vận động nâng cao nhận thức phòng chống tệ nạn ma tuý cũng như phối hợp triệt phá các ổ nhóm, tội phạm ma tuý được triển khai bài bản, hiệu quả. Trong từng hoạt động cụ thể đều có sự chỉ đạo của đảng uỷ, chính quyền và sự phối kết hợp giữa các đoàn thể. Trong hơn một năm qua các đơn vị đã tổ chức hàng nghìn buổi phát tờ rơi, tuyên truyền tại gia đình, giao lưu văn hoá, văn nghệ về nội dung phòng chống ma tuý; phối hợp với lực lượng công an các cấp truy quét các đối tượng tàng trữ, buôn bán, vận chuyển ma tuý, lập hồ sơ đưa đối tượng đi cai nghiện bắt buộc...

Đáng mừng hơn là trong rất nhiều chiến công phá các tụ điểm ma tuý của ngành Công an có sự đóng góp không nhỏ của lực lượng nòng cốt làm công tác phòng chống ma tuý xã, phường. Nhờ vậy, đến hết quý I năm 2012, trên địa bàn tỉnh không còn tụ điểm ma tuý lớn; số đối tượng được đưa đi cai nghiện, chữa trị tăng lên. Cụ thể từ đầu năm đến nay, Trung tâm Giáo dục Lao động Xã hội Quảng Ninh đã tiếp nhận mới 103 người; trong đó, 93 người cai nghiện bắt buộc, nâng tổng số đối tượng đang học tập, lao động tại Trung tâm lên gần 1.000 người.

Tuy vậy, cùng với những thành công trên thì phong trào xây dựng xã, phường lành mạnh ở nhiều địa phương vẫn còn mang tính hình thức, các hoạt động chưa đi sâu vào bản chất, kết quả mang lại chưa thực sự bền vững. Ông Bùi Đức Biên, Phó Chi Cục Trưởng, Chi Cục Phòng chống TNXH tỉnh cho biết: “Ngay như công tác tự phân loại, chấm điểm, đánh giá mức độ đạt các tiêu chí của phong trào của các xã, phường lành mạnh cũng còn nhiều đơn vị làm không sát với thực tiễn hoạt động, một số sai biểu điểm hoặc không báo cáo. Công tác thẩm định, chấm điểm cho các xã, phường của khối huyện, thị cũng còn tình trạng chiếu lệ, chưa đảm bảo nội dung và thời gian quy định...”. Điều này không chỉ thể hiện năng lực của các xã, phường lành mạnh mà còn chứng tỏ sự vào cuộc chưa đồng bộ, mạnh mẽ của chính quyền cấp huyện.

Thực tế trong đợt khảo sát, đánh giá hiệu quả của các xã, phường lành mạnh do Chi cục Phòng chống TNXH phối hợp với các đơn vị chức năng thực hiện mới đây cho thấy chỉ có 56 đơn vị đạt mức độ chuyển hoá mạnh, 23 đơn vị có chuyển hoá song chưa rõ nét, còn lại 45 đơn vị không có cải thiện gì hoặc không có báo cáo. Trong đó không ít xã, phường không đủ điều kiện tiếp tục đưa vào duy trì xây dựng xã, phường lành mạnh năm 2012. Điều đáng nói là nhiều đơn vị không có chuyển biến nằm trong vùng có số người nghiện ma tuý và tiềm ẩn các nguy cơ về ma tuý cao như: Vân Đồn, Hoành Bồ, Móng Cái.

Và những bất cập

Ông Nguyễn Đức Bình, cán bộ Phòng LĐ-TB&XH huyện Vân Đồn cho biết: “Một trong những cái khó của cấp xã hiện nay chính là đội ngũ làm công tác phòng chống tệ nạn xã hội; trong đó, công tác phòng chống tệ nạn ma tuý đều là kiêm nhiệm và không thường xuyên. Từ đó nghiệp vụ chuyên môn chưa thực sự vững vàng trong khi thời gian thực hiện không lâu dài, ổn định, không có kinh nghiệm. Đây chính là lý do khiến họ còn khó khăn, lúng túng trong công tác triển khai thực hiện các hoạt động liên quan, cũng như việc đánh giá kết quả, tổng hợp và báo cáo...”. Ngoài khó về đội ngũ, cấp xã còn khó về kinh phí hoạt động. Năm 2011 vừa qua, ngoài 9 triệu đồng được cấp theo chương trình hỗ trợ kinh phí phòng chống ma tuý của tỉnh dành cho cấp xã thì cán sự làm công tác này ở cơ sở không có phụ cấp. Điều này ít nhiều ảnh hưởng đến tinh thần trách nhiệm của đội ngũ cán bộ cũng như việc phân công nhiệm vụ của UBND cấp xã.

Cũng như phong trào xây dựng xã, phường lành mạnh không ma tuý, các đội hoạt động xã hội tình nguyện cũng đang gặp khó khăn về lực lượng và kinh phí hoạt động. Ông Nguyễn Văn Thế, đội viên Đội Hoạt động xã hội tình nguyện phường Quang Hanh (TP Cẩm Phả) cho biết: “Vẫn biết đội hoạt động trên nguyên tắc tự nguyện và huy động sức mạnh xã hội là chính. Thế nhưng hiện nay nếu để làm tốt nhiệm vụ được giao thì công việc rất nhiều, phải huy động nhiều người và rất mất thời gian, công sức. Trong điều kiện như vậy mà không có kinh phí cho anh em hoạt động thì quả thật rất khó khăn...”. Theo đánh giá của Chi Cục Phòng chống TNXH tỉnh, đến thời điểm này, 15 đội hoạt động xã hội tình nguyện trên địa bàn tỉnh vẫn làm tốt các nhiệm vụ của mình. Đơn cử như việc tuyên truyền trực tiếp đến gia đình, người có nguy cơ cao và cả học sinh, sinh viên trên địa bàn về tác hại của ma tuý; rà soát, thống kê đối tượng nghiện để giúp cơ quan chức năng quản lý hồ sơ, tổ chức cai nghiện, chữa trị; động viên giúp đỡ người sau cai tái hoà nhập cộng đồng... Mới đây, trong cuộc thi “Tình nguyện viên với công tác tư vấn phòng chống ma tuý, mại dâm, HIV/AIDS” cụm phía Bắc, Đội Hoạt động xã hội tình nguyện phường Quang Hanh được lựa chọn tham gia đã đạt giải khuyến kích toàn đoàn, 1 giải nhất cá nhân. Tuy nhiên, về lâu về dài nếu không được quan tâm hỗ trợ thiết thực về cơ chế, chính sách thì mô hình này cũng sẽ khó mà phát huy được hiệu quả.

Thực tế tình hình tội phạm ma tuý ngày càng có diễn biến phức tạp. Năm 2011 và 3 tháng đầu năm 2012 này, ngoài việc xuất hiện dấu hiệu về các đường dây buôn bán, vận chuyển, tàng trữ ma tuý thì số người nghiện đã tăng cao so với cũng kỳ. Trong đó chỉ tính riêng đối tượng người nghiện có hồ sơ quản lý tại cộng đồng đã tăng trên 200 người so với năm 2010. Điều này cho thấy cần đẩy mạnh hơn nữa công tác phòng chống, triệt phá tệ nạn ma tuý, trong đó nhất thiết phải quan tâm đầu tư triển khai hiệu quả ngay từ cơ sở. Muốn vậy thiết nghĩ nên có những cơ chế chính sách hợp lý cho các xã, phường, các đội hoạt động xã hội tình nguyện hoạt động hiệu quả hơn.

Thanh Bình