Đổi thay ở những xã nông thôn mới

Đông Xá (Vân Đồn), Quảng Chính (Hải Hà) là 2 xã miền núi khi bắt đầu triển khai chương trình xây dựng NTM được xác định là sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Tuy nhiên, bằng cách làm sáng tạo, trong giai đoạn 2010-2015, cả 2 xã đều là điển hình tiêu biểu trong toàn tỉnh về xây dựng NTM.

Mô hình trồng ổi chất lượng cao đang được người dân xã Đông Xá phát triển mang lại thu nhập vài trăm triệu đồng/năm.

Đông Xá: Thoát nghèo nhờ phát triển sản xuất

Năm 2010, xã Đông Xá (Vân Đồn) có tỷ lệ hộ nghèo lên tới 6,9% (158 hộ), thu nhập bình quân thấp so với nhiều xã trong huyện, chỉ đạt 10,4 triệu đồng/người/năm... Người dân chủ yếu phát triển các mô hình nhỏ lẻ, manh mún, giá trị kinh tế không cao.

Đồng chí Hoàng Trí Dũng, Bí thư Đảng uỷ, Trưởng Ban Chỉ đạo xây dựng NTM xã cho biết: Năm 2010, ngay khi thực hiện chương trình xây dựng NTM, trên cơ sở rà soát, đánh giá những khó khăn, hạn chế trong phát triển KT-XH địa phương, xã đã xác định đẩy mạnh tuyên truyền để dân hiểu rõ hơn vai trò chủ thể trong chương trình xây dựng NTM của người dân. Cùng với các cơ chế chính sách, chính quyền đã tập trung các nguồn lực “mở” nhiều hướng giúp dân phát triển kinh tế.

Để “lấy đà” thuận lợi phát triển kinh tế, ngoài các chính sách của tỉnh và huyện, xã thực hiện hỗ trợ phát triển kinh tế trang trại cho nhân dân, tập trung vào những vật nuôi phù hợp như: Gà, chim trĩ, nhím.... Với những mô hình mới, xã hỗ trợ giống, vốn khởi nghiệp từ 20-30 triệu đồng với trang trại lớn, 10-20 triệu với trang trại nhỏ để người dân phát triển sản xuất. Ngoài ra, xã còn hỗ trợ cho vay không lãi thêm 10 triệu đồng trong 3 năm đầu. Đối với các HTX dịch vụ, được tạo điều kiện về đất đai để xây dựng văn phòng làm việc và các cơ chế chính sách khác.

Thông qua việc chuyển đổi các mô hình sản xuất, xã mạnh dạn ứng dụng khoa học kỹ thuật, đưa các bộ giống cây trồng, vật nuôi mới, có hiệu quả, năng suất, chất lượng cao vào sản xuất. Cụ thể, xã đã tập trung chỉ đạo xây dựng các mô hình phát triển sản xuất như: Quy hoạch vùng thâm canh 500ha lúa năng suất, chất lượng, hiệu quả cao; gieo trồng 18ha ngô ngọt... Song song với phát triển sản xuất, Đông Xá còn tích cực quan tâm tạo điều kiện thu hút đầu tư và đẩy mạnh sản xuất tiểu thủ công nghiệp, ngành nghề phụ. Đến nay, trên địa bàn xã có 5 doanh nghiệp, 586 hộ kinh doanh, dịch vụ đang hoạt động hiệu quả, thu hút 2.950 lao động với thu nhập bình quân 2,5-3 triệu đồng/người/tháng.

Nhờ vậy, chỉ sau gần 3 năm triển khai thực hiện chương trình, đến năm 2013, Đông Xá hoàn thành 19/19 tiêu chí, thay đổi cơ bản diện mạo NTM, đặc biệt là cải thiện đời sống nhân dân. Thu nhập của người dân tăng 1,6 lần, đạt trên 21,4 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ lao động có việc làm toàn xã đạt 98,2%, số hộ nghèo trên địa bàn xã giảm gần 60% (từ 158 hộ xuống còn 58 hộ)...

Quảng Chính: Hoàn thiện quy hoạch hạ tầng

Xã Quảng Chính (Hải Hà) là xã thuần nông, đông dân với hơn 2.000 hộ, điều kiện kinh tế xã hội còn khó khăn, dân trí thấp... Ngay khi bắt tay thực hiện chương trình xây dựng NTM xã đã xác định việc tập trung phát triển hạ tầng là nền tảng, cơ sở quan trọng trong việc phát triển kinh tế xã hội. Trong đó, ngoài việc sử dụng các nguồn vốn hợp lý, để thuận lợi cho việc thực hiện công tác xây dựng, phát triển hạ tầng, xã đã chú trọng tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền đến cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, tạo sự đồng thuận, chung tay.

Khi triển khai chương trình xây dựng NTM, Quảng Chính đã hoàn thành các quy hoạch, cụ thể lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất 2010, bản đồ quy hoạch điểm dân cư nông thôn và hạ tầng, trong đó có Đồ án quy hoạch xây dựng NTM xã Quảng Chính giai đoạn 2010-2020... Các quy hoạch đã được cắm mốc chỉ giới phạm vi các công trình. Nhờ làm tốt công tác quy hoạch, việc triển khai xây dựng các công trình, cơ sở hạ tầng được thực hiện một cách quy củ và khoa học. Đó cũng là cơ sở để Quảng Chính xây dựng các công trình, hạ tầng ưu tiên, phân bổ nguồn lực hợp lý.

Một trong những điểm mạnh là Quảng Chính đã thực hiện việc huy động sức dân đóng góp mặt bằng, hiến đất... để việc xây dựng hạ tầng thuận lợi. Ban Chỉ đạo xây dựng NTM xã luôn lắng nghe, nắm bắt kịp thời tâm tư, nguyện vọng chính đáng của nhân dân, huy động sự vào cuộc của các tổ trưởng dân phố, trưởng thôn, các hội, đoàn thể... để nâng cao hiệu quả tuyên truyền. Nhờ đó, xã đã huy động nhân dân đóng góp hơn 8,5 tỷ đồng để xây dựng cơ sở hạ tầng. Bằng những cách đó, trong 5 năm qua, Quảng Chính đã nỗ lực hoàn thành nhiều công trình hạ tầng theo tiêu chí. Các tuyến đường liên thôn, liên xã, đường ngõ xóm đã được đầu tư xây dựng khang trang, sạch đẹp. Tỷ lệ đường trục xã, liên xã được nhựa hoá hoặc bê tông hoá đạt chuẩn theo kỹ thuật của Bộ GTVT toàn xã là 31,68km, đạt 96% kế hoạch. Hệ thống thuỷ lợi đã có 7 đập, trên 17km mương cơ bản đáp ứng yêu cầu sản xuất, dân sinh. 80% số trường học các cấp từ mầm non đến THCS đạt chuẩn quốc gia; hệ thống nhà văn hoá được đầu tư xây mới, đảm bảo đủ điều kiện hoạt động; trên địa bàn xã không còn nhà tạm, dột nát... Cho tới nay Quảng Chính đã đạt được 17/19 tiêu chí, 37/39 chỉ tiêu, xã đã cơ bản đạt xã NTM.

Tạ Quân