Hi vọng mới ở chợ phiên Hà Lâu

Sau nhiều năm gián đoạn, chợ phiên xã Hà Lâu (huyện Tiên Yên) mới được phục dựng, đưa vào hoạt động. Chợ không chỉ là nếp sinh hoạt văn hóa đẹp, mà còn hứa hẹn là điểm đến hấp dẫn, thu hút du khách.

Chợ phiên Hà Lâu tổ chức ở bản Bắc Lù, ngay phía trước UBND xã, cách trung tâm huyện Tiên Yên khoảng 30 cây số. Với thành tựu đạt được của chương trình nông thôn mới, đường giao thông đến xã Hà Lâu hiện rất thuận lợi, không còn làm nản bước chân du khách và cản trở hàng hóa thông thương.

Một góc chợ phiên Hà Lâu.

Chợ phiên xã Hà Lâu có từ năm 1965 nhưng đã dần mai một. Cuối tháng 10/2018, huyện Tiên Yên đã phục dựng, đưa chợ phiên hoạt động trở lại, họp vào sáng chủ nhật hằng tuần. Người xuống chợ chủ yếu là bà con dân tộc Dao Thanh Y đến từ các thôn, bản của xã Hà Lâu. Chợ càng vui hơn bởi có cả người Dao, người Tày, người Sán Chỉ ở Bình Liêu, rồi ở các huyện Lộc Bình và Đình Lập (tỉnh Lạng Sơn) sang mua bán, trao đổi hàng hóa. Hàng hóa ở chợ chủ yếu do người dân tự sản xuất rồi đem bán, như: Măng rừng, quế, rau rừng, gà râu Tiên Yên, vài bó mía trồng quanh nhà, dăm ống gạo nếp nương, khau nhục, kẹo lạc hồng, thuốc nam gia truyền, những chiếc khăn đội đầu, tay áo, thổ cẩm của người Dao Thanh Y, v.v..

Chợ phiên vùng cao đơn sơ mà tươi vui, ấm áp.

Nhiều người đến chợ không phải để mua hàng mà chủ yếu chiêm ngưỡng sắc phục độc đáo của đồng bào các dân tộc, để được thưởng thức các món dân dã như bánh chưng gù, thịt quay, xôi ngũ sắc, bánh đúc làm theo lối của người dân tộc Dao... Chị Tô Hồng Nga, du khách đến từ Lạng Sơn, cho biết: Đi chợ Hà Lâu ai cũng thích thú vì được trải nghiệm văn hóa độc đáo, được đến môi trường trong lành với những người dân thân thiện, mến khách. Chúng tôi còn được thưởng thức món ăn dân tộc, mua các sản vật về làm quà...

Trong không gian chợ phiên, du khách không chỉ được thưởng thức nhiều sản vật địa phương, mà còn được hòa mình vào nếp sinh hoạt văn hóa vùng cao độc đáo. Không gian chợ phiên Hà Lâu còn gắn kết với các lễ hội, hoạt động độc đáo trong năm của người Dao Thanh Y, như: Lễ cấp sắc, đám cưới người Dao, lễ cúng Bàn Vương và các môn thể thao dân tộc, trò chơi dân gian, như: Đẩy gậy, kéo co, cà kheo, đánh quay, đánh đu, ném còn, v.v.. Chợ phiên còn là nơi giao lưu văn nghệ giữa các đội văn nghệ quần chúng ở trong và ngoài huyện, nơi biểu diễn phục vụ đồng bào dân tộc miễn phí của Đoàn Nghệ thuật Quảng Ninh vào dịp cuối tuần.

Bà con người Dao Thanh Y xuống chợ chọn mua những vật dụng sinh hoạt thiết yếu.

Theo ông Vi Đức Phúc, Chủ tịch UBND xã Hà Lâu, chợ phiên không chỉ tạo ra nơi giao lưu, tăng cường tình đoàn kết, mà còn góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị văn hoá truyền thống tốt đẹp của cộng đồng các dân tộc. Phiên chợ vùng cao có nhiều hoạt động gắn liền với đời sống văn hoá, sinh hoạt mang đậm nét văn hóa của người Dao, người Tày, đồng thời tạo ra một sản phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn. 

Tới đây, huyện Tiên Yên sẽ mở rộng quy mô hoạt động của chợ phiên vùng cao Hà Lâu. Ông Trương Công Ngàn, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Tiên Yên, cho biết: "Chợ phiên Hà Lâu thành một sản phẩm du lịch mới thu hút được du khách bởi sự khác biệt độc đáo về văn hóa. Huyện Tiên Yên sẽ từng bước kết nối với các hãng lữ hành về du lịch để đưa các tour du lịch đến chợ phiên Hà Lâu vào các ngày chủ nhật gắn với các điểm du lịch trên địa bàn như phố đi bộ ở thị trấn Tiên Yên, thác Pạc Sủi, rừng ngập mặn Đồng Rui, Trung tâm Văn hóa, thể thao các dân tộc vùng Đông Bắc... Chúng tôi mong muốn các hoạt động đó sẽ góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng trong việc bảo tồn, phát huy các giá trị truyền thống, kết nối văn hóa, bảo vệ cảnh quan môi trường, tạo thu nhập cho chính người dân, tạo động lực cho sự phát triển bền vững".

Huỳnh Đăng[links()]