Dòng họ hiếu học - nhân tố tích cực ở Quảng Yên

“Yên Hưng là vùng đất có truyền thống hiếu học. Từ xa xưa, những người đỗ đạt đã rất được dân làng trọng vọng... Trừ những vùng kinh tế mới như Tân An, Minh Thành, Đông Mai, Tiền Phong còn lại các xã khác đều có các dòng họ lớn cư ngụ. Các dòng họ này luôn coi trọng công tác khuyến học, khuyến tài. Đây là nhân tố tích cực để Quảng Yên có thể xây dựng thành công xã hội học tập” - Ông Phạm Đức Dư, Thường trực Hội Khuyến học TX Quảng Yên cho biết.

Theo thống kê của TX Quảng Yên, hiện trên toàn thị xã có 91 dòng họ nằm rải rác ở 15/19 xã, phường. Nơi tập trung đông dòng họ nhất là các xã: Yên Hải với 18 dòng họ; Tiền An, 17 dòng họ; Liên Hoà, 14 dòng họ; Nam Hoà, 12 dòng họ; Phong Cốc và Cộng Hoà, 10 dòng họ… Trước khi ở Quảng Ninh có Hội Khuyến học từ tỉnh đến cơ sở, các dòng họ này đã có truyền thống khuyến học, khuyến tài. Là vùng đất thuần nông mang đậm nét văn hoá truyền thống của các làng quê Việt Nam, các dòng họ ở Yên Hưng đều có nhà thờ họ; có Hội đồng gia tộc. Tuy thời điểm đó, hoạt động khuyến học, khuyến tài ở đây chỉ mang tính tự phát nhưng cũng được tổ chức quy củ, bài bản. Hội đồng gia tộc các dòng họ đứng ra thành lập Quỹ khen thưởng; vào các ngày lễ, giỗ, tết tổ tiên tổ chức lễ báo công... Để phát huy những “nhân tố tích cực” ấy, TX Quảng Yên đã đặc biệt chú trọng đến công tác xây dựng, củng cố và phát triển Hội Khuyến học từ huyện đến cơ sở; đặc biệt là phát triển các Ban Khuyến học trong các dòng họ. Đến nay, ngoài con số 280 hội, chi hội, phân chi hội khuyến học ở các xã, phường, cơ quan, đoàn thể, đơn vị, doanh nghiệp… cả 91 dòng họ đều đã thành lập Ban Khuyến học. Các Ban Khuyến học này thường xuyên có mối liên hệ chặt chẽ với Hội Khuyến học thị xã.

Giờ học của trẻ 5 tuổi Trường Mầm non Hoa Hồng, phường Trung tâm (TX Quảng Yên).

Hưởng ứng phong trào xây dựng “Dòng họ hiếu học”, Ban Khuyến học các dòng họ đều đã đăng ký phấn đấu xây dựng dòng họ mình trở thành “Dòng họ hiếu học”. Thực hiện phương châm: Xây dựng hạt nhân tích cực để có nhân tố tích cực, các dòng họ đã vận động các gia đình đăng ký và phấn đấu trở thành “Gia đình hiếu học”. Trên cơ sở đó, các dòng họ đều tích cực vận động, khuyến khích con cháu tham gia trở thành hội viên của hội khuyến học các cấp; đóng góp, xây dựng ủng hộ Quỹ Khuyến học của dòng họ, địa phương, đơn vị; tích cực học tập để nâng cao trình độ; “cần gì học nấy”… Theo thống kê của Hội Khuyến học thị xã, tổng số chân Quỹ khuyến học do thành viên ở các dòng họ đóng góp đến nay đã lên tới 600 triệu đồng. Qua bình xét, 77 dòng họ đạt danh hiệu “Dòng họ hiếu học” cấp cơ sở; 24 dòng họ đạt danh hiệu “Dòng họ hiếu học” cấp huyện và 10 dòng họ đạt danh hiệu “Dòng họ hiếu học” cấp tỉnh. Điển hình như: Dòng họ Phạm, họ Lê (Phong Cốc); dòng họ Đinh Khắc (Hiệp Hoà)...

Sự tham gia tích cực của các dòng họ trong khuyến học, khuyến tài ở Quảng Yên đã góp phần không nhỏ vào việc duy trì hoạt động thường xuyên của các trung tâm học tập cộng đồng ở các xã, phường; nâng tỷ lệ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động có trình độ đào tạo; nâng tổng số gia đình hiếu học được công nhận hàng năm của thị xã. Năm 2011 này, 19 trung tâm học tập cộng đồng xã, phường trong toàn thị xã đã mở được 400 lớp bồi dưỡng chuyên môn, phổ biến kiến thức khoa học, kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi… cho khoảng 28.000 lượt người; trên 800 gia đình đạt danh hiệu gia đình hiếu học cấp tỉnh; 3.119 gia đình hiếu học cấp huyện; 12.373 gia đình hiếu học cấp cơ sở; số cán bộ, công chức, viên chức, lao động có trình độ cao đẳng, đại học trở lên là 4.426 người; trong đó, 47 người được vinh danh thợ giỏi và bàn tay vàng.

Vĩ An