Dự án khí sinh học trong chăn nuôi: Góp phần giải bài toán môi trường nông thôn

Dự án khí sinh học cho ngành chăn nuôi Quảng Ninh do Bộ NN&PTNT và Tổ chức hợp tác phát triển Hà Lan thực hiện. Giai đoạn 2008-2014, toàn tỉnh đã thực hiện được gần 3.800 công trình, góp phần thay đổi đáng kể về chất lượng cuộc sống của người dân nông thôn. Theo kế hoạch, từ năm 2015 đến hết năm 2017, dự án triển khai tại 14 địa phương với trên 2.300 công trình.

Xây dựng hầm biogas tại xã Sông Khoai (TX Quảng Yên).

Những năm vừa qua, chăn nuôi tại các địa phương như Đông Triều, Quảng Yên, Hải Hà, Đầm Hà… phát triển khá mạnh. Trong đó có những hộ dân chăn nuôi trâu, bò, lợn, gà với quy mô từ vài trăm tới hàng nghìn con nhưng không quan tâm đầu tư vệ sinh chuồng trại, xử lý chất thải. Nhiều gia đình khi dọn vệ sinh chuồng trại còn xả trực tiếp ra ao, vườn, sông, suối, cống, rãnh. Từ đó kéo theo nhiều vấn đề bức xúc liên quan tới ô nhiễm môi trường. Với mục tiêu thiết lập một ngành khí sinh học phát triển bền vững, góp phần giảm phát thải khí nhà kính, năm 2008 dự án chính thức được triển khai tại 14/14 địa phương của tỉnh. Dự án có tổng mức đầu tư gần 102 tỷ đồng, bao gồm kinh phí hỗ trợ xây dựng công trình; đào tạo, tập huấn và quản lý dự án. Trong đó, ngân sách Trung ương hỗ trợ 5,1 tỷ đồng, ngân sách tỉnh hỗ trợ gần 13 tỷ đồng, nhân dân đóng góp khoảng 83 tỷ đồng. Tham gia dự án, các hộ dân được hỗ trợ một mức chung là 5 triệu đồng; trong đó, ngân sách Trung ương hỗ trợ 1,2 triệu đồng, ngân sách tỉnh hỗ trợ 3,8 triệu đồng. Ông Bế Văn Hải (thôn Pắc Lù, xã Hà Lâu, huyện Tiên Yên) cho biết: Năm 2014, được tiếp cận dự án đã giúp tôi và nhiều người dân xã thay đổi nhận thức trong chăn nuôi. Với 5 triệu đồng hỗ trợ, gia đình bỏ thêm 10 triệu đồng để xây dựng hầm khí sinh học biogas. Từ khi có hầm biogas, tình trạng ô nhiễm môi trường do chất thải từ chăn nuôi lợn đã không còn. Không chỉ vậy, chất thải từ chăn nuôi đã qua xử lý bằng hầm biogas còn dùng để làm chất đốt hoặc dùng làm phân bón hữu cơ cho cây trồng.

Kết thúc giai đoạn 2008-2015, trên địa bàn toàn tỉnh có gần 3.800 công trình. Các công trình này khi đưa vào sử dụng đều phát huy hiệu quả đầu tư, hiệu quả kinh tế - xã hội rất lớn khi đã cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân ở khu vực nông thôn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường do chất thải chăn nuôi của người dân gây ra. Đồng thời, hạn chế dịch bệnh cho người và vật nuôi; tạo sản phẩm phân bón sạch và nguồn năng lượng rẻ tiền; góp phần giảm thiểu tình trạng chặt phá rừng do lấy củi đun nấu; xây dựng nông thôn mới  xanh, sạch, đẹp và văn minh. Dự án còn phối hợp và chia sẻ khối lượng công việc với hợp phần vệ sinh nông thôn của chương trình mục tiêu quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn.

Giai đoạn 2015-2017, dự án tiếp tục được tỉnh giao chỉ tiêu hoàn thành 2.359 công trình với tổng mức đầu tư trên 58 tỷ đồng, được tiếp tục triển khai ở 14 huyện, thị xã, thành phố, trong đó tập trung chủ yếu ở các địa phương là: Hải Hà, Đầm Hà, Bình Liêu, Quảng Yên, Đông Triều. Các công trình được xây dựng theo bản vẽ mẫu của Bộ NN&PTNT ban hành và loại công trình composite do Ban Quản lý dự án khí sinh học cho ngành chăn nuôi Việt Nam quy định. Để đảm bảo yêu cầu kỹ thuật trong quá trình xây dựng, đến nay Ban Quản lý dự án đã có 2 kỹ thuật viên tuyến tỉnh, 9 cán bộ kiểm tra chất lượng độc lập tuyến huyện, 18 đội thợ xây lắp đã được Ban Quản lý dự án Trung ương cấp chứng chỉ hoạt động. Tính đến thời điểm này, toàn tỉnh đã hoàn thành gần 500 công trình, đã được nghiệm thu, đưa vào sử dụng.

Ông Nguyễn Việt Anh, Giám đốc Trung tâm Nước sinh hoạt và Vệ sinh môi trường nông thôn Quảng Ninh, Phó Ban Quản lý dự án, cho biết: Triển khai dự án giai đoạn 2015-2017 có nhiều nét riêng biệt so với giai đoạn trước, khi đây là dự án theo phương thức cơ chế tài chính dựa trên kết quả, thợ xây phải được đào tạo lại và cấp chứng chỉ hành nghề. Do đó, để thực hiện tốt dự án khí sinh học trong giai đoạn này thì các địa phương cần có sự vào cuộc tích cực hơn nữa trong công tác quản lý số lượng, chất lượng công trình, công tác kiểm tra trước và sau khi xây dựng. Đặc biệt là cần tăng cường phối hợp với Ban Quản lý dự án để tổ chức tốt các cuộc truyền thông nâng cao nhận thức cho cộng đồng về công nghệ và lợi ích của khí sinh học mang lại.

Hoàng Nga[links()]