'Cuộc chơi' của giới nhiếp ảnh Việt Nam: Vẫn còn những lối mòn

“Bên cạnh nhiều tác phẩm thể hiện sự tìm tòi, sáng tạo, làm chủ công nghệ của các tác giả, không ít tác phẩm tham dự Triển lãm Ảnh nghệ thuật Việt Nam 2018 cho thấy lối mòn trong tư duy và việc lạm dụng các phần mềm chỉnh sửa trong khâu xử lý hậu kỳ của các tay máy,” ông Mã Thế Anh - Phó Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đánh giá.

Triển lãm Ảnh nghệ thuật Việt Nam được tổ chức định kỳ 2 năm/lần nhằm tập hợp lực lượng sáng tác trong cả nước, đánh giá thành quả lao động sáng tạo nghệ thuật của giới nhiếp ảnh, đồng thời giới thiệu tới công chúng những tác phẩm ảnh nghệ thuật ấn tượng.

Ban tổ chức đã lựa chọn 245 tác phẩm tiêu biểu để trưng bày tại Hạ Long (Quảng Ninh). (Ảnh: TTXVN)

Bắt kịp xu hướng

Triển lãm Ảnh nghệ thuật Việt Nam 2018 do Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm phối hợp với Hội Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Việt Nam, Sở Văn hóa và Thể thao Quảng Ninh, Sở Du lịch Quảng Ninh tổ chức.

Sau ba tháng phát động, ban tổ chức nhận được 10.190 tác phẩm (bao gồm cả ảnh bộ và ảnh đơn) của 1.436 tác giả trên cả nước. Những sáng tác này thuộc hai chủ đề: “Hạ Long-Quảng Ninh-Góc nhìn mới” và “Sáng tác tự do.”

Tác phẩm "Đôi mắt Ba Na" của tác giả Nguyễn Ngọc Thái. (Ảnh: BTC)

Đại diện ban tổ chức cho biết, sự vượt trội (cả về số lượng và chất lượng) của những tác phẩm dự thi thuộc thể loại ảnh bộ là một trong những điểm nổi bật của mùa giải này. Số lượng bộ ảnh chiếm khoảng 50% tổng số tác phẩm dự thi. 12/22 giải thưởng được trao cho các tác phẩm thuộc thể loại ảnh bộ.

Theo đánh giá của hội đồng giám khảo, so với những mùa giải trước, tư duy ảnh bộ của các tác giả dự thi đã có sự tiến bộ đáng kể. Tình trạng “tham ảnh” (đưa số lượng ảnh vượt quá quy định vào cùng một bộ) hay những bức ảnh thuộc cùng một bộ không có sự liên kết chặt chẽ được hạn chế.

“Năm nay, các tác giả đã có sự đầu tư kỹ lưỡng hơn. Mỗi bộ ảnh thể hiện rõ ý tưởng, sự liên kết giữa những bức ảnh để kể về một câu chuyện, gửi gắm thông điệp và cho thấy góc tiếp cận riêng của tác giả,” ông Mã Thế Anh cho hay.

Điều này được thể hiện rõ qua những bộ ảnh như “Lễ hội cầu nước” (tác giả Trần Nhân Quyền), “Ngôi nhà giữ biển” (tác giả Trần Duy Tình), “Mặt tướng trong hát bội Nam Bộ” (tác giả Đinh Công Tâm) hay “Người Dao bên cột mốc 1327” (tác giả Trần Cao Bảo Long)…

Bộ ảnh "Lễ hội cầu nước" của tác giả Trần Nhân Quyền. (Nguồn ảnh: BTC)

Ngoài ra, một điểm nhấn khác của Triển lãm Ảnh nghệ thuật Việt Nam 2018 là những bức ảnh chụp bằng flycam, thể hiện việc làm chủ công nghệ và bắt kịp xu hướng của nhiếp ảnh thế giới của các nhiếp ảnh gia Việt Nam. Một số tác phẩm tiêu biểu có thể kể đến như “Hạ Long nhìn từ trên cao” (tác giả Huỳnh Văn Truyền), “Những con đường tỏa sáng” (tác giả Giang Sơn Đông)…

“Việc sử dụng flycam đã mang đến những bức ảnh với góc chụp mới lạ, thú vị, có giá trị thẩm mỹ cao, tạo được hiệu quả thị giác ấn tượng,” Phó Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm nhìn nhận.

Tuy nhiên, theo đánh giá của hội đồng nghệ thuật, bên cạnh những kết quả tích cực đạt được, nhiều tác phẩm dự thi còn thể hiện lối mòn trong tư duy, cách tiếp cận, góc chụp (chủ yếu ở những tác phẩm dự thi thuộc thể loại ảnh đơn), việc lạm dụng photoshop đã làm mất đi tính chân thực, giảm nhẹ giá trị của khoảnh khắc trong ảnh… Bên cạnh đó, nhiều bộ ảnh có kết cấu lỏng lẻo, những bức ảnh trong đó không có nhiều khác biệt về ý tưởng, góc chụp.

Ngoài ra, các tác giả chưa mạnh dạn gửi tham dự những tác phẩm thể hiện những câu chuyện, vấn đề “gai góc,” ngõ ngách trong cuộc sống.

"Thành phố biển tỏa sáng" qua góc nhìn của tác giả Trần Bảo Hòa. (Nguồn ảnh: BTC)

Hướng đi nào cho tương lai?

Kết quả chung cuộc, ban tổ chức đã chọn ra 22 tác phẩm xuất sắc nhất để trao giải ở cả hai chủ đề (với hai huy chương vàng, bốn huy chương bạc, sáu huy chương đồng và 10 giải khuyến khích). Huy chương vàng chủ đề “Hạ Long-Quảng Ninh-Góc nhìn mới” được trao cho tác giả Huỳnh Văn Truyền (với bộ ảnh “Hạ Long nhìn từ trên cao”) và huy chương vàng chủ đề “Sáng tác tự do” được trao cho tác giả Trần Nhân Quyền với bộ ảnh “Lễ hội cầu nước.”

Những sáng tác này đã bám sát chủ đề, phản ánh sinh động cuộc sống đương đại, công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, vẻ đẹp của đất nước, con người Việt Nam. Bên cạnh đó, đây cũng là tác phẩm có chất lượng nghệ thuật tốt, giá trị thẩm mỹ cao với nhiều tìm tòi, sáng tạo trong bố cục, góc máy…

Tác phẩm "Cầu vàng ở Đà Nẵng" của tác giả Huỳnh Văn Truyền. (Nguồn ảnh: BTC)

Theo ông Vũ Quốc Khánh - Chủ tịch Hội Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Việt Nam, trong thời gian tới, để nâng cao chất lượng ảnh nghệ thuật Việt Nam, việc sử dụng flycam nên được khuyến khích hơn nữa bởi thiết bị này mang tới những góc ảnh ấn tượng, tạo hiệu tốt trong việc quảng bá hình ảnh thiên nhiên, đất nước Việt Nam.

Ngoài ra, để Triển lãm Ảnh nghệ thuật Việt Nam những lần kế tiếp có sức hút, hiệu ứng lan tỏa rộng hơn và để giới nhiếp ảnh trong nước bắt kịp xu hướng thế giới, thể lệ, quy chế về ảnh tham dự cũng nên cởi mở hơn.

Cụ thể, thay vì việc chỉ chấp nhận “tác phẩm được sáng tác bằng phương pháp hiện thực, không chấp nhận ảnh chắp ghép,” ban tổ chức nên “mở cửa” cả cho các tác phẩm được sáng tác theo những phương pháp khác (ảnh ghép, trừu tượng…). Bởi trên thực tế, ảnh hiện thực là dòng chảy chính nhưng không phải là duy nhất của nhiếp ảnh./.

Theo An Ngọc (Vietnam+)