Giải pháp cho vùng lúa kém hiệu quả

Cách đây gần chục năm, Quảng Ninh đã đẩy mạnh việc chuyển đổi vùng lúa kém hiệu quả sang các mô hình canh tác hiệu quả cao hơn. Trong đó TX Đông Triều là địa phương đã thực hiện chuyển đổi hầu hết đất ruộng trũng, ngập nước ở các vùng Yên Đức, Hồng Thái Tây, Hồng Thái Đông… sang nuôi trồng thuỷ sản (NTTS) nước ngọt. Theo ông Bùi Văn Hanh, Phó Trưởng Phòng Kinh tế TX Đông Triều, qua rà soát, hiện toàn thị xã chỉ còn lại số ít diện tích đất trồng lúa một vụ tại các vùng đất bãi ở Thuỷ An, Nguyễn Huệ, Hồng Phong; thời gian tới cũng sẽ chuyển đổi sang mô hình NTTS nước ngọt.

Mô hình ngô nếp tại xã Bình Khê (TX Đông Triều) cho thu nhập cao hơn so với trồng lúa trước đây.

TX Quảng Yên chủ yếu chuyển đổi diện tích đất lúa kém hiệu quả sang trồng rau xanh hoặc trồng xen canh rau, lúa. Đến thời điểm này Quảng Yên đã chuyển đổi được hàng trăm ha, đưa tổng diện tích trồng rau của toàn thị xã lên trên 500ha, mang lại nguồn thu lớn cho người dân trên địa bàn. Còn tại TP Hạ Long, huyện Hoành Bồ, TP Cẩm Phả, nhiều diện tích lúa kém hiệu quả đã và đang được chuyển sang trồng các cây ngắn vụ giá trị cao như cây hoa, rau an toàn, cây dược liệu…

Tiếp tục mục tiêu nâng cao giá trị trên diện tích canh tác, các địa phương đang rà soát, đánh giá và chuyển đổi các diện tích lúa kém hiệu quả sang mô hình canh tác mới. Ngành NN&PTNT tỉnh đặt mục tiêu trong 3 năm (2016-2018) sẽ chuyển đổi 2.000ha lúa kém hiệu quả sang trồng ngô. Đầu năm nay, Sở đã xây dựng mô hình, chuyển đổi được 30ha lúa kém hiệu quả ở huyện Hải Hà sang trồng ngô. Theo báo cáo kết quả của Trung tâm Khuyến nông tỉnh, trồng cây ngô ở Hải Hà mất ít công làm đất, gieo trồng, nước tưới ít, thời gian sinh trưởng ngắn hơn lúa 10 ngày; năng suất đạt khoảng 60 tạ/ha. Cụ thể, mô hình trồng ngô tại xã Quảng Thịnh cho thu nhập 42-48 triệu đồng/ha, so với trồng lúa tăng trên 10 triệu đồng/ha, lợi nhuận trên 6,2 triệu đồng/ha (trồng lúa hầu như không có lãi). Thực tế những năm gần đây mức chênh lệch giá trị giữa cây ngô và cây lúa ở các huyện miền Đông của tỉnh còn cao hơn vì năng suất lúa ở đây chỉ đạt 40-45 tạ/ha, có nơi chỉ 28-30 tạ/ha, tương đương giá trị thu được chỉ 25-35 triệu đồng/ha.

Theo ông Nguyễn Trung Thành, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Sở NN&PTNT), hiện toàn tỉnh có trên 6.000ha, năng suất trung bình gần 40 tạ/ha; tổng sản lượng gần 23.000 tấn/năm. Qua rà soát tại khu vực miền Đông, diện tích lúa kém hiệu quả cần được chuyển đổi còn khá lớn, trong đó riêng diện tích phù hợp để trồng cây ngô như tại Hải Hà còn khoảng trên 2.000ha. Đây sẽ là nguồn thức ăn phục vụ chăn nuôi đàn gia súc trên 20.000 con và hàng nghìn ha NTTS hiện có của tỉnh.

Việc chuyển đổi diện tích lúa kém hiệu quả sang các mô hình canh tác khác như trên đã và đang nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp cho các địa phương. Riêng đối với khu vực miền Đông, cây ngô đang được khẳng định là cây trồng thay thế cây lúa phù hợp.

Việt Hoa