Để phát huy các công trình thiết chế văn hóa cơ sở

Những năm gần đây hệ thống công trình thiết chế văn hóa thể thao cơ sở ở Quảng Ninh ngày càng được hoàn thiện. Không khó để bắt gặp các nhà văn hóa, sân vui chơi trẻ em, sân thi đấu thể thao… đạt chuẩn về quy mô và chất lượng công trình. Tuy nhiên, việc sử dụng các công trình này không phải nơi đâu, lúc nào cũng hiệu quả, có công trình phát huy hết công năng nhưng cũng có công trình hoạt động cầm chừng hoặc để lãng phí. Vậy nguyên nhân của tình trạng này do đâu?

Giao lưu bóng đá tại sân cỏ nhân tạo của phường Đông Triều (TX Đông Triều).

Chỉ tính riêng công trình nhà văn hóa, tính đến thời điểm này, đã có 1.542 thôn, khu có nhà văn hóa, chiếm 98,4% tổng số thôn, khu toàn tỉnh. Đánh giá mới đây của Sở Văn hóa và Thể thao cho thấy, Uông Bí và Đông Triều là 2 địa phương sử dụng hiệu quả các công trình nhà văn hóa thôn, khu. Hiện TP Uông Bí có 102 nhà văn hóa/101 thôn, khu; TX Đông Triều có 174 nhà văn hóa/173 thôn, khu, tất cả đều mở cửa, sáng điện mỗi ngày để phục vụ các sinh hoạt chính trị, văn hóa, thể thao của người dân. Cả 2 địa phương cũng không có công trình nhà văn hóa xuống cấp, không sử dụng được.

Thực tế, người dân ở các thôn, khu của Uông Bí và Đông Triều dường như coi nhà văn hóa là ngôi nhà chung, sử dụng để hội họp, xin ý kiến các hộ dân trong khu, tập văn nghệ, thi đấu thể thao, người già tập dưỡng sinh, trẻ em sinh hoạt hè… Tại Uông Bí, nhiều nhà văn hóa khu của các phường trung tâm như Thanh Sơn, Quang Trung, Trưng Vương còn được người dân trưng dụng làm nơi tổ chức các đám hỷ (cưới xin, họp lớp, gặp mặt...) vừa tiết kiệm chi phí thuê địa điểm, vừa tạo được không gian thân quen, ấm áp, nhất là đối với những người dân cùng khu.

Một đêm biểu diễn văn nghệ chào xuân tại sân khấu Nhà văn hóa thôn 4, xã Tràng Lương, TX Đông Triều.

Chị Nguyễn Thị Tân (khu 2, phường Thanh Sơn, TP Uông Bí) cho biết: Sinh sống ở các khu phố trung tâm, dân cư đông đúc, các gia đình liền kề nhau, chúng tôi gặp khó khăn về diện tích đất công nhỏ hẹp. Chính bởi vậy, nhiều nhà có đám hiếu, hỷ, thường chiếm dụng lòng đường, vỉa hè để tổ chức, vừa vi phạm các quy định về an toàn giao thông, lại mất mỹ quan đô thị. Thế nhưng, từ khi chúng tôi sử dụng nhà văn hóa khu làm không gian tổ chức những hoạt động này thì khó khăn đã được giải quyết...

Không phải nơi đâu cũng được như Uông Bí, Đông Triều, đơn cử như tại những xã xa trung tâm của các huyện khu vực miền Đông, hệ thống nhà văn hóa thôn, khu ở đây thường trong tình trạng năm bữa nửa tháng mới hoạt động một lần. Đáng nói, không chỉ có nhà văn hóa, mà các công trình thiết chế văn hóa khác ở thôn, khu cũng trong tình trạng tương tự, nơi hoạt động rộn ràng, nơi ngủ đông buồn tẻ. Nguyên nhân của việc này là do đâu?

Giải thi đấu bóng chuyền hơi của phụ nữ tại sân Nhà văn hóa khu Nam Trung, phường Nam Khê, TP Uông Bí.

Theo đại diện Sở Văn hóa và Thể thao, một trong những nguyên nhân là do các địa phương chưa thật sự xây dựng và phát triển được các phong trào văn hóa, văn nghệ, thể thao quần chúng, chưa đẩy được các hoạt động này lên cao, sôi nổi để phát sinh nhu cầu cần các thiết chế văn hóa như công trình nhà văn hóa để tổ chức luyện tập, biểu diễn, thi đấu… Thực tế tại Uông Bí, Đông Triều, các phong trào văn hóa, văn nghệ, thể thao tại cơ sở rất phát triển. Các thôn, khu đã phải sắp lịch theo ngày, giờ mới đáp ứng địa điểm cho các đơn vị hoạt động. Ví như hoạt động dưỡng sinh của người già vào buổi sáng thì hoạt động tập bóng chuyền hơi của phụ nữ vào buổi chiều, lịch sinh hoạt hè của thanh thiếu niên vào buổi tối...

Bên cạnh đó, khi người dân chưa coi các công trình thiết chế văn hóa là ngôi nhà chung, tài sản của mình, thì chưa thể nêu cao ý thức gìn giữ và phát huy giá trị các công trình này. Thực tế tại nhiều địa phương, có những công trình được Nhà nước đầu tư 100% thì bị coi thường, bỏ phí, song với những công trình có phần đóng góp của người dân, doanh nghiệp để xây dựng thì lại được bảo vệ tốt. Từ thực tế trên cho thấy, để phát huy các công trình thiết chế văn hóa cơ sở, trước hết phải nâng cao nhận thức cho người dân và trên hết cần phát huy các sinh hoạt cộng đồng trên địa bàn.

Việt Hoa

[links()]