Đây là đài truyền thanh công nhân mỏ...

Ấn tượng đầu tiên khi tôi về với Vùng mỏ là âm thanh mỗi buổi sáng sớm của Đài Truyền thanh mỏ vào lúc 5h và 17h hằng ngày.

Chương trình của Đài truyền thanh công nhân mỏ mở đầu bởi nhạc hiệu, rồi đến tiếng của hai phát thanh viên, một nam, một nữ “Đây là đài truyền thanh công nhân mỏ...” Sau đó là tiếng nhạc réo rắt, mênh mang lời bài hát: “Đi qua Hòn Gai tôi đến với biển trời Đông Bắc/ Hạ Long biếc xanh mây núi sao long lanh...” thật da diết mỗi sáng, mỗi chiều. Âm thanh ấy đã ám ảnh tôi suốt cuộc đời gắn bó với vùng than thân yêu.

Một số phương tiện tác nghiệp của phóng viên Đài truyền thanh mỏ Mạo Khê. Ảnh: Phạm Học

Sau này, tôi trở thành cộng tác viên của Đài Truyền thanh Mỏ than Cọc Sáu, rồi cộng tác viên của Báo Quảng Ninh, Đài PT-TH Quảng Ninh. Tôi chập chững những trang sáng tác văn học đầu tiên cũng bắt đầu từ niềm đam mê viết lách ấy. Đài truyền thanh mỏ được xây dựng từ thập niên 60 của thế kỷ 20, khi các phương tiện thông tin, truyền thông chỉ phụ thuộc vào hệ thống của Đài Tiếng nói Việt Nam là chủ yếu. Vì thế, các mỏ than, các phường, xã đến cấp huyện đều có các đài truyền thanh. Cho đến tận bây giờ, hệ thống này vẫn phát triển và tồn tại. Đài truyền thanh mỏ ngày ấy là hệ thống được trang bị khá tốt về kỹ thuật âm thanh, truyền tải thông tin. Tôi nhớ khi còn làm việc ở Mỏ than Cọc Sáu, có hẳn một tổ đường dây thông tin phục vụ Đài mỏ, vì còn bao gồm cả tổng đài thông tin liên lạc cho mỏ nữa.

Máy ghi âm băng từ rất to và nặng trước kia những phóng viên làm phát thanh luôn phải chở đi khi tác nghiệp. Ảnh: Phạm Học

Đài truyền thanh mỏ thực sự là một địa chỉ tin cậy của công nhân mỏ sinh sống trong khu dân cư. Nó phát huy hết tác dụng làm nhiệm vụ truyền tải thông tin cho cư dân trong khu vực, trên công trường, xưởng máy. Các đường lối, chính sách, các chủ trương mới của Đảng, Nhà nước, các cấp đều được phổ biến ở các chương trình thu, phát trực tiếp ấy. Cùng với bài viết của cộng tác viên trong mỏ về các hoạt động sản xuất kinh doanh, văn hóa xã hội, những gương người tốt, việc tốt toàn mỏ được phổ biến rộng rãi. Hệ thống loa truyền thanh được bố trí ở ngay khu tập thể, trên các khu vực công trường tập trung đông công nhân, phát đúng giờ giao nhận ca để ai cũng có thể tiếp nhận được thông tin nhanh nhất. Các cộng tác viên của Đài mỏ cũng được các đơn vị quan tâm, như mỗi năm có một, hai buổi mỏ tổ chức lớp tập huấn, thông tín viên, cộng tác viên được tham quan, nghỉ mát ngắn ngày, khích lệ anh, chị em cộng tác viên bằng hình thức khen thưởng vào dịp Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 hằng năm... Cho đến bây giờ, một số mỏ vẫn duy trì tốt các công việc này, như: Cọc Sáu, Hà Tu, Mạo Khê, Hà Lầm, Nam Mẫu, Vàng Danh...

Chương trình Đài truyền thanh mỏ hiện tại đã phát triển vượt trội cả về hình thức và nội dung, cả chất lượng và số lượng phát sóng. Các mỏ mặc dù vẫn duy trì phát huy hết công suất, tính năng của công cụ truyền thanh hữu hiệu này, nhưng thời công nghệ 4.0 cũng có phần giảm sút. Trước đây, mỗi đài truyền thanh mỏ có một nam và một nữ là phát thanh viên, bây giờ thì giảm chỉ có một người nên chất lượng đọc một giọng chắc chắn có phần giảm sức hấp dẫn. Phương tiện truyền thông thời công nghệ đã quá phổ biến, khi trong tay mỗi người chỉ cần có một chiếc điện thoại thông minh là họ đã cập nhật được cả thế giới. Tiếng loa phát ra của Đài truyền thanh công nhân mỏ cũng đã không còn được mong đợi như khi nó ra đời hơn nửa thế kỷ qua. Vì thế, dù muốn hay không, công nghệ cũ này bị thay thế bằng công nghệ mới với những tiện ích hữu hiệu hơn cũng là điều dễ hiểu.

Đài truyền thanh mỏ thực sự đã làm tròn sứ mạng của nó. Và, Đài truyền thanh mỏ ấy, đối với tôi và đông đảo cư dân Vùng mỏ chắc chắn là một phần ký ức thật sự sống động trong cuộc đời mình về một thời có quá ít các phương tiện nghe, nhìn đáp ứng nhu cầu thông tin...

Thảo Ngọc