Dành nguồn lực thỏa đáng đầu tư cho văn hóa

Nhằm xây dựng văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước theo Nghị quyết số 33 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XI), Quảng Ninh đã dành nguồn lực thỏa đáng tương xứng với mức tăng thu ngân sách của tỉnh, cùng với nguồn lực rất lớn được huy động từ người dân, doanh nghiệp trên địa bàn...

Lễ hội hoa Anh đào - Mai vàng Yên Tử được tổ chức thường niên, tạo thành sản phẩm văn hóa hấp dẫn với đông đảo du khách.

Theo thống kê, tổng số vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách tỉnh bố trí cho các dự án đầu tư thuộc lĩnh vực văn hóa thể thao (VHTT) là 3.884 tỷ đồng, đạt 6% trên tổng vốn đầu tư công trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2014-2019. Sau khi Nghị quyết số 11-NQ/TU của Tỉnh ủy về xây dựng văn hóa - con người Quảng Ninh được ban hành, tỉnh đã dành gần 900 tỷ đồng từ ngân sách để xây dựng, tu bổ các công trình VHTT như: Trung tâm thể thao vùng Đông Bắc, Cung Văn hóa Thanh thiếu nhi tỉnh; số hóa 17 di tích, di sản; xây dựng di tích lịch sử đình, chùa Bắc Mã, Chiến khu Đông Triều; mua sắm, sưu tầm cổ vật có giá trị cho Bảo tàng Quảng Ninh, xây dựng các biển quảng cáo chính trị tấm lớn; cải tạo sân vận động Cẩm Phả…

Bên cạnh đó, tỉnh ưu tiên dành nguồn lực thực hiện đầy đủ chính sách cho huấn luyện viên, vận động viên theo thông tư mới; dành hàng năm gần 50 tỷ đồng để đặt hàng trong lĩnh vực thể thao, văn học, nghệ thuật, chi sự nghiệp khác… Tỉnh cũng đã thí điểm thành công mô hình đầu tư công - quản trị tư đối với một số công trình thuộc lĩnh vực VHTT (sân vận động Trung tâm TP Cẩm Phả, Cụm thông tin cổ động biên giới Sa Vĩ...). Thực hiện sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy ngành văn hóa - thể thao, đến năm 2019, 7/7 đơn vị sự nghiệp thuộc Sở VHTT đã thực hiện tự chủ từ 20-100%.  

Chùa Ngọa Vân thuộc Khu di tích quốc gia đặc biệt nhà Trần tại Đông Triều, được đầu tư xây dựng chủ yếu từ nguồn xã hội hóa.

Thời gian qua, Quảng Ninh đã thu hút mạnh mẽ nguồn lực xã hội hóa từ doanh nghiệp và người dân đầu tư tu bổ các di tích cũng như xây dựng cơ sở hạ tầng. Thống kê trong 5 năm qua cho thấy, 15,9% di tích cấp quốc gia đặc biệt, cấp quốc gia, 22% di tích cấp tỉnh đã được tu bổ, tôn tạo và chống xuống cấp, xây mới với tổng kinh phí 1.997 tỷ đồng. Đó là chưa kể nguồn vốn đầu tư cơ sở hạ tầng, dịch vụ tại di tích cũng lên tới hàng nghìn tỷ đồng, tiêu biểu như tại khu di tích Đông Triều, Yên Tử... Ngành công nghiệp văn hóa trên địa bàn cũng bắt đầu hình thành, thu hút nhiều nhà đầu tư chiến lược đầu tư vào các sản phẩm văn hóa - du lịch. Tiêu biểu như Sun Group với chuỗi các hoạt động vui chơi, giải trí tại công viên SunWorld Hạ Long Complex, khu nghỉ dưỡng khoáng nóng, sân bay quốc tế Vân Đồn, Cảng tàu khách quốc tế Hòn Gai; FLC với chuỗi các khách sạn đẳng cấp quốc tế, sân Golf… Các lễ hội văn hoá, lịch sử truyền thống được tổ chức hiệu quả tại các địa phương, trong đó có nhiều lễ hội mới được xây dựng thành sản phẩm văn hóa thường niên như: Lễ hội Carnaval, lễ hội hoa Anh đào - Mai vàng Yên Tử, hội hoa sở Bình Liêu, lễ hội trà hoa vàng… vừa bảo tồn được di sản văn hóa, vừa tạo thành sản phẩm văn hóa công nghiệp.

Các làng nghề văn hóa thủ công truyền thống, như: Gốm sứ (TX Đông Triều), đan ngư cụ, đóng tàu vỏ gỗ (TX Quảng Yên), nuôi cấy ngọc trai (huyện Vân Đồn); các di sản phi vật thể trong chế tác các sản phẩm thủ công mỹ nghệ, món ăn, bài thuốc truyền thống đã được đầu tư, hỗ trợ công nghệ qua chương trình OCOP đã trở thành sản phẩm du lịch - văn hóa đặc sắc, hấp dẫn người dân, du khách tiêu dùng.

Du khách tham quan tại Bảo tàng Quảng Ninh, một trong những thiết chế văn hóa cấp tỉnh được đầu tư quy mô, hoành tráng của Quảng Ninh.

Cùng với việc ưu tiên dành nguồn lực thỏa đáng và huy động xã hội hóa hiệu quả, Quảng Ninh đã quan tâm, chỉ đạo triển khai nhiều giải pháp xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh. Theo đó, phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" được thực hiện gắn với Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới. Năm 2018, toàn tỉnh có 313.376 hộ (chiếm 91,6%) đạt danh hiệu gia đình văn hóa, 1.060 Làng, khu phố văn hóa (67,5%), 63 xã đạt chuẩn nông thôn mới (56,7%), 717 cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa (52,4%). Việc xây dựng nếp sống văn minh, tiến bộ, nhất là trong việc cưới, việc tang, lễ hội được các địa phương chú trọng triển khai thực hiện, xóa bỏ những hủ tục và tiếp thu có chọn lọc luồng văn hóa mới phù hợp với bản sắc vùng, miền, địa phương. Trong 5 năm qua, 7.313/7.548 (đạt 96,9%) đám cưới trên địa bàn tỉnh đã thực hiện nếp sống văn minh; vận động xóa bỏ tục thách cưới, từng bước hạn chế việc tổ chức đám cưới linh đình, gây lãng phí, tốn kém. Nhiều đám cưới đã hạn chế số lượng mâm cỗ, có đám cưới tổ chức tiệc ngọt, thực hiện tốt các thủ tục kết hôn theo đúng quy định. Cùng với đó, 4.920/4.975 (đạt 98,9%) đám tang thực hiện nếp sống văn minh; khắc phục những tồn tại, đẩy lùi các hủ tục, mê tín dị đoan, xóa bỏ tình trạng lợi dụng việc tang để trục lợi. Với 76 lễ hội truyền thống hàng năm, thu hút từ 4-5 triệu lượt khách hành hương, tuy nhiên Quảng Ninh luôn được đánh giá cao về công tác tổ chức và quản lý lễ hội. Công tác tổ chức trang trọng về phần lễ, vui tươi về phần hội, môi trường lễ hội lành mạnh, đảm bảo an ninh trật tự, an toàn phòng, chống cháy nổ, vệ sinh môi trường, vệ sinh thực phẩm...

Quảng Ninh cũng là điểm sáng cả nước trong đầu tư thiết chế VHTT. Trong đó, các thiết chế VHTT cấp tỉnh được đầu tư với quy mô hiện đại, hoành tráng, như: Cụm công trình Bảo tàng - Thư viện tỉnh, Cung Quy hoạch, Hội chợ và Triển lãm, Nhà thi đấu đa năng 5.000 chỗ, Cung Văn hóa Thanh thiếu nhi, thu hút các sự kiện lớn mang tầm quốc tế và khu vực. Ở cấp huyện, 13/14 địa phương đã thành lập Trung tâm Truyền thông và Văn hóa, trong đó 12 huyện được đầu tư xây dựng mới và sửa chữa, cải tạo nâng cấp cơ sở vật chất với tổng mức đầu tư hơn 484,5 tỷ đồng. Nhiều địa phương đã thu hút doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng, quản lý kinh doanh các thiết chế VHTT có quy mô lớn, như: TX Đông Triều, Quảng Yên, TP Uông Bí… Các doanh nghiệp đã đầu tư 3 điểm chiếu phim, 94 sân tennis, 110 bể bơi, 70 sân bóng đá cỏ nhân tạo... đáp ứng tốt nhu cầu người dân, du khách.  

Ngọc Mai

[links()]