Bảo tồn và phát huy các di tích lịch sử, văn hóa

Khu di tích quốc gia đặc biệt nhà Trần tại TX Đông Triều có 14 di tích nằm tại các xã An Sinh, Tràng An, Thủy An, Bình Khê, trong đó có nhiều địa danh nổi tiếng như đền An Sinh, chùa Quỳnh Lâm, am Ngọa Vân, chùa Hồ Thiên, Thái Miếu… ghi nhiều dấu ấn vô giá về giá trị lịch sử, văn hóa và kiến trúc của triều đại nhà Trần. Vì vậy, công tác bảo tồn gắn với phát triển du lịch đã được thị xã quan tâm đặc biệt bằng nhiều việc làm thiết thực, như: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá tới các thôn, khu trên địa bàn; tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia giữ gìn, bảo vệ các di sản; tổ chức các hoạt động nghiên cứu khoa học để lập hồ sơ quản lý nhằm bảo tồn giá trị di tích theo đúng quy định của pháp luật.

Thái Miếu tọa lạc tại thôn Trại Lốc 2, xã An Sinh, được thị xã đầu tư trùng tu, tôn tạo trên nền kiến trúc gốc của di tích bằng nguồn xã hội hóa, phục vụ nhu cầu tham quan của du khách trong và ngoài nước. Thái Miếu được khởi công xây dựng, tôn tạo vào năm 2014 với tổng kinh phí đầu tư, tôn tạo là trên 103 tỷ đồng và được chia làm 3 giai đoạn. Giai đoạn 1 gồm các hạng mục xây dựng 5 gian tiền tế và hậu cung; giai đoạn 2, xây dựng khu di sản, nhà trưng bày; giai đoạn 3, xây dựng khuôn viên cây xanh. Đến nay, giai đoạn I của dự án đã hoàn thành với nguồn kinh phí đầu tư từ ngân sách và nguồn xã hội hoá trị giá khoảng 70 tỷ đồng, gồm: Nhà Thái Miếu và phần nội thất thờ tự, nhà khách, thủ từ, am hóa vàng; nhà quản lý, dịch vụ và các công trình phụ trợ... Thái Miếu được bố cục kiểu chữ Công, làm bằng gỗ nhóm I, mái lợp ngói mũi sen, nền lát gạch bát, chân tảng được chế tác bằng đá xanh nguyên khối.  Đây là công trình có giá trị rất quan trọng trong quần thể di tích của nhà Trần, góp phần vào việc phát triển của loại hình du lịch tâm linh trên địa bàn thị xã.

Khu di tích nhà Trần (TX Đông Triều) sau đầu tư đã có diện mạo mới, khang trang hơn. Ảnh: Phan Hằng

Phát huy giá trị của các di tích gắn với phát triển du lịch, Khu di tích lịch sử và danh thắng Yên Tử đã được quan tâm đầu tư, tôn tạo nhằm bảo tồn các di tích gốc. Hiện nay, ngoài các dự án thành phần thuộc đề án mở rộng và phát triển theo Quyết định 334/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh cũng đang tiếp tục triển khai, hoàn thiện khu trung tâm văn hóa, tổ chức lễ hội, dịch vụ du lịch mang sắc thái riêng, xứng tầm là khu di tích quốc gia đặc biệt, trung tâm văn hóa Phật giáo Việt Nam. Cùng với đó, khi đến với Khu di tích quốc gia đặc biệt Yên Tử, du khách được trải nghiệm những không gian mới với những hạng mục công trình được đầu tư, tôn tạo và mở rộng như: Bãi đỗ xe ở khu vực dốc Hạ Kiệu, tuyến cáp treo mới từ chùa Hoa Yên đến nhà ga số 4 (cách chùa Đồng hơn 500m), Trung tâm Văn hóa Trúc Lâm.

Theo Ban Quản lý di tích Yên Tử, Trung tâm Văn hóa Trúc Lâm có tổng thể không gian kiến trúc, cảnh quan chủ đạo mang cảm hứng thiền và tâm linh. Bố cục không gian khá đơn giản, đối xứng không hoàn toàn qua một trục chính - trục tâm linh nối từ chùa Giải Oan tới dốc Hạ Kiệu. Các công trình kiến trúc được bố trí hai bên trục chính đều hướng về quảng trường - nơi diễn ra Lễ hội xuân Yên Tử năm nay. Đặc biệt, làng hành hương là một trải nghiệm thực sự mới mẻ cho du khách. Đó là những trải nghiệm về đời sống sinh hoạt của cư dân trong một khu dịch vụ mang hình dáng một ngôi làng truyền thống với những nhà hàng, khu bán đồ lưu niệm, hàng thủ công, xóm thuốc đông y và nơi nghỉ cho khách hành hương. Dự kiến trong tháng 11 âm lịch năm nay,  khu nghỉ dưỡng 5 sao, cung Trúc Lâm với sức chứa  2.500 chỗ và Bảo tàng Phật hoàng Trần Nhân Tông sẽ được hoàn thiện, đưa vào phục vụ du khách.

Ông Lê Minh Quang, Trưởng Phòng VH-TT TP Uông Bí, cho biết: Khu di tích quốc gia đặc biệt Yên Tử đóng vai trò rất lớn đối với sự phát triển du lịch của địa phương. Vì thế, việc bảo tồn và phát huy những giá trị của di tích trên địa bàn thành phố là một thách thức không nhỏ khi phải dung hòa giữa việc tu bổ để tạo ra sự mới mẻ cho du khách nhưng vẫn  giữ được nét văn hóa truyền thống của dân tộc. Vì thế, việc tôn tạo phải có kế hoạch, chiến lược cụ thể nhằm tạo ra những sản phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn du khách.

Cắt băng khánh thành Trung tâm Văn hóa Trúc Lâm Yên Tử. Ảnh: Minh Đức

Cùng với di tích Yên Tử, di tích đền Cửa Ông – Cặp Tiên cũng được vinh dự đón nhận Bằng di tích quốc gia đặc biệt trong tháng 3 vừa qua. Với nhiều dự án cải tạo, mở rộng, không gian di tích được hoàn thiện, khang trang hơn tạo điểm nhấn hấp dẫn du khách.

Các di tích lịch sử, văn hóa chính là nguồn lực để thúc đẩy sự phát triển du lịch của địa phương. Vì vậy, tỉnh cũng đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, điều hành, hướng dẫn công tác tu bổ, tôn tạo; tuyên truyền nâng cao ý thức trách nhiệm của toàn thể xã hội trong công tác giữ gìn, bảo tồn, phát huy những giá trị của các di tích…

Vân Anh

[links()]