Gặp cha con "kỷ lục gia" chụp ảnh Vịnh Hạ Long

Nằm trong danh sách 50 cá nhân đã xác lập kỷ lục quốc gia năm nay, và trong số 3 kỷ lục ở lĩnh vực nhiếp ảnh, vừa qua, NSNA Đỗ Kha đã được công nhận kỷ lục “Người chụp ảnh Vịnh Hạ Long đen trắng cổ nhiều nhất Việt Nam” (khoảng 400 ảnh) và NSNA Đỗ Giang (con trai NSNA Đỗ Kha) được công nhận kỷ lục “Người chụp ảnh Vịnh Hạ Long từ trên cao nhiều nhất Việt Nam” (khoảng 5.000 ảnh).

So với Đỗ Giang, ảnh nghệ thuật về Vịnh Hạ Long của cha anh, NSNA Đỗ Kha được biết tới trước từ rất lâu rồi. Với chiếc máy ảnh kiểu cũ, NSNA Đỗ Kha đã bấm những kiểu phim đầu tiên ghi lại vẻ đẹp của Hạ Long. NSNA Đỗ Kha từng tâm sự rằng, tình yêu Hạ Long trong ông đã trở thành máu thịt mà cũng rất tự nhiên bởi ông đã gắn bó với vùng biển này từ khi sinh ra, lớn lên với biết bao những niềm vui, nỗi buồn cuộc đời… Đó cũng là lẽ thường tình của lòng người nhưng yêu mà làm được như ông kể cũng hiếm. Bởi lẽ, vào những năm 60 của thế kỷ trước đến mãi sau này là giai đoạn gian khó của đất nước, chuyện “miếng cơm, manh áo” luôn canh cánh bên lòng khiến nhiều người không còn nghĩ suy gì khác. NSNA Đỗ Kha cũng không là ngoại lệ, nhưng bên cạnh nỗi lo ấy, trái tim nghệ sĩ của ông vẫn dành những khoảnh khắc để rung cảm trước vẻ đẹp của Hạ Long để rồi hôm nay có được gia tài ảnh lớn đến thế, trong đó có hơn 400 bức ảnh đen trắng “có một không hai” về Hạ Long xưa cho thế hệ sau.

Hai cha con NSNA Đỗ Kha - Đỗ Giang tại buổi trao bằng xác lập kỷ lục gia chụp ảnh về Vịnh Hạ Long tại TP Hồ Chí Minh, tháng 9-2013.

Cũng từ những bức ảnh nghệ thuật có tính tiên phong này, ông đã được lựa chọn để chụp những kiểu phim dương bản về Vịnh Hạ Long trình chiếu tại hội nghị của UNESCO, góp phần đưa Vịnh Hạ Long trở thành Di sản thiên nhiên thế giới lần đầu tiên năm 1994.

NSNA Đỗ Kha vốn ưa chụp theo kiểu cổ điển, ảnh của ông cho người xem ngập tràn trong một vẻ đẹp rất thơ, rất lãng mạn ở mọi góc nhìn về Vịnh Hạ Long. Trong ảnh của ông ngay cả những cánh buồm nâu xưa cũ, những tấm lưới đánh cá đơn sơ như cũng có hồn vậy, lãng đãng trong sương khói, bay bay rất gợi… Không chỉ đẹp đến nao lòng, đây còn là những bức ảnh có sức sống vượt thời gian bởi nhiều góc nhìn trong đó nay đã mãi mãi mất đi do quá trình lấn biển, mở rộng đô thị; những con thuyền gỗ với cánh buồm nâu dân dã truyền thống nay chỉ còn trong ký ức của nhiều người. Ngay cả lối đánh bắt hải sản giờ cũng đã thay đổi, không còn đâu những tấm lưới đánh cá tựa những tấm rèm giăng mắc giữa biển trời…

Ngược lại, chinh phục những góc nhìn từ trên cao, ảnh của Đỗ Giang thu Vịnh Hạ Long vào trong tầm mắt đem lại vẻ choáng ngợp cho người xem về một Hạ Long kì vĩ, độc đáo, đẹp tới từng xen-ti-mét. Đặc biệt, không giống cha mình, hầu như bức ảnh nào cũng có dấu vết hoạt động của con người, lúc là sóng nước, những cánh buồm vờn theo gió hay những đốm nắng xôn xao, rồi con thuyền gỗ xưa, những ngư dân của Hạ Long… thì ảnh Đỗ Giang lại hầu như chỉ thuần tuý về cảnh sắc nơi đây với đá và nước là chủ đạo. Riêng các đảo đá trên vịnh, nếu như Đỗ Kha chỉ chụp những hòn đảo quen thuộc gắn với riêng Hạ Long như hòn Gà Chọi, hòn Thiên Nga, hòn Đũa, hòn Con Cóc… thì Đỗ Giang lại bỏ qua để vươn tới những góc nhìn lạ và độc hơn, cho người xem khám phá những góc nhìn đa dạng về Hạ Long.

Bên cạnh đó, mặc dù với sự phổ biến của máy ảnh cũng như kỹ thuật chụp ảnh giờ đây đã đơn giản hơn nhiều nhưng không có nghĩa chụp như Đỗ Giang là dễ dàng. Bởi lẽ, chụp trên đất liền có nhiều thuận lợi, còn Hạ Long là biển, là những đảo đá cheo leo nguy hiểm. Nhưng với Đỗ Giang, để chụp được Hạ Long theo cách của anh thì buộc phải chinh phục những đỉnh cao này. Chuyện anh xước chân, xước tay, ngã, rơi vỡ ống kính từng xảy ra làm người thân của anh thót tim hơn một lần… Vậy nên, nhiều người xem ảnh của anh đôi khi cũng phải trầm trồ thốt lên trước những góc ảnh lạ, đẹp rồi thắc mắc không rõ tác giả đứng ở đâu để chụp được. Những góc máy nhà nghề thể hiện rõ chất hiện đại, sự phá cách về bố cục cũng là những điểm riêng của ảnh Đỗ Giang về Hạ Long.

Dù có sự khác nhau nhưng xét đến cùng, ảnh của hai cha con anh đều bắt nguồn từ một điểm chung xuyên suốt là tình yêu với Hạ Long để có sự nối tiếp, bổ sung hoàn hảo cho những góc nhìn khác nhau về Vịnh Hạ Long. Việc được ghi danh vào kỷ lục Việt Nam là một sự ghi nhận đáng khích lệ nữa cho những thành quả sáng tạo mà cha - con anh đã bền bỉ lao động, sáng tạo những năm tháng qua.

Ngọc Mai