Cần sớm có biện pháp bảo vệ chùa Mỹ Cụ

Chùa Mỹ Cụ nằm bên sườn núi Chè tại thôn Mỹ Cụ, xã Hưng Đạo (Đông Triều). Tương truyền, chùa được xây dựng trong giai đoạn giáo lý Trúc Lâm phát triển cực thịnh vào thời Trần và đã trải qua nhiều lần trùng tu, tôn tạo vào thời Lê và thời Nguyễn. Hiện nay, ngôi chùa chỉ còn lại chùa chính, nhà tăng, nhà tổ nhưng kết cấu vì kèo và điêu khắc còn giữ được khá nguyên trạng. Đặc biệt, chùa có hệ thống tượng pháp có giá trị nghệ thuật cao, như tượng A Di Đà, tượng Thích Ca Mâu Ni, tượng Quan Âm Chuẩn Đề, tượng Ca Diếp, tượng Anan... Đa phần tượng được tạc bằng đất sét với nét chạm khắc tỉ mỉ và khéo léo, mỗi pho tượng mang một hình dáng, biểu hiện nội tâm khác nhau, vô cùng sinh động. Cùng với hệ thống tượng độc đáo, trên phần mái ngôi chùa còn có những mảng chạm ở các vì kèo, đầu dư, kẻ, bảy... thể hiện sự khéo léo và cầu kỳ của những người thợ thủ công xưa.

Nằm sâu trong làng, duy nhất chỉ có chùa toạ lạc trên sườn núi nên dẫn lên chùa hiện nay là con đường độc đạo chạy uốn lượn quanh núi. Ông Nguyễn Văn Chắt, Trưởng thôn Mỹ Cụ 1 (xã Hưng Đạo) nhớ lại: “Ngày trước, trên sườn núi có chùa, lui phía dưới là vườn cây sở, xen giữa là 3 ngọn tháp mộ của các vị sư đã trụ trì và có công với chùa. Sau này, khi hoà bình lập lại, chính quyền mới cho người dân vào ở, hiện nay ở ven sườn núi có gần chục hộ. Quá trình sinh sống, các hộ đã đào, xén vào cho rộng chỗ ở và làm vườn cây nên đồi giờ mới dốc thế này, đường đi mới cắm xuống như thế. Các cụ lên chùa giờ thấy “kinh” vì đường bị nứt vỡ, hõm núi ăn sát vào phía dưới, cũng vì vậy nên đầu năm nay, xã không dám mở hội chùa vì sợ người lên đông, đường bẻ sạt xuống nguy hiểm...”.

Chùa Mỹ Cụ nằm trên sườn đồi, giáp vách núi đất dựng đứng có nguy cơ sạt lở rất cao.

Hiện trạng sạt lở đồi ảnh hưởng đến đường lên chùa cũng đã được các đơn vị chức năng về khảo sát và khẳng định, nguyên nhân sạt lở ảnh hưởng đến lối lên chùa là do mái dốc núi dựng đứng, có chỗ lên tới 7m mà không có biện pháp bảo vệ. Ngoài ra, còn do không có ranh giới rõ ràng giữa phần chân taluy và vườn nhà dân nên việc san gạt tạo mặt bằng canh tác cũng như xây dựng ảnh hưởng đến chân mái dốc. Vì vậy, về lâu dài cần xây dựng hệ thống kè chắn đất và gia cường mái dốc phía dưới chùa... Nói về điều này, anh Nguyễn Trung Hà, Phó Phòng Nghiệp vụ văn hoá (Sở VH-TT&DL) lo ngại: “Nếu không sớm gia cố đường lên chùa, mùa mưa năm nay không biết sẽ thế nào, sợ rằng khi sạt lở tiếp, đường bị bẻ xuống cũng kéo luôn cả chùa theo vì đường và chùa nằm rất sát mép đồi. Các hộ dân sống quanh đó cũng nơm nớp lo sợ...”.

Qua tìm hiểu được biết, trước đây, chùa Mỹ Cụ từng có một con đường khác dẫn lên giờ đã bỏ hoang, cách lối đi hiện nay một đoạn, nằm thoải hơn theo triền núi. Trước thực tế lối dẫn lên chùa giờ khá nguy hiểm, nhiều người đã nghĩ đến việc làm lại con đường cũ. Đây cũng là một giải pháp cần tính đến để giảm áp lực lên dốc núi, tuy nhiên, việc gia cường tuyến kè phía trước chùa vẫn rất cấp thiết để bảo vệ lâu dài di tích cũng như đảm bảo an toàn cho các hộ dân sinh sống phía dưới, cần được địa phương và các cơ quan chức năng lưu tâm xem xét. 

Ngọc Mai