Tất cả chuyên mục
Thứ Bảy, 04/05/2024 16:06 (GMT +7)
Vùng mỏ - Mảng đề tài đầy sức hấp dẫn với người cầm bút...
Chủ nhật, 14/08/2011 | 09:17:49 [GMT +7] A A
Đó là phát biểu của NSND Lê Tiến Thọ, nguyên Thứ trưởng Bộ Văn hoá - Thể thao và Du lịch, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam, tại buổi tổng kết trại sáng tác kịch bản sân khấu vừa diễn ra vào tháng 7/2011 tại Công ty CP Than Mông Dương…
Được sự hỗ trợ của Công ty CP Than Mông Dương - Vinacomin, Chi hội Tác giả sân khấu phía Bắc (Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam) đã tổ chức thành công trại sáng tác kịch bản sân khấu năm 2011 cho 11 tác giả. Lễ tổng kết diễn ra với sự có mặt của NSND Lê Tiến Thọ, ông Nguyễn Đăng Chương, Cục phó Cục Nghệ thuật biểu diễn, cùng nhiều đại biểu, văn nghệ sĩ.
Các tác giả tham gia trại sáng tác này hầu hết đều là những người đã có tên tuổi trong đội ngũ tác giả kịch bản sân khấu phía Bắc, như: Ngọc Thụ, Diệp Khang, Thanh Đạm, Nguyễn Hiếu, Văn Sử, Đăng Thanh, Giang Phong, Đức Nhuần… Hầu hết họ đều tuổi cao; tuy nhiên trong thời gian dự trại, các bác vẫn tích cực thu thập tư liệu và hăng say làm việc với mong muốn có những tác phẩm kịch bản tốt. Với sự giúp đỡ tạo điều kiện của lãnh đạo, cán bộ công nhân viên Công ty CP Than Mông Dương, các tác giả đã được tận mắt chứng kiến nỗi vất vả của nghề khai thác than, được gặp những người mẹ, người vợ với nhiều bi kịch cuộc đời nhưng vẫn tràn đầy tình yêu cuộc sống. Họ cũng được chứng kiến sự quan tâm chu đáo của lãnh đạo Công ty với cuộc sống mỗi con người, mỗi gia đình thợ... Đặc biệt, họ được hoà mình với nhịp sống thợ lò qua bữa ăn tự chọn hay những cuộc chuyện trò, trao đổi với anh chị em công nhân. Những tư liệu cuộc sống ấy chính là những chất liệu quý để họ có thể tái hiện sinh động trên trang viết, để những tác phẩm sân khấu ấy sau khi dàn dựng, biểu diễn sẽ nhận được sự hưởng ứng và đồng cảm từ công chúng, đặc biệt là những người công nhân mỏ.
Theo tác giả Ngọc Thụ, Chi hội trưởng Chi hội tác giả sân khấu phía Bắc, đề tài về người công nhân mỏ vốn đã được xây dựng rất thành công qua các tác phẩm văn học của Võ Huy Tâm, Tô Ngọc Hiến, Võ Khắc Nghiêm… Ở lĩnh vực sân khấu, đề tài này cũng đã được các tác giả Thanh Đạm, Thanh Hương… khai thác, tuy nhiên thời gian gần đây dần thưa vắng. Trong tình hình nền sân khấu hiện nay còn thiếu những tác phẩm đáp ứng được nhu cầu bức xúc của xã hội, chưa khắc họa được những điển hình trung tâm của thời đại (mà hình tượng người công nhân mỏ là một ví dụ), nhiều tác phẩm còn dễ dãi về hình thức và nội dung, thì sự quay lưng của khán giả đối với sân khấu là điều dễ hiểu. Vì lẽ đó, Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam đã có những chủ trương đặt khâu sáng tác kịch bản lên hàng đầu. Thông qua các trại sáng tác, các hoạt động thực tế, tạo điều kiện để các tác giả tìm hiểu sâu sắc về những vùng đất, những mảng đề tài đa dạng, những vấn đề trung tâm của thời đại, của xã hội, để có thể "thay đổi về chất trong khâu kịch bản" - góp tiếng nói vào việc thay đổi bầu không khí của sân khấu phía Bắc vốn rất ảm đạm thời gian qua. Và trại sáng tác, cũng là chuyến đi thực tế của 11 tác giả thuộc Chi hội Tác giả sân khấu phía Bắc tại Công ty CP Than Mông Dương, có thể được coi là một hoạt động thiết thực theo chủ trương này. Qua đây, từng bước xây dựng lại hình tượng từng là trung tâm của văn học - nghệ thuật Việt Nam, hình tượng người công nhân mỏ nhưng của một thời đại mới.
Với tinh thần đó, các sáng tác của 11 tác giả kịch bản sân khấu tại trại sáng tác này đã tập trung chủ yếu vào hình ảnh người công nhân mỏ, về vùng than. Đó là tác phẩm Người trở về của Thanh Đạm viết về người lãnh đạo năng động, xông xáo với chủ trương đi sâu vào lòng đất. Hay tác phẩm Sóng trắng của Diệp Khang viết về những người vận chuyển than từ lòng đất, tác phẩm Bão đen của Văn Sử khai thác những vấn đề nóng bỏng của vùng than. Tác giả Giang Phong thì hoàn thiện bản thảo kịch bản Ngoài cửa sổ trời sáng nói về sự sôi động đầy hấp dẫn của Vùng mỏ. Tác giả Thanh Bình, qua thực tế vùng than, lại đề cập đến vấn đề sử dụng con người qua kịch bản Kỳ vọng mong manh… Mỗi tác giả đã đi sâu khai thác một vấn đề riêng nhưng tất cả đều được chắt lọc từ thực tiễn qua những ngày "nằm vùng" ở Công ty CP Than Mông Dương. Họ được sống cuộc sống của những người thợ đang làm ra nguồn năng lượng cho đất nước, cho cuộc sống sinh sôi.
Tuy nhiên, hoàn thành kịch bản mới chỉ là một trong rất nhiều khâu để đưa tác phẩm đến được với công chúng. Vì lẽ đó, theo NSND Lê Tiến Thọ, ngoài việc sáng tác những tác phẩm dài hơi, phản ánh những vấn đề lớn lao của đời sống xã hội, các tác giả cũng nên quan tâm sáng tác những tiểu phẩm ngắn, dễ dàn dựng, có nội dung gần gũi với cuộc sống người công nhân mỏ và như thế sức lan toả sẽ rộng lớn hơn. NSND Lê Tiến Thọ nhấn mạnh, Vùng mỏ vẫn luôn là mảng đề tài đầy sức hấp dẫn với mỗi người cầm bút, trong đó có các tác giả kịch bản sân khấu.
 |
| Các tác giả dự trại sáng tác kịch bản sân khấu năm 2011 chụp ảnh lưu niệm với các đại biểu dự lễ tổng kết trại sáng tác. |
Các tác giả tham gia trại sáng tác này hầu hết đều là những người đã có tên tuổi trong đội ngũ tác giả kịch bản sân khấu phía Bắc, như: Ngọc Thụ, Diệp Khang, Thanh Đạm, Nguyễn Hiếu, Văn Sử, Đăng Thanh, Giang Phong, Đức Nhuần… Hầu hết họ đều tuổi cao; tuy nhiên trong thời gian dự trại, các bác vẫn tích cực thu thập tư liệu và hăng say làm việc với mong muốn có những tác phẩm kịch bản tốt. Với sự giúp đỡ tạo điều kiện của lãnh đạo, cán bộ công nhân viên Công ty CP Than Mông Dương, các tác giả đã được tận mắt chứng kiến nỗi vất vả của nghề khai thác than, được gặp những người mẹ, người vợ với nhiều bi kịch cuộc đời nhưng vẫn tràn đầy tình yêu cuộc sống. Họ cũng được chứng kiến sự quan tâm chu đáo của lãnh đạo Công ty với cuộc sống mỗi con người, mỗi gia đình thợ... Đặc biệt, họ được hoà mình với nhịp sống thợ lò qua bữa ăn tự chọn hay những cuộc chuyện trò, trao đổi với anh chị em công nhân. Những tư liệu cuộc sống ấy chính là những chất liệu quý để họ có thể tái hiện sinh động trên trang viết, để những tác phẩm sân khấu ấy sau khi dàn dựng, biểu diễn sẽ nhận được sự hưởng ứng và đồng cảm từ công chúng, đặc biệt là những người công nhân mỏ.
Theo tác giả Ngọc Thụ, Chi hội trưởng Chi hội tác giả sân khấu phía Bắc, đề tài về người công nhân mỏ vốn đã được xây dựng rất thành công qua các tác phẩm văn học của Võ Huy Tâm, Tô Ngọc Hiến, Võ Khắc Nghiêm… Ở lĩnh vực sân khấu, đề tài này cũng đã được các tác giả Thanh Đạm, Thanh Hương… khai thác, tuy nhiên thời gian gần đây dần thưa vắng. Trong tình hình nền sân khấu hiện nay còn thiếu những tác phẩm đáp ứng được nhu cầu bức xúc của xã hội, chưa khắc họa được những điển hình trung tâm của thời đại (mà hình tượng người công nhân mỏ là một ví dụ), nhiều tác phẩm còn dễ dãi về hình thức và nội dung, thì sự quay lưng của khán giả đối với sân khấu là điều dễ hiểu. Vì lẽ đó, Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam đã có những chủ trương đặt khâu sáng tác kịch bản lên hàng đầu. Thông qua các trại sáng tác, các hoạt động thực tế, tạo điều kiện để các tác giả tìm hiểu sâu sắc về những vùng đất, những mảng đề tài đa dạng, những vấn đề trung tâm của thời đại, của xã hội, để có thể "thay đổi về chất trong khâu kịch bản" - góp tiếng nói vào việc thay đổi bầu không khí của sân khấu phía Bắc vốn rất ảm đạm thời gian qua. Và trại sáng tác, cũng là chuyến đi thực tế của 11 tác giả thuộc Chi hội Tác giả sân khấu phía Bắc tại Công ty CP Than Mông Dương, có thể được coi là một hoạt động thiết thực theo chủ trương này. Qua đây, từng bước xây dựng lại hình tượng từng là trung tâm của văn học - nghệ thuật Việt Nam, hình tượng người công nhân mỏ nhưng của một thời đại mới.
Với tinh thần đó, các sáng tác của 11 tác giả kịch bản sân khấu tại trại sáng tác này đã tập trung chủ yếu vào hình ảnh người công nhân mỏ, về vùng than. Đó là tác phẩm Người trở về của Thanh Đạm viết về người lãnh đạo năng động, xông xáo với chủ trương đi sâu vào lòng đất. Hay tác phẩm Sóng trắng của Diệp Khang viết về những người vận chuyển than từ lòng đất, tác phẩm Bão đen của Văn Sử khai thác những vấn đề nóng bỏng của vùng than. Tác giả Giang Phong thì hoàn thiện bản thảo kịch bản Ngoài cửa sổ trời sáng nói về sự sôi động đầy hấp dẫn của Vùng mỏ. Tác giả Thanh Bình, qua thực tế vùng than, lại đề cập đến vấn đề sử dụng con người qua kịch bản Kỳ vọng mong manh… Mỗi tác giả đã đi sâu khai thác một vấn đề riêng nhưng tất cả đều được chắt lọc từ thực tiễn qua những ngày "nằm vùng" ở Công ty CP Than Mông Dương. Họ được sống cuộc sống của những người thợ đang làm ra nguồn năng lượng cho đất nước, cho cuộc sống sinh sôi.
Tuy nhiên, hoàn thành kịch bản mới chỉ là một trong rất nhiều khâu để đưa tác phẩm đến được với công chúng. Vì lẽ đó, theo NSND Lê Tiến Thọ, ngoài việc sáng tác những tác phẩm dài hơi, phản ánh những vấn đề lớn lao của đời sống xã hội, các tác giả cũng nên quan tâm sáng tác những tiểu phẩm ngắn, dễ dàn dựng, có nội dung gần gũi với cuộc sống người công nhân mỏ và như thế sức lan toả sẽ rộng lớn hơn. NSND Lê Tiến Thọ nhấn mạnh, Vùng mỏ vẫn luôn là mảng đề tài đầy sức hấp dẫn với mỗi người cầm bút, trong đó có các tác giả kịch bản sân khấu.
Thanh Nga
Liên kết website
Ý kiến ()