Phát huy bền vững giá trị Di sản Vịnh Hạ Long

Như vậy là đến nay, Vịnh Hạ Long đã trải qua 25 năm được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hiệp Quốc (UNESCO) công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới, kể từ lần đầu tiên vào ngày 17/12/1994 về giá trị cảnh quan. Và đến năm 2000, một lần nữa Vịnh Hạ Long được tổ chức này công nhận lần thứ 2 là Di sản thiên nhiên thế giới về giá trị địa chất, địa mạo.

Có thể nói, với việc 2 lần được tổ chức quốc tế có uy tín công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới, Vịnh Hạ Long đã trở thành niềm vinh dự, tự hào của đất nước Việt Nam nói chung và tỉnh Quảng Ninh nói riêng. Bên cạnh đó cũng đặt ra trách nhiệm lớn lao cho các cấp chính quyền, cơ quan chức năng cũng như người dân trong việc giữ gìn, bảo tồn và phát huy giá trị của Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long, nhất là trong việc bảo vệ tính toàn vẹn và những giá trị nổi bật toàn cầu của Di sản.

Ý thức được tầm quan trọng của việc bảo tồn, phát huy giá trị Di sản đối với quốc gia, quốc tế, ngay sau khi được công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới lần đầu, tỉnh Quảng Ninh đã quyết định thành lập Ban Quản lý Vịnh Hạ Long ( năm 1995) để chuyên trách thực hiện chức năng, nhiệm vụ quản lý, bảo tồn Vịnh Hạ Long. Nhờ đó, hàng loạt các cơ chế, chính sách, giải pháp, cách thức quản lý mang tính đồng bộ đã được Ban Quản lý Vịnh Hạ Long tham mưu cho UBND tỉnh từ việc nghiên cứu, đánh giá các giá trị, tiềm năng của Di sản, đến thực hiện các đề tài khoa học, dự án về bảo tồn, phát huy bền vững giá trị Di sản. Trong đó, đáng chú ý có những giải pháp mang tính đột phá, căn bản thể hiện trách nhiệm và sự quyết tâm trong việc ưu tiên bảo vệ tài nguyên, môi trường và các giá trị của Di sản. Điển hình như việc di dời toàn bộ dân cư sinh sống trên Vịnh Hạ Long lên bờ; chấm dứt hoàn toàn hoạt động bốc xếp, chuyển tải hàng hóa rời ( clinker, xi măng, dăm gỗ) trên Vịnh Hạ Long; ban hành quy định cấm các hoạt động khai thác thủy sản trong khu vực vùng lõi Di sản, di dời nhà máy tuyển than ra khỏi khu vực ven bờ Vịnh Hạ Long; ban hành quy định đặc thù về quản lý tàu du lịch hoạt động trên Vịnh; tổ chức thu gom, xử lý rác thải trôi nổi trên Vịnh và mới đây là phát động phong trào không sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần trên Vịnh v.v.

Nhờ vậy, trải qua 25 năm- một khoảng thời gian không ngắn- Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long luôn được bảo vệ, gìn giữ tốt. Cùng với đó các giá trị nổi bật, ngoại hạng của Di sản đã được phát huy, lan tỏa hiệu quả, mang lại một bức tranh, hình ảnh điểm đến du lịch hấp dẫn, có một không hai cho du lịch Hạ Long- Quảng Ninh nói riêng và Việt Nam nói chung. Tính từ năm 1996 đến hết tháng 10/2019 đã có hơn 43 triệu lượt khách tham quan Vịnh Hạ Long, trong đó có tới hơn 60% là khách quốc tế. Tổng số tiền thu từ phí tham quan Vịnh trong giai đoạn này là hơn 6.000 tỷ đồng...

Tuy vậy, với một không gian rộng lớn có sự đan xen của nhiều hoạt động, loại hình phát triển kinh tế- xã hội và với tốc độ đô thị hóa ngày càng nhanh và mạnh, thì vấn đề gìn giữ, bảo tồn đối với Di sản Vịnh Hạ Long vẫn đứng trước nhiều khó khăn, thách thức và đòi hỏi còn rất nhiều việc phải làm, triển khai, nhất là việc làm thế nào để quản lý tốt hơn môi trường tự nhiên của Di sản. Do đó, mục tiêu đặt ra cho công tác quản lý Di sản cả trước mắt và lâu dài để phát huy hiệu quả các giá trị của Di sản là giải quyết hài hòa mối quan hệ, lợi ích giữa bảo tồn và phát triển. Qua đó nhằm bảo vệ tính toàn vẹn, các giá trị nổi bật toàn cầu của Di sản và phát triển du lịch một cách bền vững.

Tin tưởng rằng, với các giải pháp đồng bộ, hiệu quả trong quản lý, bảo tồn và thực hiện các cơ chế, chính sách mang tính đặc thù, Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long sẽ tiếp tục được giữ gìn, bảo tồn, phát huy giá trị tốt hơn nữa trong thời gian tới, góp phần vào việc bảo vệ một di sản thiên nhiên quý giá của quốc gia và nhân loại, phục vụ cho phát triển kinh tế- xã hội trên Vịnh Hạ Long theo hướng bền vững, lâu dài...

Thanh Tùng