Bài 3: Huy động nguồn lực đầu tư

5 năm qua, Quảng Ninh đã huy động được trên 190.000 tỷ đồng vốn đầu tư từ nguồn lực xã hội. Chính từ cách làm lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư, Quảng Ninh bỏ ra 1 đồng ngân sách (vốn “mồi”), thu hút được 8,3 đồng ngoài ngân sách cho phát triển hạ tầng, kinh tế - xã hội, giao thông, du lịch...

Liên cơ quan số 4 đầu tư theo hình thức đối tác công - tư chuẩn bị được đưa vào sử dụng.

Cải thiện môi trường đầu tư

Trong 5 năm gần đây, tỉnh đã đẩy mạnh huy động và sử dụng hiệu quả nguồn lực xã hội để đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ với nhiều công trình hiện đại. Cụ thể như, đề xuất các cơ chế, chính sách để huy động tối đa mọi nguồn lực, đa dạng hoá các hình thức đầu tư, khuyến khích phát triển các loại hình doanh nghiệp. Tỉnh tiếp tục ban hành cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư trên địa bàn; quảng bá những tiềm năng, lợi thế và định hướng kêu gọi thu hút đầu tư, tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế...

Song song với công tác xúc tiến đầu tư, tỉnh đã cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, triển khai hiệu quả bộ chỉ số DDCI (nâng cao năng lực cạnh tranh cấp sở, ngành, địa phương), giành vị trí thứ 3 toàn quốc về chỉ số PCI - năng lực cạnh tranh cấp tỉnh. Đồng thời, đơn giản hóa thủ tục hành chính, đảm bảo luôn công khai, tăng cường minh bạch, nâng cao tính cạnh tranh, công bằng trong hoạt động đầu tư, kinh doanh, phấn đấu giảm tối đa chi phí về thời gian và tài chính cho các nhà đầu tư, doanh nghiệp khi đến đầu tư kinh doanh tại Quảng Ninh. Đặc biệt là thông qua một số mô hình mới nhằm giảm bớt đầu mối, thời gian và chi phí đi lại cho nhà đầu tư, doanh nghiệp như thành lập Ban Xúc tiến và Hỗ trợ đầu tư tỉnh (IPA) - cơ quan đầu mối của tỉnh về xúc tiến và hỗ trợ nhà đầu tư. Mạnh dạn đề xuất thành lập mô hình trung tâm hành chính công và được Thủ tướng Chính phủ cho phép thực hiện, đã giảm được 40% thời gian giải quyết thủ tục hành chính so với quy định của Trung ương và tới đây phấn đấu giảm 50%, đồng thời kết nối bộ phận tiếp nhận và trả kết quả hiện đại đến tất cả các xã, phường, thị trấn được cộng đồng doanh nghiệp và nhà đầu tư trong, ngoài nước đánh giá cao.

Với cách làm đó, 5 năm gần đây, tỷ trọng đầu tư công của tỉnh đã giảm dần (từ 60% năm 2010 xuống 37% năm 2015); đầu tư nước ngoài tăng mạnh (từ 5% năm 2010 lên 30% năm 2015); đầu tư tư nhân trong nước tiếp tục tăng, chiếm tới 33% tổng vốn đầu tư. Cũng nhờ đó, có nhiều dự án lớn mang tính động lực đã được triển khai. Điển hình, tỉnh đã phát triển Đặc khu kinh tế Vân Đồn theo hướng có các cơ chế, chính sách đặc thù, đủ sức cạnh tranh quốc tế sau khi có chủ trương của Trung ương. Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ về thăm Quảng Ninh đã nhấn mạnh, Chính phủ sẽ sớm hoàn thiện dự thảo Luật Khu hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn để trình Quốc hội trong kỳ họp tới. Đồng thời sẽ sớm ban hành nghị định về kinh doanh casino tại Khu hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn. Bên cạnh đó, Chính phủ sẽ ủng hộ hết mức bằng các cơ chế, chính sách, hỗ trợ, tạo điều kiện tối đa, chỉ đạo quyết liệt các bộ, ngành tham mưu, xây dựng cơ chế hỗ trợ Quảng Ninh. Đây là những dự án mà khi hoàn thành sẽ tạo ra tác động mạnh mẽ, mang tính đột phá đến mọi hoạt động phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Đa dạng các nguồn lực

Trong quá trình huy động nguồn lực đầu tư, tỉnh đã mạnh dạn đi đầu cả nước áp dụng hình thức đối tác công - tư (PPP) để huy động nguồn vốn ngoài ngân sách... Đầu tư và quản lý theo hình thức PPP nhằm tái cơ cấu đầu tư, góp phần thực hiện có hiệu quả 3 đột phá chiến lược, đổi mới mô hình tăng trưởng, là hình thức đầu tư và quản lý tiên tiến, đã được nhiều quốc gia áp dụng mang lại hiệu quả cao, góp phần huy động nguồn lực xã hội, giảm gánh nặng cho ngân sách, sử dụng sự năng động trong quản trị của khối tư nhân, nâng cao hiệu quả đầu tư. Hình thức đầu tư đối tác công - tư tập trung vào các công trình hạ tầng giao thông, hạ tầng xã hội, trụ sở làm việc, bệnh viện, trường học... đang được tỉnh áp dụng, bước đầu mang lại hiệu quả.

Tháng 12-2013, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 10-NQ/TU chỉ đạo các cấp ủy lãnh đạo thí điểm áp dụng hình thức đầu tư công - tư. UBND tỉnh đã ban hành danh mục 64 công trình áp dụng thí điểm triển khai các mô hình hợp tác công - tư và giao nhiệm vụ đầu mối thực hiện cho 14 huyện, thị xã, thành phố và 12 sở, ban, ngành thuộc tỉnh, thành lập Ban Chỉ đạo triển khai đầu tư và quản lý theo hình thức hợp tác công - tư tỉnh Quảng Ninh do đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng ban. Sau khi Chính phủ ban hành Nghị định 15/2015/NĐ-CP về đầu tư theo hình thức công - tư, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành và địa phương rà soát các dự án thí điểm áp dụng đúng quy định tại Nghị định và phê duyệt danh mục dự án đầu tư theo hình thức đối tác công - tư trên địa bàn tỉnh gồm 55 công trình. Qua đó, mô hình đầu tư công - tư đã được UBND cấp huyện chủ động toàn bộ từ khâu lựa chọn hình thức đầu tư, công trình cụ thể, lựa chọn đối tác công - tư và chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện đảm bảo khả thi, hiệu quả.

Tính đến đầu năm 2016, đã có tổng số 36 dự án triển khai theo hình thức đối tác công - tư trên địa bàn tỉnh, với tổng mức đầu tư là 32.561 tỷ đồng. Một số dự án PPP trọng điểm đã và đang triển khai như: Dự án trụ sở liên cơ quan số 3 đầu tư theo hình thức “đầu tư tư - sử dụng công”, tổng mức đầu tư 498 tỷ đồng do Công ty CP Tập đoàn đầu tư Quảng Ninh đầu tư đang triển khai thực hiện. Tương tự, Dự án liên cơ quan số 4, tổng mức đầu tư 310 tỷ đồng do Công ty CP Tập đoàn Hoàng Hà đầu tư đã hoàn thiện, chuẩn bị đi vào hoạt động. Dự án cầu Bạch Đằng, áp dụng hình thức BOT, tổng mức đầu tư 7.388 tỷ đồng, do liên doanh 8 nhà thầu xây dựng. Dự án đường dẫn cầu Bắc Luân II áp dụng hình thức BT, tổng mức đầu tư 498 tỷ đồng do Công ty CP Tập đoàn đầu tư phát triển An Đắc đầu tư. Dự án Cảng hàng không Quảng Ninh, áp dụng hình thức BOT, tổng mức đầu tư 7.494 tỷ đồng do Tập đoàn Sun Group đầu tư. Dự án đường cao tốc Hạ Long - Vân Đồn, tổng mức đầu tư 12.000 tỷ đồng, theo hình thức BOT do liên doanh Công ty CP Đầu tư và Xây dựng giao thông Công Thành - Công ty CP Đầu tư và Xây dựng giao thông Phương Thành làm nhà đầu tư dự án...

Đối với các công trình do huyện, thị xã, thành phố quản lý, về cơ bản các đơn vị được giao làm đầu mối đã chủ động thực hiện các nội dung theo các chỉ đạo của UBND tỉnh. Các địa phương đã chủ động ban hành quyết định triển khai giao việc cho các phòng, ban và thành lập ban chỉ đạo triển khai thực hiện. Đến nay, đã có một số công trình của các địa phương đi vào hoạt động hiệu quả như: Công trình quản lý cụm cổ động thông tin biên giới Sa Vĩ, Trường Mầm non Ka Long, Móng Cái; Dự án Sân vận động trung tâm Cẩm Phả; Trường Mầm non Hoa Hồng, huyện Tiên Yên; Dự án Đầu tư và quản lý công viên sinh viên tại phường Nam Khê, TP Uông Bí...

Theo ông Phạm Xuân Đài, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch - Đầu tư, hình thức đầu tư PPP có lợi ích là không phải bỏ ra số tiền lớn ngay một lúc mà Quảng Ninh vẫn có công trình đẹp và sau khi đưa vào sử dụng, tỉnh cũng không phải tốn thêm một khoản ngân sách nữa để sinh ra một bộ máy biên chế quản lý. Trong khi ở nhiều địa phương khác, hàng năm phải trích hàng nghìn tỷ đồng từ ngân sách để xây dựng trụ sở mới và “nuôi” bộ máy quản trị cho những mô hình mới thì rõ ràng, việc sử dụng nguồn vốn, sáng kiến, kinh nghiệm và khả năng của khu vực tư nhân sẽ góp phần làm giảm chi phí xây dựng, thời gian thực hiện, tăng hiệu quả hoạt động của dự án. Để tạo điều kiện cho mô hình công - tư được áp dụng rộng rãi, tỉnh cũng đã phân cấp về các địa phương quản lý và lựa chọn các mô hình...

Phát huy những giải pháp và thành tựu đã đạt được trong những năm qua, theo dự kiến, tỉnh đã đặt ra chỉ tiêu phấn đấu tổng nhu cầu vốn đầu tư toàn xã hội đến năm 2020 của tỉnh là từ 580.000 - 600.000 tỷ đồng. Để hiện thực hoá con số này, giải pháp của Quảng Ninh là phấn đấu phân bổ nguồn vốn ngân sách nhà nước (bao gồm cả vốn ODA) đáp ứng được 16,6% tổng nhu cầu vốn đầu tư. Nguồn vốn từ các thành phần kinh tế trong nước phấn đấu đáp ứng 46,8% tổng nhu cầu đầu tư toàn xã hội. Để hoàn thành mục tiêu, tỉnh đang tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư thông thoáng hơn; đẩy mạnh xã hội hoá đầu tư, khuyến khích các thành phần doanh nghiệp tham gia đầu tư. Đồng thời, ban hành các cơ chế, chính sách ưu đãi để thu hút các nguồn lực đầu tư. Còn lại là thu hút vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI) dự kiến 36,6% thông qua các biện pháp xúc tiến đầu tư; chủ động tìm hiểu, tiếp cận, giới thiệu các dự án đến nhà đầu tư tiềm năng, tích cực tìm kiếm nhà đầu tư chiến lược; cải thiện môi trường đầu tư trước và sau khi cấp giấy phép...

Thanh Hằng - Thu Trang[links()]