Tất cả chuyên mục
Thứ Sáu, 26/04/2024 16:51 (GMT +7)
Ngành Than - "Cái nôi" nuôi dưỡng nhiều văn nghệ sĩ
Thứ 7, 15/09/2018 | 14:17:04 [GMT +7] A A
Ngành Than là đơn vị kinh tế đã sản sinh ra nhiều tài năng văn học nghệ thuật không chỉ cho Vùng mỏ mà còn cho toàn quốc.
Năm 1979, sau khi Hội VHNT Quảng Ninh ra đời được 9 năm, một chi hội của ngành Than được thành lập lấy tên là Chi hội VHNT Công ty Than Hòn Gai (Công ty Than Hòn Gai là tiền thân của Tổng Công ty Than Việt Nam, sau này là TKV). Đây là chi hội VHNT đầu tiên của một đơn vị kinh tế trong cả nước.
Đại diện các đơn vị dự hội diễn nghệ thuật quần chúng kỷ niệm 80 năm truyền thống Vùng mỏ, truyền thống công nhân ngành Than. |
Ông Hoàng Tuấn Dương, Chi hội trưởng đầu tiên, kể lại: “Ban đầu, Chi hội có 50 hội viên đều được kết nạp vào Hội VHNT Quảng Ninh. Mỗi năm Chi hội đều tổ chức các trại sáng tác, các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ sáng tác, thanh nhạc, múa ba lê cho thợ mỏ trẻ tuổi và con em thợ mỏ. Năm nào Chi hội cũng mở trại sáng tác, mỗi trại kéo dài ba tháng. Đặc biệt, có trại sáng tác kéo dài đến 3 năm. Từ các trại sáng tác này, nhiều tác phẩm lớn đã ra đời như: Tiểu thuyết “Thời gian đang đi” của Nguyễn Sơn Hà, tiểu thuyết “Mảnh đời của Huệ” của Võ Khắc Nghiêm, tập truyện “Mùa than trôi” của Tô Ngọc Hiến, phim tài liệu “Vùng mỏ con người và lịch sử” của Đặng Huỳnh Thái v.v..”.
Nhiều hội viên trong Chi hội đã thực sự là nòng cốt của phong trào văn hóa văn nghệ trong ngành Than cũng như của tỉnh. Có những tác giả đã xuất bản hàng chục đầu sách, kịch bản phim, kịch bản sân khấu, có tranh, ảnh dự các triển lãm trong nước và quốc tế. Về văn học có những tác giả nổi bật như: Võ Huy Tâm, Tô Ngọc Hiến, Võ Khắc Nghiêm, Nguyễn Sơn Hà, Trần Ngọc Tảo, Trần Tâm, Ngô Xuân Hội, Hoàng Văn Lương, Đào Ngọc Vĩnh, Lương Vĩnh Phúc, Nguyễn Ngọc Sính, Lê Xuân Nguyện, Vũ Thảo Ngọc, Văn Chư, Nguyễn Thị Xuân, Nguyễn Đại Nghĩa, Trần Đình Nhân v.v..
Từ thợ mỏ thành nhà văn, Võ Huy Tâm đã đóng góp vào kho tàng văn chương Việt Nam những tác phẩm viết về người thợ mỏ. Tiểu thuyết “Vùng mỏ”, tập truyện ngắn “Chiếc cán búa”, tiểu thuyết “Những người thợ mỏ” đã phản ánh sinh động hiện thực vùng than và đời sống của những người công nhân mỏ mà nhà văn đã từng sống, làm việc, lăn lộn với họ. Với những sáng tác văn học giàu tính hiện thực của mình, năm 2001, ông được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về VHNT. Thuộc lớp nhà văn đi sau, Võ Khắc Nghiêm từng là cơ điện trưởng công trường Bắc Cọc Sáu. Tiểu thuyết “Mảnh đời của Huệ” của ông và nhiều tác phẩm sau này đã đóng góp một phần không thể thiếu cho văn học Quảng Ninh. Ông đã được trao giải thưởng Nhà nước về VHNT năm 2017.
Bên cạnh văn học, mỹ thuật Quảng Ninh cũng có nhiều họa sĩ, nhà điêu khắc đi lên từ thợ mỏ, như: Ngô Phương Cúc, Ngô Văn Túc, Phạm Phi Châu, Nguyễn Hoàng, Bùi Đình Lan, Kim Bảng, Lê Chuyền, Lê Vân Hải, Đinh Sơn Hải, Nguyễn Hữu Viện, Bùi Trọng Hướng, Nguyễn Xuân Thương, Duy Tường, Vũ Quý, Hoàng Minh Giám, Nguyễn Tâm Nhâm v.v..
Triển lãm ảnh về công nhân mỏ của nghệ sĩ Phạm Mạnh Hùng, do Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam và Công ty Than Mạo Khê tổ chức tại Hà Nội. |
Về lĩnh vực nhiếp ảnh có các nghệ sĩ như: Đoàn Đạt, Quang Trong, Đoàn Đức, Đỗ Kha, Bạch Ngọc Tư, Khắc Đạm, Phượng Đại, Phạm Mạnh Hùng, Ngọc Anh, Ngọc Huấn, Đoàn Trung, Phạm Cường v.v.. Nhiều tác phẩm của các nghệ sĩ về ngành Than, về Vùng mỏ đã giành được các giải thưởng trong nước và quốc tế như: Các bức ảnh “Bạn của mẹ” và “Nắng xóm thợ” của Đoàn Đức, “Em bé người Dao” của Ngọc Huấn, tập sách ảnh về Vịnh Hạ Long của Đỗ Kha, bức “Tĩnh lặng” của Quang Trong...
Trong lĩnh vực sân khấu, Quảng Ninh có các nghệ sĩ từng công tác ở ngành Than như: Văn Tuất, Thanh Việt, Vân Anh, Phan Cầu, Trần Câu, Quý Sinh, Văn Tích, Đức Nhuận, Lê Thêm, Hoa Lý, Thu Thủy v.v.. Ngoài việc sáng tác, văn nghệ sĩ ngành Than còn tổ chức nhiều buổi biểu diễn phục vụ công nhân mỏ, phục vụ các huyện biên giới, hải đảo và vào Trường Sơn phục vụ chiến trường. Trên sân khấu ca nhạc, nhiều nhạc sĩ đã trưởng thành từ phong trào quần chúng, có các ca khúc được công nhân yêu thích, như: Lê Nguyên Thêm, Ngọc Minh, Đức Nhuận, Nguyễn Đức Thắng, Tuấn Đạt, Mạnh Trung... Có những người công nhân mỏ đã đi lên con đường chuyên nghiệp như: NSND Quang Thọ, ca sĩ Hoàng Thái...
Trong thời gian gần đây, lực lượng văn nghệ sĩ ngành Than đã và đang được bổ sung và có nhiều thành tựu đáng khích lệ. Nhiều hội viên đã nhận được những danh hiệu của tỉnh, của Trung ương. Đến nay, trong ngành Than đã có trên 50 người là Nghệ sĩ Vùng mỏ, nhiều người được tặng huy chương vàng, huy chương bạc tại các kỳ hội diễn. Quảng Ninh cũng đã từng tổ chức được những triển lãm mỹ thuật về đề tài công nhân mỏ, có 4 họa sĩ có tác phẩm lọt vào triển lãm toàn quốc về đề tài công nhân do Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tổ chức năm 1984 là Nguyễn Hoàng, Bùi Đình Lan, Ngô Phương Cúc và Lê Chuyền.
Từ những hạt nhân này, văn nghệ ngành Than đã vươn lên trở thành một trong những đơn vị đứng đầu không chỉ của Vùng mỏ mà cả ở phạm vi cả nước. Điều đó có được từ sự nuôi dưỡng, khuyến khích, tạo điều kiện cho các tiềm năng văn học nghệ thuật trưởng thành. Từ môi trường ngành Than, tác phẩm của họ ra đời được phổ biến rộng rãi và khẳng định giá trị.
Phạm Học[links()]
Liên kết website
Ý kiến ()