Cần có bia lưu niệm địa điểm 13 liệt sĩ hy sinh tại Cầu Cao

Hội Cựu Thanh niên xung phong (TNXP) TP Hải Dương và Ban Liên lạc truyền thống cựu TNXP CTT 115 vừa long trọng tổ chức lễ thắp nến tri ân, cầu siêu tưởng niệm các liệt sĩ hy sinh tại Cầu Cao (phường Minh Thành, TX Quảng Yên). Họ là những thanh niên xung phong, quê gốc ở Hải Dương, thuộc đơn vị mang phiên hiệu CT 115 (Bộ Giao thông vận tải) làm nhiệm vụ mở đường và đảm bảo giao thông trên các tuyến đường chiến lược để chi viện cho tiền tuyến.

Cầu Cao (phường Minh Thành, TX Quảng Yên) - nơi 13 thanh niên xung phong đã hy sinh ngày 21-7-1967.

Ông Lê Văn Thảo, Cựu TNXP CT 115, Chủ tịch Hội Cựu TNXP TP Hải Dương, nhớ lại: Năm 1967, một số đại đội của CT 115 được bổ sung vào Ban 67, Cục Công trình I và Đoàn 559, còn lại phần lớn quân số được điều về địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Tại Quảng Ninh, vị trí Cầu Cao, xã Minh Thành, huyện Yên Hưng (nay là phường Minh Thành, TX Quảng Yên) là điểm xung yếu, máy bay Mỹ thường xuyên dội bom. Đại đội 7 (CT 115) được giao làm nhiệm vụ xây dựng đường sắt Kép - Bãi Cháy kết hợp đảm bảo giao thông tại Quốc lộ 18.

Ông Vũ Quang Trung, cựu TNXP đơn vị CT 115, cho biết: Quốc lộ 18 lúc đó là tuyến vận tải quan trọng trong mạch máu giao thông phục vụ chi viện cho chiến trường. Bởi vậy, máy bay Mỹ thường xuyên dội bom nhằm cắt đứt nguồn hàng từ biên giới và cảng biển chuyển vào tiền tuyến lớn miền Nam.

Ngày 21-8-1967, nhiều đợt máy bay Mỹ từ biển Đông dồn dập bay vào oanh tạc ác liệt đoạn đường xung yếu này, nhằm cắt đứt con đường sắt và Quốc lộ 18. Với lòng quả cảm, mỗi khi bom ngớt, các chiến sĩ của Đại đội 7 lại kiên cường xông lên sửa đường. Nhờ vậy, ngày hôm đó giao thông gần như không bị gián đoạn. Tuy nhiên, trong một đợt dội bom vào cuối ngày, 13 thanh niên xung phong đã anh dũng hy sinh, trong đó có 7 người không còn nguyên vẹn thi thể, 1 người phải nhiều ngày sau mới tìm được dưới lớp đất đá sâu. Trong 13 liệt sĩ đó có 3 tiểu đội trưởng, đều là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam là Nguyễn Quốc Sự, Đinh Đức Mở, Cao Văn Mùa. 10 đội viên còn lại là Hà Chính, Lương Thị Hương, Bùi Xuân Đối, Lê Sỹ Nhỡ, Lê Thị Xuyên, Hoàng Thị Quế Thơi, Nguyễn Văn Tuy, Mạc Văn Hồng, Hà Văn Mùi, Bùi Quý Trác. Một số người dân địa phương ngang qua khu vực này cũng tử nạn trong đợt dội bom kể trên. Tất cả 13 liệt sĩ trên đều quê ở TX Hải Dương, nay là TP Hải Dương (tỉnh Hải Dương).

Ông Lê Khắc Kiên, Trưởng Ban Liên lạc nhận định: 50 năm đã qua những sự hy sinh của các đồng chí là mất mát không gì bù đắp được đối với thân nhân gia đình, đơn vị và đồng đội. Tuy nhiên, sự hy sinh đó đã làm rạng danh quê hương đất nước, tô thắm thêm truyền thống của Vùng mỏ anh hùng, góp phần chi viện cho tiền tuyến lớn, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Tên tuổi của 13 liệt sĩ đã được khắc trên đài ghi công liệt sĩ ở quê hương Hải Dương, khắc vào bia đá ghi trong đền thờ thanh niên xung phong toàn quốc tại Khu Di tích Ngã ba Đồng Lộc và khắc sâu trong tâm khảm những người còn sống.

Anh Tăng Việt Thành, Phó Bí thư Thành Đoàn Hải Dương, mong muốn: Lớp trẻ chúng tôi vô cùng xúc động khi đến đây để nghe kể về câu chuyện hy sinh của các liệt sĩ. Hiện nay, ở khu vực các liệt sĩ hy sinh chưa có một công trình nào ghi dấu sự kiện này. Chúng tôi mong nơi đây có được tấm bia ghi lại sự kiện này, phần để tôn vinh sự hy sinh oanh liệt của các liệt sĩ và nhân dân và cũng để giáo dục truyền thống cho các thế hệ trẻ.

“Chúng tôi có nguyện vọng xây dựng tại khu vực Cầu Cao một đài tưởng niệm ghi lại dấu ấn cuộc chiến khốc liệt và những người đã quả cảm chiến đấu hy sinh vì Tổ quốc và đồng bào tử nạn vì bom Mỹ. Đây sẽ là nơi cho đồng đội, đồng bào và thân nhân liệt sĩ đến thắp nén tâm nhang tưởng nhớ; là địa chỉ giáo dục truyền thống. Ngành Giao thông vận tải, chính quyền hai tỉnh và các nhà hảo tâm hãy chung tay giúp đỡ đơn vị xây dựng nhà lưu niệm ở đây” - Ông Lê Khắc Kiên thiết tha đề xuất.

Huỳnh Đăng