Hài kịch Việt: Cần một lối đi chuyên nghiệp

Hài kịch Việt đang trở lại và lớn mạnh thêm từng ngày, cần làm gì để đưa hài kịch trở thành một dòng nghệ thuật chuyên nghiệp hơn và phát triển hơn, đó vẫn là một điều nhận được nhiều quan tâm.

Với sự trở lại của dòng hài kịch ở Việt Nam trong thời gian ngắn gần đây, đất diễn ngày càng nhiều nhưng một điều rõ thấy là số lượng nghệ sĩ, diễn viên có tâm và sẵn sàng gắn bó với hài kịch thì ngày càng ít đi. Để giải quyết được điều đó không chỉ cần ở một sự quan tâm, quản lý đúng đắn đối với dòng nghệ thuật đặc thù này mà còn là ở phương pháp đào tạo những lứa diễn viên mới, tốt hơn và chuyên nghiệp hơn.

 

Hài kịch Việt vẫn cần nhiều hơn sự chuyên nghiệp

Đất diễn ngày càng nhiều

Như đã nói, bắt đầu từ cuối năm ngoái, hài kịch trong nước đã có những dấu hiệu quay trở lại với những chương trình được đầu tư quy củ. Cũng từ đó, rất nhiều vở hài kịch được dàn dựng, nhiều sân khấu kịch tập trung dàn dựng những vở hài kịch quy mô và chất lượng. Dễ thấy rằng, cùng với sự trở lại của hài kịch thì đất diễn cho bộ môn đặc thù này ngày càng nhiều thêm.

Đầu tiên phải kể đến một đất diễn màu mỡ nhất về hài kịch được xây dựng trong thời gian gần đây đó là chuyên mục “Thư giãn cuối tuần” của VTV. Với mong muốn là khơi lại và vực dậy chương trình “Gặp nhau cuối tuần” đã “chìm nghỉm” cách đây vài năm. Chương trình trở lại đã mang một sự hưng phấn mới trên sân khấu hài trên truyền hình, với sự hợp tác của các nghệ sĩ hai miền Bắc và Nam. Đang chú ý trong chương trình là những tiếng cười mới mẻ đến từ mục “hỏi xoáy đáp xoay” mà nhân vật chính là nghệ sĩ hài Xuân Bắc cùng nghệ sĩ Tiến Dũng (GS Cù Trọng Xoay). Những tiếng cười sảng khoái được phát ra từ những đoạn phỏng vấn và trả lời mang tính chất hài hước nhưng lại mang khá nhiều ý nghĩa khiến khán giả phấn khích.

Không thua kém Đài lớn, các đài truyền hình địa phương cũng đã có những chương trình hài kịch thu hút khán giả như chương trình “Cười chút chơi”, “Nụ cười vàng” của HTV7 – Đài TH TPHCM; hay “Cười từ nhà ra ngõ”, Đài Truyền hình Hà Nội và các chương trình “Siêu thị cười”, “Chuyện bốn mùa”, “Mắc mớ chi cười”… Những chương trình này ngoài sự thu hút khán giả thì cũng là những mảnh đất diễn màu mỡ cho các nghệ sĩ hài có thể phô diễn tài năng của mình qua nhiều vở diễn khác nhau, kéo khán giả đến gần hơn với hài kịch.

 

"Hỏi xoáy đáp xoay" là một chương trình mới, thu hút được nhiều khán giả

Không những trên truyền hình, các sân khấu như Nhà hát tuổi trẻ (phía Bắc), sân khấu Hồng Vân, Sân khấu kịch Phú Nhuận (miền Nam) cũng liên tục xây dựng những vở mới với nội dung hấp dẫn. Chính khán giả cũng là người muốn tìm đến những sân khấu hài kịch như thế, để được thưởng thức tài năng chọc cười theo kiểu diễn “live” của nghệ sĩ trên sân khấu chứ không qua màn ảnh nhỏ.

Có thể thấy rằng, với sự nở rộ của những đất diễn màu mỡ cho dòng hài kịch ở Việt Nam thời gian gần đây thì một yêu cầu lớn đã đặt ra là làm sao để hài kịch Việt ngày càng phát triển hơn nữa, theo những hướng đi chuyên nghiệp?

Lời giải về nguồn nhân lực cho hài kịch

Trước nhất, có thể thấy rằng, sân khấu hài kịch đang thiếu trầm trọng nguồn nhân lực. Trước tiên là ở khâu sáng tác kịch bản. Để kiếm được một nhà biên kịch chuyên về hài kịch đã hiếm, kiếm được một tay viết giỏi lại càng hiếm hơn. Điều đó mới có chuyện một cuộc thi diễn hài trên truyền hình mới đây còn mở cả một cuộc thi viết kịch bản song hành để tìm kiếm thêm những vở mới cho sân khấu ở những vòng sau. Kịch bản của những vở diễn thời gian gần đây cứ na ná nhau, tiếng cười vì thế mà cũng nhàm chán đến độ… mất khán giả. Rõ ràng, việc xây dựng một đội ngũ những người viết để có những kịch bản hay cho hài kịch là một điều cần làm đầu tiên.

Tiếp đến là việc đào tạo những diễn viên cho dòng hài kịch. Ta thấy rằng ở Việt Nam, dòng hài kịch không thiếu những diễn viên tài năng. Nhưng suy cho cùng, những diễn viên đó cũng đã quá “quen mặt” với những vai diễn tương tự một tính cách, một kiểu hình. Vì thế việc đào tạo những nhân tố mới, đủ khả năng để mở ra những cái mới cho lối diễn xuất của dòng hài kịch thời gian gần đây là điều nên làm.

Đáng mừng là thời gian gần đây, nhiều hoạt động được tổ chức tập trung để tìm kiếm những diễn viên kịch nói chung và diễn viên hài kịch nói riêng, đáng chú ý là cuộc thi “Vua hài đất Việt” đang diễn ra sôi nổi ngay từ những vòng loại. Với hình thức mới mẻ và cách đầu tư, tìm kiếm trên diện rộng, hi vọng làng cười Việt sẽ có thêm những danh hài mới, xứng đáng kế cận lớp “đàn anh” đi trước. Không những thế, trong các sân khấu phía Nam cũng thường xuyên mở những lớp tuyển chọn, đào tạo diễn viên trẻ. Chưa nói đến việc đào tạo một cách bài bản cho dòng hài kịch thì cách hướng diễn viên trẻ đến với việc làm quen sân khấu, định hình phong cách cho mình ngay từ đầu cũng chính là một điều nên làm.

Cũng trong thời gian qua, nhiều sự kiện hướng đến xây dựng và phát triển một môi trường chuyện nghiệp cho nền hài kịch cũng được lên kế hoạch tổ chức. Gần đây nhất chính là Liên hoan sân khấu hài cả nước sẽ lần đầu tiên được tổ chức bắt đầu từ ngày 25.8 tới với sự góp mặt của hàng trăm danh hài từ Nam đến Bắc. Tại đây, các danh hài sẽ có cơ hội giao lưu, học hỏi, và quan trọng là lần đầu tiên, sẽ có những vở diễn quy mô được chọn diễn và sẽ có những huy chương, phần thưởng xứng đáng cho những nghệ sĩ với những nỗ lực để phát triển bộ môn nghệ thuật này.

Hài kịch Việt Nam đang trên đà phát triển cũng như đứng trước những thử thách mới, làm gì và làm thế nào để phát triển dòng nghệ thuật đặc biệt này, đó vẫn là một yêu cầu đòi hỏi nhiều sự chuyên nghiệp từ mỗi bước đi.