Để lan tỏa giá trị các di tích nhà Trần tại Đông Triều

Với 22 điểm thuộc 14 di tích nhà Trần đã được Nhà nước xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt, TX Đông Triều là một trong ít địa phương có hệ thống di tích liên quan tới thời nhà Trần dày đặc và giàu giá trị nhất nước. Từ nhiều năm qua, thị xã đã bảo tồn, quản lý, khai thác các di tích nhà Trần khá bài bản, qua đó nâng cao giá trị di tích, đồng thời phục vụ mục tiêu phát triển KT-XH và đời sống người dân.

Màn múa rồng tại lễ hội đền An Sinh năm 2018. (Ảnh do TX Đông Triều cung cấp)

Thời điểm cao điểm đầu tư cho các di tích nhà Trần tại Đông Triều phải kể đến giai đoạn 2015-2018, khi hàng loạt các công trình giao thông kết nối được triển khai. Tiêu biểu như tuyến đường từ trung tâm thị xã vào khu lăng mộ 8 vị vua nhà Trần; tuyến đường hành hương Hồ Thiên - Ngọa Vân; tuyến đường hành hương nối Yên Tử - Ngọa Vân - Hồ Thiên; hệ thống cáp treo tại Ngọa Vân... Nhiều lễ hội được phục dựng, các điểm di tích được nghiên cứu, trùng tu, tôn tạo như Ngọa Vân, Trung Tiết, Thái Miếu, Nguyên Lăng, Quỳnh Lâm, Hồ Thiên...

Tính riêng năm 2018, 3 di tích là Thái Miếu, Trung Tiết và Nguyên Lăng sau trùng tu tôn tạo với kinh phí 160 tỷ đồng đã được đưa vào sử dụng. Tổng kinh phí đầu tư cho các công trình, hạng mục di tích nhà Trần tại Đông Triều giai đoạn 2015-2018 lên đến gần 1.000 tỷ đồng, từ nhiều nguồn vốn, trong đó có phần không nhỏ nguồn vốn xã hội hóa, đặc biệt là Quỹ Thiện tâm thuộc Tập đoàn Vingroup.

Đền An Sinh lung linh về đêm.

Chính từ sự đầu tư đồng bộ, mạnh mẽ này, nhiều di tích nhà Trần tại Đông Triều từ phế tích hoặc ít được biết đến đã phát huy giá trị, trở thành điểm đến của du khách cả nước. Đến thời điểm này, thay vì nhắc tới di tích nhà Trần là mặc định gắn với Yên Tử (TP Uông Bí) như trước đây thì nay không thể không có Ngọa Vân, nơi đức vua Trần Nhân Tông hóa Phật; Hồ Thiên, nơi đào tạo tăng tài lớn nhất thời Trần; An Sinh và hệ thống lăng mộ là nơi an nghỉ và thờ cúng 8 vị vua nhà Trần; Quỳnh Lâm, ngôi chùa lớn nhất thời Trần…

Lượng khách về khu di tích nhà Trần tại Đông Triều tăng đột biến, năm sau cao hơn năm trước 30-40% và cao gấp hàng chục lần so với năm 2015 trở về trước. Giai đoạn 2015-2019, Đông Triều đón gần 1,4 triệu lượt khách; nguồn tiền công đức, giọt dầu cũng đạt gần 16 tỷ đồng.

Từ năm 2019 đến nay, công tác đầu tư, tôn tạo di tích nhà Trần vẫn được TX Đông Triều tiến hành, tuy nhiên mức độ giảm hơn trước. Trong năm không khởi công công trình lớn mà chỉ tập trung hoàn thiện 2 dự án đã được khởi công trước đó là chùa Quỳnh Lâm và chùa Hồ Thiên. Riêng chùa Quỳnh Lâm đã kéo dài thời gian thi công đến nay là gần 5 năm.

Chùa Quỳnh Lâm được xây dựng theo nếp chùa lớn thời Trần.

7 điểm di tích khác cũng cần được đầu tư là chùa Thượng Ngọc Vân, di tích Đá Chồng, Phụ Sơn Lăng, lăng Tư Phúc, chùa Quán Ngọc Thanh, mộ cổ Trại Lốc và mộ cổ Nghĩa Hưng, song hiện mới đang ở giai đoạn chuẩn bị đầu tư, còn thiếu điều kiện quan trọng để triển khai là nguồn vốn. Một số điểm di tích, mặc dù đã được đầu tư, song chưa đồng bộ, nên chưa phát huy hết giá trị như khu vực các lăng mộ, chùa Hồ Thiên.

Riêng chùa Hồ Thiên, dù nằm trong trục 3 điểm di tích quan trọng nhất của nhà Trần tại Quảng Ninh là Ngọa Vân - Hồ Thiên - Yên Tử, nhưng hiện dường như chưa kết nối chặt chẽ với các điểm di tích này. Du khách từ Uông Bí hoặc Đông Triều thường chọn tuyến Yên Tử - Ngọa Vân và ngược lại, bỏ qua Hồ Thiên.

Để khu di tích nhà Trần tại Đông Triều tiếp tục được phát huy, thiết nghĩ thị xã cần tiếp tục huy động nguồn lực, duy trì đầu tư cho di tích. Cùng với đó, mục tiêu không phát triển nóng tuy nhiên vẫn cần song hành đầu tư hệ thống dịch vụ phục vụ di tích, đảm bảo gìn giữ, bảo vệ đi liền với phát huy giá trị di tích.

Du khách hành hương Ngọa Vân mùa lễ hội 2019.

Được biết, hiện nay Công ty CP Du lịch Ngọa Vân - Hồ Thiên đã hiện đại hóa hệ thống cáp treo lên Ngọa Vân, đồng thời trang bị đồng bộ hệ thống ánh sáng, giúp Ngọa Vân lung linh huyền ảo hơn, nhất là về đêm.

Bên cạnh đó, TX Đông Triều cũng đang ký kết với Trường Đại học Quốc gia Hà Nội, Công ty Myway Hạ Long và Công ty Raymond Việt Nam phát triển du lịch dịch vụ tại khu di tích nhà Trần, trong đó có dự án mang tính động lực là Khu du lịch văn hóa Ngọa Vân - Hồ Thiên. Tin rằng với những bước đi bài bản và sự nỗ lực của TX Đông Triều, các di tích nhà Trần sẽ ngày càng được phát huy giá trị.

Việt Hoa

[links()]